Jaarboek 1971

Er is weer een jaarboek van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland verschenen. De uitgever D. J. van Brummen te Dordrecht zond een exemplaar ter recensie. Daardoor hebben we gelegenheid een en ander op te merken.

Laten we beginnen met het boekwerk zelf. Dat is als vorige jaren, keurig, in handig formaat. De prijs is f 4,50.

We krijgen de indruk, dat de samenstellers zich veel moeite getroosten om juiste gegevens te verstrekken. Toch komen er fouten in voor. Die sluipen er soms gemakkelijk in en als eenmaal een vergissing is gemaakt dan is het vaak een fout voor jaren. Het is niet onze taak om onjuiste gegevens op te sporen, maar we willen wel op een paar onjuistheden wijzen. De pastor van Alphen aan den Rijn is niet in 1910, maar in 1916 geboren. Het telefoonnummer van Ds. A. Stehouwer te Chattam (Ontario) is niet 352-8873, maar 3528373. Dat merkte ik, toen ik me vorig jaar telefonisch met hem in verbinding stelde in verband met een overlijdensgeval in mijn gemeente. Het had heel wat voeten in de aarde voor ik Ds. Ste-houwer aan de lijn had.

Het jaarboek voorziet in een dringende behoefte, omdat het allerlei kerkelijke gegevens bevat, die daardoor binnen het bereik komen van ambtsdragers, medelevende, belangstellc nde leden en anderen.

Het aantal leden en doopleden is gestegen boven de 70.000, waarvan ruim 36.000 belijdende leden, verdeeld over 174 gemeenten. Dat is een hele schare. Dat zouden allemaal levende leden van het lichaam van Christus moeten zijn. Maar de werkelijkheid beantwoordt niet aan dit ideaal. Het ideaal is nooit bereikt en in deze tijd van vervlakking en geesteloosheid ligt dat wel heel ver weg. Onwillekeurig komt wel eens de gedachte op, of er overal nog wel leden gevonden worden, waarin het leven der genade duidelijk aanwezig is.

Ook omtrent de kerken in andere werelddelen, waarmee de Christelijke Gereformeerde kerken correspondentie onderhouden, bevat het jaarboek allerlei gegevens. Het betreft hier verschiilende kleinere kerkelijke gemeenschappen, die hun oorsprong in ons vaderland hebben.

We vinden het een gemis, dat er geen bijdragen meer in het jaarboek voorkomen van meer stichtelijke aard, zoals dat vroeger wel het geval was. Een paar jaar geleden ontmoetten we nog een oud kind des Heeren, dat vele jaren lang met haar overleden man het kerkelijke leven van zeer nabij had meegemaakt en zich nog graag verdiepte in de oude jaarboekjes, die allerlei herinneringen uit verleden dagen weer levendig voor de aandacht brachten.

Er komen in dit jaarboek verschiilende bijdragen voor. Ds. J. H. Velema geeft een jaaroverzicht, getiteld Kerkelijke terugblik. Aan het eind daarvan schrijft hij over predikanten, die een jubileum achter de rug hebben. Ds. W. Heerma wijdt een zeer waarderend In Memoriam aan Ds. Martinus Overduin 1892-1970. Prof. W. Kremer schrijft over Gemeente en preek. De laatste bijdrage is van Dr. W. van’t Spijker en wel over: Synode van Emden 1571-1971.

Het is niet onze bedoeling op al deze artikelen in te gaan. Dat is niet nodig. Wie het jaarboek in handen krijgt doet er goed aan al de artikelen te lezen. Ze zijn daarvoor belangrijk genoeg.

We willen een uitzondering maken voor het artikei: Kerkelijke terugblik, omdat daarin dingen staan, die rechtstreeks het kerkelijke leven van vandaag raken. Deze geven aanleiding een en ander op te merken. We beperken ons daarbij tot enkele punten. In het algemeen kunnen we het artikel waarderen. De schrijver kent het kerkelijke leven, heeft een bcpaald oordeel en weet dat goed onder woorden te brengen. Vandaar dat zijn artikel ook van belang is, maar dat behoeft niet te betekenen, dat we het in alle opzichten met hem eens zijn. Daarom volgen hier enkele opmerkingen. Vooraf wijzen we er op, dat de schrijver op biz. 175 een paar gemeenten vermeldt waar nieuwe verenigingsgebouwen in gebruik werden genomen. Het valt op, dat onder de namen van die gemeenten de gemeente van Noordeloos wordt gemist, die sinds September 1970 een mooi verenigingsgebouw bezit.

Ds. Velema wijdt een bladzijde aan polarisatie, waaronder te verstaan het ontstaan of toenemen van (tot dan toe) verborgen spanningen en tegenstellingen in een groep. Hij constateert, dat dit verschijnsel zich vandaag ook in het leven van alle kerken voordoet. Verborgen tegenstellingen komen openbaar, men groeit uit elkaar. Hij betrekt daarin ook de spanningen in eigen kerkelijk leven. Een bladzijde verder erkent de schrijver, dat er in ons kerkelijk leven allerlei verschuivingen aan de gang zijn, „die nog moeilijk objectief zijn aan te wijzen, maar die toch niet te miskennen zijn. Ze worden opgemerkt in de kerken en ook buiten de kerken”.

Het komt ons voor, dat als feiten binnen en buiten de kerken geconstateerd worden, deze toch ook wel objectief vast te stellen zijn. We krijgen meermalen de indruk dat sommigen enerzijds de feiten niet willen ontkennen, maar dat zij anderzijds proberen de verschillen en tegenstellingen in het kerkelijk leven kleiner voor te stellen dam ze werkelijk zijn. Dat betreuren we. Dat bevredigt niet. Dat verhindert om open en eerlijk ten opzichte van elkaar te staan.

Ook uit dit jaarboek-artikel blijkt, dat Ds. Velema de feiten anders beoordeelt dan wij. Hij maakt onderscheid tussen veranderingen en verschuivingen. Goed, maar daarmee zijn we er niet. Wat valt onder de rubriek veranderingen? Ook: nieuwe bijbelvertaling, andere liturgische formuheren, nieuwe psalmberijming enz.? Ja? Nu, dan zijn we het niet met de schrijver eens. Achter al deze dingen staat een andere geest. Het lijkt ons niet moeilijk dit aan te tonen. Vroeger waren de Christelijke Gereformeerde kerken gericht naar de rechtervleugel van de Gereformeerde gezindte. Dat is in de loop der jaren anders geworden. Velen gevoelen zich verwant aan de linkerzijde, waar men de Gereformeerde kerken vindt, synodaal, vrijgemaakt of vrijgeraakt. Daar zijn allerlei veranderingen ingevoerd. Velen in de Christelijke Gereformeerde kerken volgen het voorbeeld van die linkerzijde en zijn voorstanders en verdedigers van veranderingen. En hun invloed is groot, zoals blijkt uit de praktijk. Anderen zijn nog georienteerd naar de rechtervleugel van de Gereformeerde gezindte, waar men nog vasthoudt aan de staten-vertaling, oude formulieren enz. Hun invloed wordt steeds minder.

Het woord verschuivingen vinden we heel treffend gekozen. Dat woord wijst er op, dat iets van zijn plaats raakt en dat er scheuren komen, wanneer niet alles verschuift. We denken aan onze jeugd terug. We woonden toen op een eiland midden in de Zuiderzee. In de winter bevroor de zee nogal eens. Dan was het soms mogelijk om lange afstanden over het ijs af te leggen. Maar eb en vloed en wind lieten zich gelden. Er kwamen barsten in het ijs en die werden tot scheuren. Dan gebeurde het, dat een strook ijs aan de wal van het eiland vast bleef zitten en dat grote ijsvelden — onderling ook los van elkaar — wegdreven, hoe langer hoe verder weg. Dat zien we thans gebeuren in het kerkelijke leven, ook in eigen kerken.

We gaan hier niet verder op in. Het ging er alleen om enkele opmerkingen te maken naar aanleiding van de Kerkelijke terugblik.

Het zou toe te juichen zijn, wanneer de werkelijkheid van de kerkelijke situatie meer werd erkend. We moeten de verschillen niet verdoezelen. Ze zijn er. We moeten de weg terug. Dat is de weg van de waarachtige bekering tot God, persoonlijk en gemeenschappelijk. Dan kan er verwachting voor de kerk zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen