Linkse politiek door rechtse zielen?

In de afgelopen maanden heb ik me redelijk intensief beziggehouden met het boek van Rick Warren, Doelgericht leven (Vaassen 2004). Het boek draagt als ondertitel: Waarvoor leef ik eigenlijk hier op aarde? Het is een zeer direct geschreven boek waar wel het een en ander over op te merken is, maar dat bij mij – en naar ik gemerkt heb ook bij anderen – veel heeft losgemaakt. Warren wil zijn lezers bewust maken van wat nu echt de doelen in het leven zijn waarnaar je moet streven. Mij trof in het bijzonder het deel van het boek dat gaat over het feit dat ik ben geschapen om God te dienen. Dit gedeelte heeft mij opnieuw stilgezet bij waar het ten diepste in het leven om gaat. Dat ik, zoals Warren schrijft, geschapen, verlost en geroepen ben om God te dienen. God wil mij gebruiken om van betekenis te zijn in deze wereld. Hij wil door mij heen werken. Daarvoor heeft Hij mij gaven gegeven die ik voor dat doel moet inzetten. Als je daar diep over nadenkt – en dat heb ik in alle drukte van mijn bestaan geprobeerd te doen – dan kun je alleen maar stil worden. Het haalt voor mij iedere vrijblijvendheid van dit aardse bestaan af. Het zet mij in beweging, op de plaatsen waar God mij gesteld heeft. Zoals mijn gezin, de kerkelijke gemeente waarvan ik lid ben en in mijn situatie ook de politiek. Als het om dat laatste gaat: ik heb het nooit gezocht. Ik ben er zowel plaatselijk als landelijk ingetrokken. Ik heb me ooit door anderen laten overtuigen dat ik gaven en mogelijkheden had gekregen om daarin actief te worden. En zo is het gegaan. Zo is het door God geleid, terugkijkend op een manier die ik nooit zelf verzonnen zou kunnen hebben.

Spagaat?
Dat brengt mij bij het onderdeel waar ik tijdens het GWG-congres iets over mocht zeggen. Dit congres werd door de organisatie omschreven als ‘linkse politiek door rechtse zielen’. Dat zou, zo werd in de uitnodiging aan mijn adres aangegeven, iets zeggen over de ChristenUnie. De christelijke politiek zou vaak in een spagaat zitten tussen ‘links’ en ‘rechts’. De christelijke politiek zou naast de werkelijkheid staan en de voeling met het maatschappelijk onbehagen verloren hebben. Dat zou zo zijn omdat we (bedoeld wordt de ChristenUnie) ‘links’ zijn op punten waar de tijdgeest meer ‘rechts’ is georiënteerd en ‘rechts’ op punten waar veel mensen onverschillig zijn, of vinden dat het individuele beslissingen betreft. En daar zou nog eens bijkomen dat de inborst van veel christenen tamelijk behoudend is, terwijl de keuzes van de ChristenUnie op veel punten tamelijk ‘links zijn’. De organisatie vroeg mij, of ik hierop inhoudelijk wilde ingaan. Welnu, tijdens het GWGcongres heb ik het maar eens hardop uitgesproken en nu zet ik het zwart op wit op papier (zoals recent ook in een column in het blad Reveil): ik word verschrikkelijk moe van al die discussies over ‘links’ en ‘rechts’. Ik heb er nooit iets mee gehad en zal er nooit iets mee krijgen. Het is naar mijn mening een vorm van etiketten plakken die alleen maar afleidt van waar we het ten diepste met elkaar over moeten hebben. Vaak worden de begrippen ‘links’ en ‘rechts’ in onze richting alleen maar gebruikt om te stigmatiseren. Ik kom daar later in mijn bijdrage nog even op terug. Als het erop aankomt geldt voor mij in de politiek uiteindelijk maar één ding: hoe kan ik in het publieke leven God dienen. Anders gezegd: hoe wil God mij als politicus gebruiken om van betekenis te zijn in de wereld waarin ik leef. Ik heb daarbij heel bewust gekozen voor een christelijke politieke partij. Voor een beginselpartij die, als het om haar standpuntbepaling in de politiek gaat, houvast zoekt in de bijbel. Vanuit de vaste overtuiging dat Gods Woord niet alleen iets te zeggen heeft over ons persoonlijke leven, maar ook over het publieke leven. Als je vanuit dat perspectief in de politiek staat, houd je je niet bezig met de vraag of je nu ‘links’ of ‘rechts’ bent. Dat is niet maatgevend. In ieder geval niet voor mij. Wat moet je namelijk vanuit dat perspectief met aansporingen om ‘het gat op rechts’ op te vullen (opmerking van Bart-Jan Spruijt, Burkestichting), om maar iets te noemen, als je zelf je energie wilt steken in beantwoording van de vraag hoe je vanuit Bijbels perspectief tot bepaalde keuzen kunt en moet komen? Wat moet je vanuit dat perspectief met de etikettering ‘links’ als je vanuit de bijbelse waarde van rentmeesterschap op wilt komen voor natuur en milieu of als je vanuit de bijbelse waarde van barmhartigheid aandacht vraagt voor de positie van gehandicapten en chronisch zieken, die door het beleid van het kabinet-Balkenende naar de mening van de ChristenUnie onevenredig zwaar getroffen worden. Het opkomen voor kwetsbaren heet overigens opeens weer ‘rechts’ als het gaat om het opkomen voor het ongeboren leven. Het etiket ‘rechts’ krijg je ook opgedrukt als je je verzet tegen het schrappen van het bordeelverbod. Een verbod dat ironisch genoeg ooit was ingesteld vanwege sterke druk uit ‘linkse hoek’, die prostitutie als onderdrukking van de vrouw beschouwde. Ik bedoel maar.

Energie
Als het om de links-rechtsdiscussie gaat voel ik weinig aandrang om de christelijke politiek, en in het bijzonder dan de ChristenUnie, een spagaat te laten aanpraten. Zoals ik eerder heb aangegeven zit daar vaak de bedoeling achter om te stigmatiseren. Zo heb ik eind 2004 in ieder geval de opmerkingen van Maxime Verhagen (CDA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer) opgevat. Zijn eerste reactie in het Radio 1-journaal op de verkiezing van André Rouvoet tot politicus van het jaar 2004 was dat hij het stemgedrag van de ChristenUnie in de toekomst nog beter in de gaten zou houden. Volgens hem stemde de ChristenUnie wel heel erg vaak met SP en GroenLinks mee. Verhagen vroeg zich daarbij af of de achterban van de ChristenUnie het daar wel mee eens zou zijn. Op een dergelijke manier zet hij een op het electorale erf als concurrent te beschouwen fractie in de hoek: heel subtiel. Hoewel, als dit een eerste reactie is op de verkiezing van de politicus van het jaar, prikken veel luisteraars daar (hopelijk) wel door heen. Overigens kan ik ook weinig met de opmerking dat de ChristenUnie de voeling met de werkelijkheid kwijtgeraakt zou zijn. Graag zou ik dergelijke opmerkingen onderbouwd willen zien. Ik constateer wel dat we steeds veel uit te leggen hebben. Ook in onze achterban die, vanwege het feit dat de ChristenUnie geen belangen- maar een beginselpartij is, gekenmerkt wordt door een grote diversiteit. Daar is niets mis mee. Ook niet als het knarst en piept. De boodschap kan echter alleen maar overkomen als de ontvangers met ons willen staan op de fundamenten van de christelijke politiek. Als dat losgelaten wordt speelt er iets heel anders, maar dan is het ook beter om dat expliciet te benoemen en niet om de christelijke politiek een identiteitscrisis aan te praten. Hier kom ik terug op de etiketten ‘links’ en ‘rechts’. Het zal duidelijk zijn dat het mijn overtuiging is dat de christelijke politiek zich niet moet laten vangen in een gekunstelde links-rechtstegenstelling, die geen recht doet aan waar de christelijke politiek ten diepste voor staat. De verschillende christelijke politieke partijen zouden dat elkaar onderling ook niet moeten aandoen. Ik besef overigens dat niet voor iedereen de begrippen ‘links’ en ‘rechts’ zo beladen zijn als ze bij mij soms overkomen. Na het GWG-congres merkte en van de aanwezigen in mijn richting op dat hij de benaming ‘links’ voor de politiek van de ChristenUnie altijd als een aanbeveling had opgevat. De desbetreffende persoon begreep overigens goed dat dit niet bij iedereen het geval was. Voor mij is het geen reden om het gebruik van deze inmiddels zo ingesleten begrippen te stimuleren. Ik heb al aangegeven hoe wisselend deze begrippen worden toegepast. Laat de christelijke politiek maar helder zijn wat uiteindelijk haar basis is en op welke wijze de uitgangspunten geconcretiseerd worden. Op het moment dat de christelijke politiek zich laat vangen in en leiden door begrippen als ‘links’, ‘rechts’, conservatisme of wat dan ook, dan loopt zij een groot risico het predikaat christelijk kwijt te raken. Voor de christelijke politiek zijn niet de -ismen, maar Gods onfeilbare Woord leidend. Vanuit dat fundament zal de christelijke politiek steeds in beweging moeten blijven, omdat iedere tijd zijn eigen vraagstukken kent en antwoorden uit het verleden niet altijd de oplossingen voor de toekomst dichterbij brengen. Dat maakt politiek bedrijven overigens ook razend interessant. Het zou plezierig zijn als we daar dan ook onze energie in kunnen blijven steken. In Nederland hebben christenen in dat opzicht nog veel mogelijkheden. Laten we die dan ook zien en uit volle overtuiging en met alle inzet van krachten in dienst aan onze Heer benutten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen