Olie geneest de zieke niet

“Wie in ’t geloof op Jezus ziet, die vreest voor dood of helle niet!” is een regel uit een bekend lied. Wie zou er niet naar uitzien om zonder vrees en vol vertrouwen de poort van de eeuwigheid in te gaan? Stervenden mogen wij bemoedigen met woorden uit de Schrift.

De Rooms-Katholieke Kerk gaat echter totaal anders met zieken om. Deze kerk kent het “sacrament der ziekenzalving”, oftewel het “heilig oliesel”. Ik herinner me nog goed dat ik ooit het heilig oliesel heb toegediend aan een man die reeds overleden was. Uiteraard had ik daar toch enige moeite mee, want hoe kan een sacrament nog enige heilzame invloed hebben op een dode? En toch moest volgens Rome het oliesel worden toegediend, voor het geval dat er toch nog enig leven in hem zou zijn.

Ziekenzalving bij Rome

- De “Katechismus van de Katholieke Kerk”: “De heilige ziekenzalving werd door Christus onze Heer ingesteld als een sacrament van het Nieuwe Verbond, een sacrament in de waarachtige en eigenlijke zin van het woord; door Markus werd het bedekt aangeduid (Mark. 6:13), maar door de apostel Jakobus, de broeder des Heeren (Jak. 5:14, 15), is het aan gelovigen uitdrukkelijk verkondigd” (c. 1511/Trente DS 1695).

- Paus Paulus VI in “Apostolische Constitutie” (1972): “Het sacrament van de ziekenzalving wordt toegediend aan zieken die in stervensgevaar verkeren; zij worden op het voorhoofd en op de handen gezalfd met speciaal hiervoor gezegende olijfolie of, naar gelang van de omstandigheden, met andere speciaal hiervoor gezegende olie van plantaardige herkomst, waarwaarbij slechts eenmaal deze woorden worden uitgesproken: “Door deze heilige zalving en door Zijn liefdevolle barmhartigheid helpe de Heer u met de genade van de Heilige Geest: om u van zonden vrij te maken, te redden en welwillend op te richten.””

- “Wetboek van Canoniek Recht”: “De ziekenzalving mag toegediend worden aan de gelovige die, tot het gebruik van het verstand gekomen, ten gevolge van ziekte of ouderdom in levensgevaar raakt” (c. 1004).

“Bij twijfel of de zieke tot het gebruik van het verstand gekomen is, of dat hij levensgevaarlijk ziek is of reeds dood, dient het sacrament toegediend te worden” (c. 1005).

Wat leert Gods Woord?

Rome beroept zich voor het sacrament van het oliesel op Jak. 5:14-16. Uit dit Schriftgedeelte kan niet worden afgeleid dat Jakobus bedoeld zou hebben dat de zalving van de zieken, het oliesel, door Christus ingesteld zou zijn om de genade en het heil in Christus op sacramentele wijze uit te beelden. De handeling met zalfolie wijst op een middel en teken van verzachting van pijn (Jes. 1:6) en genezing van wonden. Het schijnt een oud gebruik geweest te zijn bij de rabbijnen.

Hierbij hebben we goed voor ogen te houden dat het niet de zalving met olie is die de genezing teweegbrengt, maar het gelovige gebed voor de zieke. Hierbij wil ik opmerken dat het woord “zieke” in vers 15 een iets andere betekenis heeft dan het woord “krank” of “ziek” in vers 14. In vers 14 betekent “ziek” een bepaalde ziekte, terwijl in vers 15 meer gedoeld wordt op de gevolgen van de ziekte: depressief zijn, moe en vermoeid worden. Hetzelfde woord wordt in Hebr. 12:3 en in Openb. 2:3 vertaald met moe worden, verflauwen. Het wijst hier op een geestelijke vermoeidheid ten gevolge van een zware ziekte. Wat doet het dan goed om aan vertrouwde broeders onze zorgen en problemen mee te delen en hen voor ons te laten bidden. Wat een rust om dan alles in de handen van de Heere te mogen geven. Dan zal geestelijke genezing plaatsvinden door het gebed des geloofs, terwijl lichamelijke genezing er door de Heere mee verbonden wordt. Volgens Rome worden door het oliesel ook de zonden vergeven. Maar dit staat niet in de tekst in Jakobus. Het gaat over het vergeven van wat wij elkaar hebben aangedaan: “Belijdt elkander de misdaden.” Jakobus wil hier wijzen op de gezindheid die nodig is, opdat het gebed “een krachtig gebed des rechtvaardigen mag zijn.”

De conclusie is duidelijk: hier is geen sprake van een sacrament! Als het de bedoeling van Jakobus zou zijn geweest om te verwijzen naar een heilige handeling door Christus ingesteld, dan zou hij dit zeker en vast vermeld hebben.

Bij het pastoraat aan stervenden kan alleen de Levende het laatste Woord hebben. Wij geloven, ook en vooral met de dood voor ogen, in de Verrezene en de Levende. Bijbels pastoraat wil altijd leiden naar de grote Zielzorger, Jezus Christus.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen