Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Zeven mensen over Oud en Nieuw

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Zeven mensen over Oud en Nieuw

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Niet alleen ieder land, maar ook ieder mens heeft zijn eigen manier om Oud en Nieuw te vieren. Wij vroegen aan een tamelijk heterogeen gezelschap hoe zij de Oudejaarsavond doorbrengen en wat hun persoonlijke verwachtingen voor het nieuwe jaar zijn. Het ligt voor de hand dat de één meer over zijn Oudejaarsviering spreekt, terwijl de ander een uitgebreidere terugblik geeft over 1983 of zijn zorgen voor 1984 uitspreekt.

Ds. C. van den Bergh, Barneveld

„Wij vieren Oudejaar in gezinsverband, met een kerkdienst gelukkig. We genieten ervan dat we als gezin bij elkaar zijn, we lezen en praten wat en vanwege het rumoer buiten gaan we pas na klokslag twaalf naar bed. Vuurwerk zie ik trouwens niet meer als een heidense gewoonte om boze geesten te verjagen. Geloofden de mensen maar meer in boze geesten, in de duivel, dan hadden ze God meer nodig.

De preek op Oudejaarsdag moet niet te emotioneel geladen zijn: elke dag is eigenlijk een oudejaarsdag. Je mag natuurlijk wel bedenken: er is weer een jaar voorbij van Gods genade en van ons ongeloof. . . Het gezegendste is het als je in dat jaar Christus hebt leren kennen. In 1983 is weinig gebeurd waarover we ons kunnen verblijden. De zorgen overheersen want we zien in toenemende mate dat het „Geen God en geen meester" zich manifesteert.

Maar gelukkig weten we dat Christus Zijn kerk in stand houdt. Die bidstonden vanwege de regen dit voorjaar, ik zeg er geen kwaad woord van, maar ik vrees dat het meest bidstonden waren voor de portemonnee. En waar zijn de dankstonden gebleven? Wat 1984 betreft: ik ben geen economoom, maar ik zie duidelijk een verslechtering, zeker in de politiek. Dan geeft het wel eens moed dat Christus de teugels van het wereldbestuur in handen houdt.

Kerkelijk heb ik ook zorgen. We gaan er niet op vooruit wat betreft godsvrucht en godsvreze. Ik ben bang voor de voortschrijdende polarisatie. De wetenschap op zich heeft nooit bijgedragen tot het geloof en het is tegenwoordig voor de jeugd al moeilijk om bij het hiostorisch te blijven. Het klinkt allemaal wel erg somber, maar het is de realiteit."

M. Kónuk, Apeldoorn

„In Turkije vieren we Oudejaar haast net zo als hier. We doen gezellig wat spelletjes, bingo en mens-erger-je-niet en zo. Oliebollen eten we niet per se met Oudejaar, die eten we wel vaker, maar dan zonder rozijntjes. Onze „Oudejaarsspecialiteit" is kalkoen. Dat wordt anders nooit gegeten.

Met Nieuwjaar zijn er ook wel extra dingen, zoals lekkere broodjes. Op Oudejaarsavond komen we met de hele familie bij elkaar. Vuurwerk steekt men in Turkije niet af. We kennen het wel, want de Amerikanen die er wonen, steken op Oudejaarsavond vuurwerk af. Er worden ook alcoholische dranken geschonken, behalve bij de gelovige mohammedanen. Die mogen geen alcohol drinken; je krijgt er immers ruzies door."

H. G. Barendregt, Barendrecht

„Oudejaar vieren wij op de traditionele wijze, net zoals de zaterdagavond ongeveer, met uitzondering van de kerkdienst. Je houdt wat eerder op met werken, je eet op je gemak en dan gaan we naar de kerk. We blijven op tot twaalf uur.

Wat 1983 betreft: de wereld gaat een jaar verder, maar je eigen wereld gaat ook een jaar verder. In het algemeen kun je zeggen: het is een sombere tijd met weinig uitzichten. Tja, en je eigen wereld: het ene jaar is bewogener dan het andere. Persoonlijk was dit jaar voor mij erg spannend met de Eerste-Kamerverkiezingen. Er is wel veel meeleven betoond, dat vond ik heel fijn.

Ik werk in de agrarische sector en met dit moeilijke voorjaar hebben we wel in de war gezeten, maar alles is ten goede gekeerd. Zo zie je dat God toch boven alles staat, dat Hij ook mogendheid heeft in de natuur. Ja, ik vond het een signaal van God naar de mens: „Ik ben er nog". Het was een wonder.

Verwachtingen voor 1984 vallen ook weer uiteen in algemene en persoonlijke. Het staat er donker voor. Kijk eens naar Israël, de NAVO, de verhouding Oost-West. Het gevaar daarbij is trouwens wel dat door die nadruk op Oost-West, de verhouding Noord-Zuid op de achtergrond raakt. Met Noord-Zuid bedoel ik dan arm-rijk; die verhouding verdwijnt uit het beeld.

Nationaal staat het er veel slechter voor dan velen denken. Als het land een bedrijf zou zijn, was het allang bankroet gegaan. Persoonlijk hoop ik in 1984 kracht te krijgen om m'n werk te doen en met mijn gezin verder te leven onder de zegen van God."

N. Stam, Canada

„In grote lijnen verloopt de viering van Oud en Nieuw hier ongeveer net als in Holland. Oliebollen worden eigenlijk alleen gegeten door de immigranten uit Nederland, die hebben dan nog een recept van vroeger. Wat eten betreft wordt er trouwens toch veel minder aan gedaan dan in Holland; appel- en oliebollen en dat soort zaken worden door de Canadezen niet genuttigd.

In de bakkerij merk ik dan ook weinig van de jaarwisseling, de nadruk valt hier veel meer op Kerst. Dan is het hier in de winkel ongeveer net zo druk als in Holland met Sinterklaas en Oud en Nieuw bij elkaar. Een goede borrel, die hoort er hier wel helemaal bij. En daar komen dan natuuriijk de nodige ongelukken van: mensen die midden in de nacht naar buren, familie, vrienden en kennissen gaan om daar nieuwjaar te wensen, overal een borrel oppikken en dan achter het stuur zitten terwijl ze vier, vijf glaasjes op hebben.

Maar echt van baldadigheid of ongelukken met vuurwerk hoor je hier niet veel. Er wordt wel behoorlijk wat kabaal gemaakt, hoewel lang niet op zo'n grote schaal als in Holland. Kaarten sturen, daar zijn ze hier wel erg actief mee. Ook daarbij richt men zich voornamelijk op de kerstdagen, het gaat eigenlijk niet zo zeer om Oud en Nieuw. De kaarten worden al ver van te voren gestuurd, het begint al in de eerste week van december.

Opbellen naar familie in Holland om gelukkig nieuwjaar te wensen? Nee, daar beginnen we niet aan. Trouwens, als het bij ons middernacht is, is het nieuwtje er daar al lang af."

Rabbijn H. Rodrigues Pereira, Amsterdam

„In de eerste plaats moet ik even kwijt dat ik niet op 31 december en 1 januari de jaarwisseling vier. Dat is maar een burgerlijke datum. Dat wil niet zeggen dat ik de kalender niet verwissel, ik leef nu eenmaal in Nederiand en met die cultuur moet ik rekening houden en ik moet me daaraan aanpassen.

Maar ten diepste beleef ik de jaarwisseling in mijn „eigen" leefgemeenschap, dus in de synagoge. Deze dag is gebaseerd op de bijbel en valt in de zevende maand. Overdag komen de Joden samen in de synagoge, waar de voorgangers de mensen tot inkeer te brengen, 's Avonds eten we in gezinsverband appel met honing, dit is een stukje symboliek zoals zoveel van onze rituelen symbolisch zijn.

Die appel met honing duidt op een zoet jaar, dat wij elkaar natuurlijk toewensen. Veel lawaai maken we niet, wij doen het rustig aan: vuurwerk kennen we niet. Oliebollen eten we wel, maar niet tijdens de jaarwisseling. De oliebollen horen thuis bij het chanoekafeest (inwijdingsfeest)".

Een terugblik over 1983? (Even stilte) „Israël heeft het niet makkelijk gehad, zowel in politiek als economisch opzicht. Grote politieke verschillen verzwakken de machtspositie van het land. Israël is zich meer gaan vasthouden aan de Joodse wetten, zodat ik hoop dat in de toekomst steeds meer mensen zich aan de godsdienst zullen vastklampen.

Voor hetjaar 1984 ben ik toch hoopvol gestemd. De mens is immers een redelijk wezen. Hij zal vroeg of laat gaan inzien dat het geen zin heeft om verder te gaan op de weg van het nihilisme. Ik heb goede hoop dat men in al z'n doen en laten positief te werk zal gaan, dat de wereld zichzelf niet naar de afgrond zal helpen. Kortom, ik hoop op een verbetering van het vorige jaar. Shana tova, een voorspoedig nieuwjaar!!"

Nguyên Thi Tho, Apeldoorn

„Zelf ben ik Rooms, maar mijn meeste landgenoten zijn boeddhist. Je leeft daar in een heel andere cultuur, daarom kun je de jaarwisseling hier en in Vietnam niet met elkaar vergelijken.

Op 23 december gaat Ông Tâo, de beschermgeest van het gezin, samen met diverse dieren in z'n kielzog, naar de hemel om daar alle wederwaardigheden van de mensheid op aarde aan Boeddha voor te leggen. Wij vieren drie dagen achter elkaar feest, dan reizen we het hele land door om familie, kennissen, buren en andere relaties een goed nieuwjaar toe te wensen. Ook eren we deze dagen onze voorvaderen. Zij nemen een vooraanstaande plaats in in ons leven.

De onderlinge band tussen de mensen is veel sterker dan in Nederland het geval is. Oliebollen? Wij eten iedere dag oliebollen, bânk tiêu, dat is eigenlijk ons hoofdvoedsel. Ze zijn dan wel platter dan hier. ledere morgen geven wij onze kinderen deze „koeken" en dan gaan ze naar school. In Vietnam zijn de mensen niet zuinig. Drie dagen en nachten achtereen gaan de vuurpijlen de lucht in. En niet zomaar wat. . . prachtige bloemmotieven en fantasiefiguren in vooral rode kleuren.

Je moet wel bedenken dat ik nu spreek over de tijd toen ik nog in Vietnam woonde, nu kan dat allemaal niet meer, ons land zucht nu onder de communistische heerschappij.

In deze feesttijd krijgen de kinderen ook altijd een presentje in de vorm van geld, dat verpakt wordt in een klein envelopje. De grootte van de gift hangt af van moeders portemonnee. In Holland proberen we altijd zo veel mogelijk deze tradities aan te houden. Dit lukt niet altijd, want er heerst nu eenmaal een andere cultuur.

Mr. W. J. Geertsema, De Steeg

„Nee, ik kan niet zeggen dat ik met de jaarwisseling echt weemoedig ben. Over 't algemeen zie ik in het nieuwe jaar net zo veel leuke dingen als in het oude. Zelf ben ik altijd geneigd meer bij de aangename zaken stil te staan, de nare dingen komen toch wel."

Mr. W. J. Geertsema, tot voor kort commissaris van de koningin in Gelderland en nu lid van de Eerste Kamer voor de VVD, wil niet verhelen dat hij dit jaar om persoonlijke redenen toch wel wat weemoedig gestemd zal zijn. Het is namelijk de laatste keer dat hij Oud en Nieuw viert in het zowel qua interieur als qua ligging zeer fraaie kasteel Middagten in De Steeg, ideaal decor voor een gelegenheid als de jaarwisseling.

Het zal in mei worden verruild voor een woning in Wassenaar, de stad waarvan Geertsema van '61 tot '71 burgemeester was. „We hebben hier een hele mooie tijd gehad. Maar dit is nu eenmaal geen huis voor een gepensioneerde." De Geertsema's vieren Oud en Nieuw in besloten kring; de kinderen, waaronder één zoon uit Parijs, komen ervoor naar huis. In onderscheid met veel andere Nederlandse gezinnen worden er geen traditionele oudejaarslekkernijen genuttigd.

„Ik moet aan m'n lijn denken en dan zijn oliebollen niet aan te raden. Wij doen het altijd zo: iedereen mag datgene bestellen wat-ie zelf lekker vindt. Zo weet ik zeker dat mijn middelste zoon gerookte zalm zal kiezen, zelf hou ik het op Franse kaas. En verder houden we eerlijk gezegd veel meer van champagne dan van bisschopswijn."

In huize Geertsema wordt géén vuurwerk afgestoken. „Al was het alleen maar vanwege de honden, die daar helemaal niet blij mee zijn. Nee, in plaats daarvan doen we spelletjes, monopoly of iets in die trant." Mr. Geertsema, die zich allerminst aangesproken voelt door het zogenaamde „magische" van het jaartal 1984, is „niet zonder enig optimisme voor het komende jaar''.

„Ik heb het gevoel dat onze economie duidelijk gaat opleven. Als deze regering kans ziet in het zadel te blijven - en dat verwacht ik wel - dan denk ik dat de economie zich lichtelijk zal herstellen. Die lichtpunten zijn dan mede het gevolg van het goede beleid in '83. Ik ben blij dat de regering ondanks alle tegenwind voet bij stuk heeft gehouden. Er zijn heel harde maatregelen genomen, maar dat was ook de enige manier om de economie weer in het goede spoor te krijgen."

Internationaal gezien koestert Geertsema aanzienlijk minder hooggespannen verwachtingen. „Ik vrees dat het geruzie zal blijven voortduren. Op Europees gebied dreigt er toch wel een hele grote chaos. Ik denk ook niet dat er een grootse deelname zal zijn aan de Europese verkiezingen. Het eigenbelang viert teveel hoogtij."

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 29 december 1983

Terdege | 56 Pagina's

Zeven mensen over Oud en Nieuw

Bekijk de hele uitgave van donderdag 29 december 1983

Terdege | 56 Pagina's