Geestelijke Verzorging in de Krijgsnriacht - zaak van zending?

Hiermee zitten we midden in het probleem. Is Geestelijke Verzorging alleen de hulp aan militairen die van huis uit tot een kerk behoren en die weggeroepen worden om elders hun dienst te vervullen of heeft Geestelijke Verzorging ook een missionaire taak, een vorm van zending?

De Geestelijke Verzorging zoals we die nu hebben is eigenlijk begonnen aan het begin van de mobilisatietijd in de eerste wereldoorlog (1914). Grote aantallen jonge mensen moesten aan de grenzen de neutraliteit van Nederiand bewaken en zaten onder moeilijke omstandigheden ver van huis, heimwee, verveling, onzekerheid, verleiding. De kerken drongen er toen op aan dat veldpredikers zouden worden aangesteld en zo gebeurde het ook: om onze militairen in hun moeilijke omstandigheden bij te staan. Zo werd het door de overheid gesteld. En wat bedoelde men daarmee? Geestelijke moeilijkheden, van kerkelijke mensen of veel wijder? In die eerste tijd werden er vier rechtzinnige en vier vrijzinnige veldpredikers aangesteld.

Thans zijn er een zeventigtal legerpredikanten, in de totale krijgsmacht ruim honderd. Het doel van de Geestelijke Verzorging is om het getuigenis en de dienst van de kerken ook in de sub-cultuur van de krijgsmacht gestalte te geven. Niet alleen de prediking dus, ook de dienst en de hulp bij allerlei problemen. Omdat de legerpredikant niet echt militair is, al loopt hij wel in uniform, is hij voor velen een vertrouwensman geworden.

Zoals uit het artikel over het werk van Ds. Van Bennekom al blijkt, geldt dat niet alleen voor kerkelijke militairen. Er zijn heel wat dienstplichtigen die bij opkomst verklaren dat ze geen behoefte aan enige vorm van Geestelijke Verzorging hebben, maar al spoedig met hun moeilijkheden bij de Geestelijke Verzorging komen. Ze vragen raad over hun zijn in militaire dienst, over de vervelende dingen thuis, over hun onbehagen, verveling en onzekerheid, kortom de zin van het leven.

Vanwege dat laatste gaan allerlei lijnen door elkaar lopen: aan kerkelijke jongeren (en ouderen) kan pastorale bijstand worden geboden, gebaseerd op de bijbelse boodschap, maar helpen van de hele mens 12 behulpzaam zijn In materiële of psychologische vragen voldoet niet, helpt ook niet werkelijk. Vanzelfsprekend komen de diepste zaken van het mens-zijn aan de orde: de bedoeling van ons leven, wie kan ons werkelijk helpen, waar zou je daar meer van te weten kunnen komen, waarom gaat dat zo moeilijk?

En dan zitten we precies waar de zending ook mee bezig is. Zending, ook van de GZB, is niet alleen het verkondigen van de booschap, maar helpen van de hele mens in zijn of haar situatie. Er zijn niet twee aparte gedeelten: prediking en hulpbetoon naast en los van elkaar. Prediking is hulpbetoon en echt helpen is een vorm van prediking. Het één kan het ander niet vervangen.

Zo is het ook met de Geestelijke Verzorging. De kerken kunnen niet vragen dat hun predikanten alleen maar verkondigers zijn en de overheid kan niet verwachten dat wij ons beperken tot de kerkelijk georiënteerden en dat wij niet uitnodigen tot geloof en bekering.

Trouwens, in het Reglement betreffende Krijgstucht staat toch dat de godsdienst de (enige) bron is van geluk, deugd en ware moed. Daarmee erkent de overheid dat mensen geroepen moeten worden tot geloof en dienst aan God.

Daarom de is het voor mij ook niet moeilijk het geweest om in 1969, na zendingsdienst in og Kenya, legerpredikant te worden. De om-ijgs-standigheden mogen anders zijn, de mensen in hun diepste zijn niet. Hier en in Kenya kunnen mensen niet hun bestemming vinden zonder de Heere. En dat is niet slechts een boodschap voor de toekomst, alsof de taak van een legerpredikant zou zijn de mensen te leren hoe ze In gevaarlijke omstandigheden godzalig kunnen sterven. Dat hoort er wel bij, maar er is meer. Ook het huidige leven, in Afrika of in militaire dienst moet een leven van aanbidding en dienst zijn. Daarom is Geestelijke Verzorging in de krijgsmacht altijd en per definitie missionair.

Dat zit ook al in de militaire dienst zelf. Militairen worden geroepen te dienen. Dienen is een echt christelijk woord. Buiten het christelijk geloof heeft dienst altijd een onaangename klank, iets slaafs, niet jezelf zijn. Door Jezus Christus is dienst echter veranderd. Hij heeft laten zien wat het is God te dienen en de andere mensen, om constant beschikbaar te zijn voor de vragen en noden van anderen.

Militaire dienst is dienst aan de medemens voor zijn veiligheid en de vrede. Desnoods met de bereidheid eigen leven daarvoor te geven. Dat van iemand te vragen lijkt bovenmenselijk, en daarom wordt er in de militaire dienst ook niet dikwijls over gesproken. Dit gaat uit boven het menselijk patroon van eigenbelang en het leven hier en nu. Alleen Jezus Christus kan ons leren wat dienstbaarheid is en hoe we ook andere mensen echt kunnen dienen.

Daarom moet de Geestelijke Verzorging wel missionair, verkondigend zijn, om de mensen en de krijgsmacht echt te kunnen dienen en te laten dienen.

Zending en Geestelijke Verzorging hebben veel gemeenschappelijk. De omstandigheden zijn vaak moeilijk, er is veel onwetendheid over de zin van het leven. Het is een taak van de kerk in het midden van de wereld. Erwordt niet naar gevraagd meestal, maar Christus zendt Zijn boodschappers ook daarheen uit. Er is bij zending en in de krijgsmacht volop kans weg te vluchten in bijzaken, om de kern van het Evangelie in te ruilen voor modieuze ideeën, er zijn verschrikkelijke fouten gemaakt, zodat je alle moed zou verliezen om de mond nog te openen, maar Christus wil dat het hele leven en de ganse wereld onderzijn zeggenschap komt en onder Zijn zorg en genade. Ondanks alles.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen