Toelichting

In overleg met het kerkelijk bureau der Gereformeerde Gemeenten te Zeist hebben we op vier verschillende plaatsen in ons land, te Goes, Rotterdam, Dordrecht en Amersfoort, resp. op 18, 19, 26 juni en 3 juli, een toelichting gegeven op de catechisatie-methode.

De predikanten en ouderlingen, die deze methode de afgelopen catechisatieperiode hebben gebruikt, of hopen te gaan gebruiken, ontvingen gelegenheid, na een catechisatie-les, door ondergetekende gegeven, hun ervaringen met deze methode uit te wisselen, vragen te stellen, wensen, verbeteringen voor te leggen, èn kritiek te leveren.

Zonder uitzondering bleken de ervaringen zeer positief te zijn:

1. Uitgaan van een Schriftgedeelte en een korte verklaring daarvan, en zo komen tot het bespreken van de catechismus, brengt mee, dat de catechismus wordt ervaren als een antwoord van de Gemeente op het Woord des Heeren, dat de Heere door Zijn Geest heihgt aan het hart der Zijnen.

2. Wel werd gevraagd, in een toelichting voor de catecheet bij deze methode, les na les, nog eens duidelijk het verband te laten zien tussen het besproken Schriftgedeelte en de catechismus.

3. De Bijbel-vragen naar aanleiding van het Schriftgedeelte, die de catechisanten thuis maken, zijn soms pittig en vereisen hier en daar enig inzicht. In vele gevallen worden de ouders bij het beantwoorden van deze vragen betrokken. Wat alleen maar toe te juichen is. In de toelichting, genoemd in punt 2, zouden enkele moeilijke vragen wat toegelicht kunnen worden.

4. Wanneer het Schriftgedeelte en de catechismus voldoende zijn besproken, geven de „vragen" van Hellenbroek, die op het behandelde aansluiten, geen moeilijkheden meer. De catechisanten kunnen ze dan, zonder veel moeite, van buiten leren. Deze vragen en antwoorden komen later op de belijdeniscatechisatie terug!

5^ De vragen of invuloefeningen onder de catechismus leveren over het algemeen geen moeilijkheden op. In de gevraagde toelichting zou eventueel op wat pittige vragen een toelichting gegeven kunnen worden. ,

6. Bijzonder verhelderend werkt het, dat voor de oudere catechisanten telkens, hetgeen door de Gemeente des Heeren in de catechismus wordt beleden, in verband wordt gebracht met de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels.

7. Bijzonder wordt het gewaardeerd, dat bij elke les een aanhaling voorkomt uit een geschrift van getuigen der Waarheid uit vroeger dagen, alsook van dwaalleraren, die de beleden Waarheid loochenen of verdraaien. Gevraagd werd een boekje voor de catecheet, waarin deze kerkhistorische personen in het kort worden besproken.

8. Op elke bijeenkomst is uitvoerig de werkwijze van Hellenbroek ter sprake gekomen. Hellenbroek schreef zijn boekje: „Voorbeeld der Goddelijke Waarheden voor eenvoudigen, die zich voorbereiden op het doen van belijdenis".

Hellenbroek gebruikte zelf op de „gewone" catechisatie de catechismus naar het voorschrift van de Dordtse Synode. Gezien echter de vele dwalingen, die in zijn tijd opkwamen (Remonstranten, Socinianen, Wederdopers, Doopsgezinden, Quakers e.d.), achtte Hellenbroek het noodzakelijk, zijn belijdeniscatechisanten te wapenen tegen zovele dwalingen, die de Gemeente des Heeren bedreigden.

Omtrent de „vragen" van Hellenbroek wordt opgemerkt, dat zij stuk voor stuk bedoeld zijn tot weerlegging van zeer vele en van elkaar zeer onderscheiden dwalingen. De antwoorden zijn daardoor meestal voorwerpehjk van aard, terwijl de antwoorden in de catechismus meestal onderwerpelijk bedoeld zijn.

9. Voor de belijdeniscatechisatie komen de „vragen" van Hellenbroek, die de catechisanten vanaf hun 12e jaar hebben geleerd, aan de orde, met dien verstande, dat het verband met de Bijbel enerzijds, en met de catechismus, de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Dordtse Leerregels anderzijds, gehandhaafd blijft. Bovendien wordt naast dit vragenboekje van Hellenbroek door de belijdeniscatechisanten aangeschaft: „Korte lessen over het Kort Begrip", door Ds. G. H. Kersten.

10. Naast dit vragenboekje voor de belijdeniscatechisanten komt voor de catecheet een uitvoerige handleiding, waarin duideUjk wordt aangegeven, tegen welke dwalingen Hellenbroek zich richt, wat deze leerden, èn wat de Heilige Schrift ons leert.

Enkele praktische gegevens, die naar voren kwamen uit de praktijk: ;

1. De catechisanten maakten in bepaalde gevallen ide niet zo enthousiaste catecheet enthousiast. Ze werken er graag mee; ze leren er veel mee.

2. In enkele gemeenten heeft de catecheet, vóór de catechisaties begonnen, een gesprek met alle ouders gehad over deze methode. Dat heeft heel goed gewerkt. Het gezin raakt er als geheel bij betrokken.

3. Bij een schriftelijke overhoring (van 3 a 4 behandelde lessen) blijken de catechisanten er veel van te hebben onthouden. Bij een vergelijking met een groep, die alleen „vragen leerde", viel zeer opvallend het goede resultaat op ten gunste van wie de nieuwe methode gebruiken.

4. Vooral in het begin blijkt het nodig, over één les twee keer te doen. Later vergt een en ander niet zoveel tijd meer.

5. Het gesprek tussen de catecheet en de catechisanten komt bij deze methode heel wat geinakkelijker dan voorheen tot stand, omdat de catechisant thuis met de les bezig is geweest en in zijn antwoorden, al of niet juist, vanzelf aem het woord komt.

6. Heel wat (vroegere) ordeproblemen behoren tot het verleden, doordat de catechisanten, veel meer dan voorheen bij wat behandeld wordt, betrokken zijn.

7. In enkele grote gemeenten zijn grote groepen gesplitst. Wanneer de dominee hierdoor teveel „uren" krijgt, nemen daartoe door de kerkeraad aangewezen ouderlingen of diakenen één of meer groepen over. Zij werken, onder toezicht van de kerkeraad, ten nauwste met elkander samen.

8. Het „overhoren" van het gemaakte huiswerk gaat heel vlot, wanneer bijv. drie catechisanten met hun werk naar voren komen en om de beurt een vraag beantwoorden.

9. De vragen van Hellenbroek eisen geen aparte behandeling meer, wanneer al wat er mee in verband staat, goed besproken is. Op de belijdeniscatechisatie wordt dit anders, omdat we ze dan in verband met oude en nieuwe dwalingen worden bezien. Ook in verband met de lessen over het Kort Begrip van Ds. G. H. Kersten.

Het is zeker overbodig te zeggen, dat het voor de samensteller van deze lessen (en van dit verslag) tot diepe erkentelijkheid en dank aan de Heere strekte, dat dit werk zoveel ingang heeft gevonden en nog vindt. Moge het in deze donkere en droeve tijden zijn tot welzijn van onze gemeenten en van onze jonge mensen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen