KLEINE KRONIEK

Huwelijksproblemen

In 'Koers', reformatorisch opinieblad, van 5 februari was een gesprek te lezen dat Arie Verhoef had met hulpverlener Jannes Janssen. Deze is als maatschappelijk werker verbonden aan Het Anker in Utrecht. Dit is een advies-en behandelcentrum voor mensen met huwelijksproblemen, een onderdeel van christelijk-maatschappelijke dienstverlening binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. De hulpverlening richt zich met name op de rechterflank van de Geref. Gezindte, dus ook buiten eigen kerken. Ook in reformatorische kring komen huwelijksproblemen voor. Ze gaan ook christenen niet voorbij. Janssen constateert dat het aantal christenen met huwelijksmoeilijkheden groeit met name mensen tuscen 25 en 35 jaar. Gevraagd waarom het hem soms wel lukt problemen op te lossen en het soms de predikant niet is gelukt, antwoordt Janssen dat hij meer de nadruk legt op de psychische problematiek die veelal schuil gaat achter de moeilijkheden in een huwelijk.

Oorzaken

Verderop in het gesprek wordt geanalyseerd waar eventuele oorzaken in gevonden kunnen worden. Ik citeer nu uit het gespiek in 'Koers':

„De literatuur wijst op een aantal belangrijke oorzaken van moeilijkheden in het huwelijk. Zo zou het ideaalbeeld dat men zich ervan gevormd heeft al heel snel na de trouwdag in stukken vallen. Of er manifesteren zich blijvende verschillen tussen de echtgenoten. Een van beiden heeft een hobby die veel te duur is of maar weinig tijd overlaat voor de andere gezinsleden. Het kan zijn dat er blijvende verschillen zijn in de beleving van de seksualiteit.

De meeste problemen lijken echter voort te vloeien uit een gebrek aan communicatie. Dat is ook de ervaring van Jannes Janssen. „De commu1nicatieproblerr.en scoren fors, ja. .Dat geldt trouwens ook voor de seksuele problemen. Die hebben overigens heel veel te maken met de communicuatieproblemen. Als je moeilijk meer met elkaar kunt praten, blijkt het seksueel contact vaak ook heel onbevredigend te zijn. Je zou de seksua> liteit kunnen karakteriseren als een goede barometer voor de onderlinge communicatie".

„We ontmoeten ook echtparen bij wie inderdaad het ideaalbeeld van het huwelijk aan stukken is gevallen, waarover dan weer niet met elkaar gespreken kan worden. Dus ook daar speelt het gebrek aan communicatie een belangrijke rol."

In zijn hulpverleningspraktijk ziet Janssen hoe ook een ander aspect dikwijls tot problemen leidt in een huwelijk. „Als je een huwelijk begint, moet je voldoende afstand genomen hebben van je eigen ouders. Met name in dorpen kemen we het nog wel eens tegen dat de (pas)getrouwden blijven functioneren in de kinderrol. Een van hen is in de ouderlijke plaats blijven wonen. De andere komt van elders en heeft nog weinig bekenden. Het getrouwde kind loopt veel bij dc ouders aan en omgekeerd. Tussen de twee (pas)getrouwden ontstaat er weinig band, omdat dc een nog zo nadrukkelijke in de kinderrol blijft functioneren en omdat de ouders nog een belangrijke stem in het kapittel houden. Als er kinderen geboren worden, halen opa en oma die zomaar uit bed of uit de box zonder dat naar de mening van de vader of moeder gevraagd hoeft te worden. De grootouders passeren zo de ouders. Dat belemmert een gezonde ontwikkeling van het huwelijks-

en gezinsleven. En die problematiek komen we toch nog vrij vaak tegen."

Mishandelingen

We citeerden hem al in het begin van dit artikel, de mooie bijbeltekst: „Wat God samenvoegt, scheide de mens niet" Veel echtparen in reformatorische kringen ervaren het ook zo, dat de Here het is geweest die hen bij elkaar gebracht heeft. Maar zelfs dan kan het fout gaan, kunnen er ernstige moeilijkheden ontstaan. Hebben zij het dan niet extra zwaar om met hun problemen om te gaan.? Is de verleiding niet groot om de Here de schuld te geven.? „Ja, dat komen we hier inderdaad tegen. Zij zijn in de kerk getrouwd. Daarvan verwachten zij heil en geen onheil. Wanneer dan de tegenspoed komt, denkt men: wnarcm heeft God ons bij elkaar gebracht.? "

Niet altijd wordt de beschuldigende vinger naar Gtxl oprfehevcn. Ook wordt kritisch nagegaan wat nu de eigenlijke motieven zijn geweest om te trouwen. Dikwijls komt men dan tot de conclusie: het kan niet zijn dat de Here ons bij elkaar heeft gebracht. Nee, ik wilde zelf zo graag. Door een*zaamhcid gedreven of door seksuele behoeften. In het verlengde daarvan wordt wel eens gesteld dat echtscheiding in hun geval niet verkeerd is, omdat God hen toch niet heeft samengebracht.

„Het blijkt ook dat het in de kerk getrouwd zijn bij velen erg zwaar weegt. „Als we niet in de kerk getrouwd waren, waren we al lang gescheiden, " zeggen deze echtparen dan, " aldus Jannes Janssen.

Welke plaats heeft nu de persoonlijke geloofsbeleving bij het oplossen van ernstige huwelijksproblemen.? „De mensen die onze hulp inroepen, zijn hun huwelijk best wel in het geloof begonnen. Als hun huwelijk ontspoort, blijkt het geloof in het algemeen op een laag pitje te staan. Het bidden is moeilijk geworden. De kerkgang gaat achteruit. Men heeft dikwijls weinig sleun aan de Bijbel. Als deze mensen een functie hebben in het kerkelijk leven, trekken zij zich daaruit nog wel terug."

De problemen tussen twee partners kurmen zo escaleren, dat er op een bepaald momen*-sprake is van mishandeling. Uit ons gesprek blijkt dat Jannes Janssen ook die mensen op zijn spreekkamer krijgt. „Al zijn dat er gelukkig niet veel." Hoe ernstig zijn die mishandelingen.? „In ieder geval heeft het slachtoffer de dokter nodig. Je moet denken aan schoppen, „per ongeluk" van de trap vallen, hard slaan, de ander de keel dichtknijpen, dat laatste overigens zonder moorddadige bedoelingen. De predikant verwjst hen heel vaak naar Het Anker. Of de advertenties in onder andere 'De Wekker' richten hun aandacht op ons bureau. In enkele gevallen is zo'n echtpaar bij het RIAGG geweest. Daar zijn zij uitgepraat. Omdat hun situatie hopeloos lijkt, krijgen zij het advies om te gaan scheiden. Dat willen ze niet en dan melden zij zich bij ons."

Alleen het slachtoffer? „Dat kan, maar heel vaak komen ze samen, omdat ze beiden afwillen van die afschuwelijke situatie.

Echtscheiding, zo leren we uit Gods Woord, is alleen geoorloofd wanneer er sprake is van overspel. Is dat het enige criterium dat Het Anker gebruikt.? Jannes Janssen: „Ja, maar ook al is sprake geweest van overspel, dan nog komt zo'n echtpaar niet naar Utrecht om een echtscheiding te regelen. Dikwijls willen ze samen verder gaan, ook al reahseren zij zich dat het verdraaid moeilijk zal zijn om weer vertrouwen in elkaar te krijgen." Janssen heeft ervaren dat die derde soort

breekijzerfunctie kan hebben in een verstoorde huwelijksrelatie. „Man en vrouw zijn beiden ongelukkig. Als een van hen overspel pleegt, is het hem of haar bijna een opluchting wanneer de ander die misstap ontdekt. Want dan moet er namelijk gesproken worden met elkaar, iets wat dikwijls lange tijd niet meer gebeurd is. In veel gevallen weten de echtgenoten elkaar weer te vinden."

Veel hoop

Betekent dit dat Janssen nooit echtscheiding zal adviseren? „Dat zal ik uit principe inderdaad niet doen. Als een echtpaar toch besluit te scheiden, willen we hen daarbij wel helpen. Er moet dan veel geregeld worden. Maar wanneer mensen mij vragen in religieuze zin te helpen bij de verwerking van een echtscheiding, dan verwijs ik hen — als zij dat willen — naar een predikant."

„Ieder ontspoord huwelijk, " vindt Jannes Janssen, „is de moeite waard om gered te worden. Ik heb dan ook telkens veel hoop op herstel." Toch moet hij ook constateren dat er in bepaalde gevallen geen enkele verbetering optreedt in een ernstige probleemsituatie. „Dat is rampzalig voor de partners en de eventuele kinderen. Maar ook dan hoef je niet per sé tot echtscheiding te komen. In een dergelijk geval zou je deze mensen kunnen adviseren te komen tot een scheiding van tafel en bed. Je blijft dan bij elkaar horen, maar je leeft niet meer samen. Een aantal mensen volgt dit advies op, andere besluiten dan toch tot echtscheiding. Voor hen is het huwelijk alles of niets."

Ze hebben het druk, de medewerkers van Het Anker in Utrecht. Het aantal hulpaanvragen stijgt nog steeds. Zij doen goed werk op basis van Gods Woord. Dat dit soort hulpverlening er is stemt tot dankbaarheid.

Toch blijft het een trieste aangelegenheid: praten of schrijven over huwelijksproblemen in reformatorische kringen. Hoe goed de mensen in deze kringen ook onderlegd mogen zijn in de Bijbel, hoezeer men ook de leer die gebracht wordt, onderschrijft, de gevolgen van de zonde manifesteren zich ook hier, onder andere op het gebied van huwelijk en huwelijkstrouw.

We hoeven echter niet te eindigen in mineur. Jaarlijks worden veel echtparen geholpen om de weg naar elkaar weer te vinden, hetzij door een predikant, hetzij door een instelling als Het Anker.. Het aantal echtscheidingen in ons land blijft dalen. Dat ligt nu op 28 per duizend inwoners. Twee jaar geleden was dit getal nog 34.

Nog één ding moet gezegd worden. Ook al brengen we niets anders mee dan een huwelijk waarin de liefde al lang verzuurd is en de problemen onoverkomelijk lijken te zijn geworden, toch blijft recht overeind staan dat we een Heiland hebben die Zich wil ontfermen over iedereen die in geloof voor Hem buigt. Dat is geen religieus „toverstafje". Daarmee smelten de problemen niet opeens weg als sneeuw voor de zon. Maar dat brengt wel rust voor henzelf, voor de ander en als resultaat daarvan dikwijls ook in het huwelijk. Velen die hun leven en ook hun huwelijk op drijfzand hebben gefundeerd, hebben zo in Hem een hechte ankerplaats gevonden."

Tot zover ons citaat uit 'Koers'. Wie het artikel in z'n geheel wil lezen of kennis wil maken met de verdere inhoud van 'Koers' kan zich wenden tot dit adres: Koers, Soesterbergsestraat 172, 3768 MD Soest.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen