Apartheid: een immens probleem

Zuid-Afrika en de apartheid halen nog steeds op z'n minst een maal per week de kranten. Daarbij is het in negentig procent van de gevallen de zuidatïikaanse regering die het moet ontgelden. Ze zouden de apartheid in stand houden en de zwarten nog onverminderd diskrimineren. Dit beeld is niet terecht. Er is de laatste jaren heel wat veranderd ten aanzien van de apartheid. Het rassenprobleem in Zuid-Afrika is echter zo groot, dat een oplossing niet zomaar te geven is.

De apartheidspolitiek van de zuidafrikaanse regering begon in 1948 toen de Nasionale Partij aan de regering kwam. Dat wil echter niet zeggen dat de apartheid zeil toen ook ontstond. Vanaf de tijd dat de eerste blanken zich in Zuid-Afrika vestigden is er rassenscheiding. Vanaf 1948 werd de scheiding van rassen echter wettelijk vastgelegd. De regering koos toen duidelijk voor het beleid van ..gescheiden ontwikkeling".

Waarom koos de Nasionale-Partij rege ring voor dat beleid? De Republiek van Zuid-Afrika kampt al vanaf haar ontstaan in 1910. en eigenlijk daarvoor ook al. met een immens probleem: de samenstelling van de bevolking. Op het grondgebied van Zuid-Afrika wonen mensen van maar liefst vier verschillende rassen: blanken. Bantoes (de oorspronkelijke zwarte bevolking), kleurlingen en Aziaten. Daarbij bestaat de Bantoe-bevolking uit verschillende volken en stammen, zoals de Zoeloes, de Tsvvana's. de Tsonga's en de Xhosa's.

Deze etnische groepen hebben allen hun eigen kuituur met hun eigen taal. tradities en levensgewoonten. Toch moeten deze mensen de grond met elkaar delen. Het is begrijpelijk dat dit niet gemakkelijk is en tot grote problemen leidt. Denk alleen al aan de problemen die de kleine groepen buitenlanders ons land de regering opleveren.

ledereen naar zijn thuisland

De Nasionale Partij dacht in 1948 een oplossing voor dit probleem te hebben. We moeten de verschillende rassen en volken scheiden, dachten ze. Zo ontstond de apartheidspolitiek met als doel: ..Het veiligstellen van de identiteit en het volksbestaan van de blanken en de verschillende Bantoenaties tot zeifbeschikking. autonomie en onafhankelijkheid".

De kern van het apartheidsbeleid werd het zogenoemde ..thuislandenbeleid". Volgens dit beleid moesten alle Bantoevolken terug naar hun vroegere woongebieden, de thuislanden. Vanzelfsprekend zaten heel wat zwarten niet te springen om zo n verhuizing. Toch moesten ze. niet goedschiks dan kwaadschiks. Zo ontstonden er hele volksver h ui zingen.

Het thuislandenbeleid mislukte echter. De thuislanden liepen in ontwikkeling ver achter op de blanke gebieden. Daar is door de zuidafrikaanse regering wel veel aan gedaan, maar toch bleken de thuislanden niet . in staat de eigen bevolking op 1 te vangen en werk te bieden.

Bovendien konden de blanken niet zonder de zwarte werkkrachten. Het gevolg was dat toch veel zwarten buiten hun thuisland moesten gaan werken en ook blijven wonen.

Pasjeswetten

Om het aantal zwarten in de blanke gebieden toch te beperken, stelde de zuidafrikaanse regering de pasjeswetten in. Volgens deze wetten moesten alle zwarten die zich buiten hun thuisland bevonden in bezit zijn van een pasje. Al snel na de invoering werden aan de lopende band zwarten gearresteerd omdat ze geen pasje hadden.

De apartheidspolitiek die we hierboven beschreven, wordt ook wel de ..grote apartheid" genoemd. Naast de grote apartheid bestaat er in Zuid-Afrika ook nog de ..kleine apartheid". De kleine apartheid was. en is nog steeds gedeeltelijk, een onderdeel van de regeringspolitiek. Zij heeft dus ook als doel de rassen en volken gescheiden te houden. De kleine apartheid heeft echter te maken met de omgang tussen de blanken en de zwarten in het dagelijks leven. Zo vallen onder de kleine apartheid het verbod op gemengde huwelijken, de aparte restaurants, toiletten, en bussen en de aparte woongebieden in de grote steden. De hele apartheidpolitiek van de zuidafrikaanse regering stuitte al snel op verzet, zowel in het binnenland als in het buitenland. In het begin luisterde de regering nauwelijks naar de vele protesten. Integendeel, zij ging gewoon door met het uitvaardigen van wetten. Binnenlandse protesten van met na het Afrikaanse Nationaal Congres (ANC) werden met geweld en veel arrestaties beantwoord. In het buitenland daalde de waardering voor de zuidafrikaanse regering steeds meer. Tal van landen gingen politieke druk en later ook ekonomische druk uitoefenen op Zuid-Afrika.

Langzame hervorming

Door deze druk en de toenemende problemen in liet binnenland laat de zuidafrikaanse regering sinds het einde van de jaren zeventig voorzichtig het een en ander van haar apartheidspolitiek varen. Zo zijn ondertussen veel verboden die deel uitmaakten van de kleine apartheid afgeschaft. Gemengde huwelijken zijn toegestaan, blank en zwart mogen nu in hetzelfde restaurant eten en in dezelfde bus rijden enzovoort. Bovendien worden salarissen van blanken en zwarten steeds meer gelijk getrokken. Op het eerste gezicht lijken dit maar kleine veranderingen. Voor Zuid-Afrika zijn het echter ingrijpende veranderingen. Zo ingrijpend dat ze door veel blanken nog niet worden aanvaard. Het gevolg is dat kleine apartheid hier en daar nog steeds voorkomt en dat de regering daar de schuld van krijgt.

Maar ook van de grote apartheid is de laatste jaren heel wat afgedaan. Zo behoren de gedwongen verhuizingen tot het verleden. De pasjeswetten ! zijn afgeschaft, zodat de : zwarten zich nu overal mogen vestigen. Alleen de groepsgebiedenwet blijft nog steeds gehandhaafd. Dat houdt in dat blank en zwart nog steeds in verschillende woonwijken of steden moeten wonen. De laatste tijd wordt echter min of meer oogluikend toegestaan dat mensen van verschillende rassen bij elkaar gaan wonen.

Te weinig verandering?

Toch zijn al deze veranderingen volgens de tegenstanders van de zuidafrikaanse regering maar uiterlijke veranderingen. In plaats van dat de regering wordt aangemoedigd in haar hervormingsbeleid, wordt de druk vanuit het buitenland steeds groter. Daarbij worden buitenlandse regeringen nog eens extra aangespoord door het ANC en mensen als bisschop Tutu en dominee Boesak. Goede alternatieven worden de zuidafrikaanse regering echter maar weinig geboden. De meeste tegenstanders zeggen alleen maar dat de apartheid afgeschaft moet worden, liefst morgen al. De eis om apartheid maar zo snel mogelijk helemaal op te heffen is echter ronduit dom. In een land waar rassenscheiding al eeuwenlang gewoon is. hef je de problemen niet op door die scheiding binnen een paar jaar op te heffen. Daar moet naar toe gegroeid worden. Bovendien zou een volledige afschaffing van apartheid betekenen dat de verschillende rassen en volken in Zuid-Afrika in elkaar op moeten gaan. In de praktijk is dat ondenkbaar. Met name als we kijken naar de grote verschillen in ontwikkeling en tradities. In feite leven veel zwarten in Zuid-Afrika nog in Derde Wereld omstandigheden. Hen in een keer gelijktrekken met de blanken zal tot grote problemen leiden.

Al met al is het rassenprobleem van Zuid-Afrika een bijna onoplosbaar probleem. Degene die een kant en klare oplossing heeft, moet nog geboren worden. Een beetje medeleven met de zuidafrikaanse regering en meer bescheidenheid in de kritiek is daarom op zijn minst gepast.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen