Jongeren vragen naar de weg

Door de profeten wordt geopenbaard wat God in Christus Jezus tot heil van de wereld doet en wordt Gods wil bekendgemaakt met betrekking tot de pastorale opbouw van de gemeente. Hierbij kunnen wij de vraag stellen of het dan gaat om een directe bovennatuurlijke inspraak van God via spreken, dromen of visioenen, of om een meer indirecte inspraak waarbij God een bepaald licht laat vallen over Zijn Woord. De uitkomst is in ieder geval dat Hij Zichzelf openbaart. Dat Hij Zijn wil bekendmaakt met betrekking tot het verleden (de les van de geschiedenis) en met betrekking tot het heden en de toekomst, opdat wij de wil van de Heere mogen weten en doen. De Heere wil niet dat wij in het duister ronddwalen, maar dat we wandelen in het licht van Zijn aangezicht. Dat we Zijn weg zullen kennen en zullen gaan. Daarom hebben wij nu het profetische woord, dat ons de weg wil wijzen en door de verlichting van de Heilige Geest inzicht wil geven in de situatie waarin we leven. Profeteren is dus ook "duiden".

Profetie hoeft dus niet alleen maar te slaan op de toekomst. Het is ook in de Bijbel niet primair voorzegging, maar meer: doorlichting van het heden. De betekenis van Gods Woord nu in de context van ons leven. Zo bezien is profetie meer illuminatie dan inspiratie. De canon van de Bijbel is afgesloten en daar behoeft niets meer aan toegevoegd te worden. Wel gaat het om de betekenis van Gods Woord voor onze tijd. En zo bezien is profetie niet iets extraordinairs. Als het goed is, is iedere dominee daar elke zondag mee bezig als hij een brug slaat tussen de Schrift en ons eigen hart en de wil van God met betrekking tot ons leven in de concrete situatie waarin we verkeren.

Ik citeer in dit verband ds. H.J. Hegger uit zijn boekje 'Ik zag Gods heerlijkheid'. Hij schrijft: "Elke goede prediking heeft een profetisch element in zich. Toch is dit nog slechts één aspect van de gave van de profetie, waarvan Paulus spreekt. Bij profetie gaat het om een spreken met gezag: zo zegt de Heere! Het gaat om een doorlichten van de situatie waarin wij verkeren op zodanige wijze, dat alles in het ontdekkende licht van God wordt geplaatst, en daardoor ook ineens de lijnen duidelijk worden, volgens welke het gebeuren zich ontwikkelt. Zodat van daaruit ook licht geworpen kan worden over de toekomst waarheen die lijnen wijzen".

Ik ga nog even terug naar de beginperiode van de kerk van het Nieuwe Testament, toen de brieven en de evangeliën nog geschreven moesten worden. Toen was er sprake van een direct spreken van God door de Heilige Geest. Toen was de profetie duidelijk een direct spreken van God als een onderdeel van Zijn openbaring aan Zijn kerk. In later tijd komt er een accentverschuiving. Naast en vooral ook na die rondreizende openbaringsprofeten komt de nadruk meer te liggen op de gemeenteprofeten. Die kom je tegen in grote aantallen in Jeruzalem, Antiochië, Caesarea en Korinthe. Die mannen en vrouwen kwamen in die tijd, toen er nog geen vastgestelde canon van de Bijbel was, met geïnspireerde en directe openbaringen van de Heere.

In de Korinthebrief blijkt dat er problemen waren ontstaan rondom dergelijke profeten. Paulus gaat hun taak dan als volgt omschrijven: ze moeten woorden van stichting, vermaning en bemoediging spreken. Die gemeenteprofeten traden op naast de leraren. In Antiochië komen ze beiden voor. De leraar proclameert Gods heerschappij en onderwijst de Schriften en de profeet deelt Gods wil mee, Zijn wil voor de gemeente, voor de wereld en voor de gelovigen afzonderlijk. Zo ontdekken we in het Nieuwe Testament twee lijnen: enerzijds is er de vaste profeet en anderzijds de voor alle gemeenteleden bereikbare gave van de profetie.

Gestalten van profetie

In de Bijbel komen drie verschillende gestalten van profetie voor. In de eerste plaats de schriftgeworden profetie. Paulus schrijft over het Oude Testament als de "profetische schriften". En Petrus spreekt over het "profetische woord". De openbaringen aan Johannes worden wel aangeduid als de "woorden van de profetie van dit boek". Christus en de apostelen hebben de schriftgeworden profetie aanvaard en geëerd. In de christelijke gemeente is de schriftgeworden profetie in de Bijbel ontvangen en aanvaard als de enige bron en norm van geloven en handelen.

In de tweede plaats is er de profetie in mondelinge vorm als gave van de Heilige Geest, gegeven aan de gemeente. Mozes heeft om die gave gebeden, Joël heeft deze gave voorzegd en Petrus heeft met verwondering deze gave gezien en gehoord. De uitgestorte Geest is de Geest van de profetie en de Geest van de openbaring. Hij wil gelovigen in Zijn dienst nemen om door hen te profeteren. Zo wil de Heilige Geest Zich bekendmaken en uiten. Iedere gelovige kan hiervoor gebruikt worden. Dit profetisch spreken mag nooit in strijd zijn met Gods Woord, dat door dezelfde Geest is ingegeven. Deze wijze van profeteren is tot opbouw en tot uitbreiding van de gemeente.

Dan is er in de Bijbel nog een derde gestalte van profetie: de bediening of het ambt van profeet of profetes. Denk aan Anna, aan Agabus, aan Judas en Silas en de profeten en leraars in Antiochië. Zij zijn de figuren waarover ik zo-even schreef, degenen die naast de apostelen gesteld waren om de gemeente te leiden en te bouwen. Mensen die als profeten gekwalificeerd werden en een leidinggevende positie in de gemeente hadden. Zij waren samen met de andere bedieningen gegeven tot opbouw en toerusting van de gemeente. Sommigen waren rondtrekkend profeet, anderen waren verbonden aan een plaatselijke gemeente. Om een voorbeeld te geven van het doel van hun werk: Agabus profeteert over een hongersnood, die ook gekomen is (Hand. 11), maar de gemeente besluit daarop diaconale hulp te geven. Die zin ontgaat me in de profetie van evangelist Barry R. Smith. Als er geen concrete gegevens zijn, kun je met zo'n bericht ook je voordeel niet doen.

Bij de uitzending van Paulus (Hand. 13) en na het apostelconvent (Hand. 15) blijken er ook profeten te zijn die tot zending stimuleren of jonge kerken bezoeken. Bij zending, wereldwijd diaconaat en ware oecumene komen profetische gaven dus goed van pas. Veracht de profetieën niet, let op de tekenen der tijden. Waarom zou God in tijden van grote nood niet op een bijzondere manier Zijn wil bekendmaken?

Het is inmiddels wel duidelijk dat profetie een charisma is, een gave van de Geest, een werkzaamheid van de Heilige Geest. De Geest legt beslag op iemand om te profeteren. Hij geeft visioenen en dromen. Hij spreekt tot degene die profeteert. De Geest neemt bezit van de geest van de gelovige. Dan geeft de mens de beheersing van zijn eigen geest over aan de Heilige Geest. De Geest neemt de mens daarbij in dienst zoals God hem geschapen heeft en zoals hij zich ontwikkeld heeft met gaven vanuit de schepping (natuurlijke gaven) en met gaven vanuit de herschepping (genadegaven).

Profetie moet getoetst worden

Profetieën door gelovigen ontvangen en uitgesproken, moeten altijd getoetst worden aan de Bijbel. God spreekt Zichzelf immers niet tegen. Hoe vermanend en ingrijpend de boodschap ook kan zijn, ware profetie zal altijd overeenkomstig het geschreven Woord van God moeten zijn. Er blijft immers het gevaar dat mensen hun eigen gedachten invoegen in hun profetische werkzaamheid. Daarom moet de profetie getoetst worden aan de objectieve maatstaf van het in de Bijbel geopenbaarde geloof, de gezonde leer, die norm en bron is voor geloof en leven. Blijkbaar spraken er te veel profeten in de samenkomsten in Korinthe, die niet allemaal stonden onder de leiding van de Heilige Geest. De profetie van de gemeenteprofeten moest getoetst worden. Blijkbaar hadden ze niet dezelfde autoriteit als de apostelen.

Zo blijkt toch dat er een groot onderscheid is tussen de schriftgeworden profetie en de gave van de profetie in de christelijke gemeente. Het Woord is volledig betrouwbaar. Dat behoeft niet getoetst te worden. De profetie in de christelijke gemeente heeft ten opzichte van de schriftgeworden profetie in de Bijbel een toepassend en bevestigend karakter. Voor onderwijs en leiding zijn we dus allereerst en allermeest aangewezen op de Bijbel als het betrouwbare en gezaghebbende Woord van God. Toch kan de Heere soms op een bijzondere manier aan Zijn kinderen te kennen geven wat Zijn wil is of wat Hij gaat doen.

In de eindtijd die we beleven, spitsen alle zaken zich toe. Meer dan ooit is de gave van de onderscheiding der geesten nodig. Onze tijd schreeuwt om profetische prediking, waarin de tijd wordt geduid en doorlicht. En als je mij vraagt of God nog vandaag de dag Zijn wil te kennen geeft in bepaalde situaties of laat zien wat Hij in de toekomst gaat doen, dan antwoord ik daarop met een volmondig "ja"! Nee, geen nieuwe openbaringen die aan de canon van de Bijbel zouden moeten worden toegevoegd, maar een vingerwijzing van God ter bemoediging in bijzondere omstandigheden of als een duidelijke bekendmaking van Zijn wil. De Heere kan opeens een bepaald licht geven over Zijn Woord. Hij kan ook spreken door middel van beelden, waardoor hij iets bekendmaakt. Als dat in de slaap gebeurt, is dat een geinspireerde droom. Als het in wakende toestand gebeurt, noemt de Bijbel dat een gezicht of visioen. Ik weet van iemand die door de Heere zeer bemoedigd werd in een nacht, toen biddend gevraagd werd om de komst van de Heilige Geest in een dodige en versteende gemeente. Ik weet ook zelf van een gezicht waarin de Heere me in wakende toestand liet zien wat er in de nabije toekomst zou gaan gebeuren. Dat greep me geweldig aan, want het was volledig in strijd met mijn eigen wil en gevoelens. Diep onder de indruk heb ik God beloofd om, als de tijd van de vervulling zou aanbreken, Hem gehoorzaam te zijn. Dat is voor mij een geweldige steun geweest toen er een beslissing moest vallen. Misschien heb jij ook je ervaringen met betrekking tot de openbaring van Gods wil en Zijn liefelijke vertroostingen. Dank God ervoor. Het zijn gestalten van de gave der profetie.

Het profetische woord

Toen het fundament van de kerk van het Nieuwe Testament gelegd was en de canon van de Bijbel afgesloten was, zijn de apostelen, en met hen de openbaringsprofeten, van het kerkelijk toneel verdwenen. Die lijn wordt al zichtbaar in het Nieuwe Testament zelf. Op het apostelconvent vroeg men inzake die moeilijke beslissing over de besnijdenis voor de gelovigen uit de heidenen niet naar nieuwtestamentische profeten, maar ging men terug naar het Woord zelf, de profeet Amos. Dat schriftcitaat krijgt het laatste en beslissende woord. Het karakter van de profetie veranderde. De openbaringsprofeten verdwenen en de gemeenteprofeten werden getoetst aan de norm van het Woord. Het accent wordt dus verlegd van het direct spreken van God naar het geopenbaarde Woord van God. Petrus schrijft: "Wij hebben het profetische woord". Wij hebben daar trouwens ook het apostolische woord nog bij. In de latere boeken van het Nieuwe Testament lezen we steeds minder over profeten en steeds meer over het profetische woord. Ook de apostel Johannes bindt de profetie aan het Woord: hij schrijft over "de woorden van de profetie van dit boek". Het directe spreken van God tot de profeet wordt meer indirect. Het verschuift naar de openbaring van God door Zijn Woord. Zoals in het Oude Testament de profeten het volk wetsonderricht gaven en het volk terugriepen om het verbond met de Heere te onderhouden, zo heeft in het Nieuwe Testament de gave van de profetie meer haar taak om Gods geopenbaarde waarheid in concrete situaties toe te passen. Het gaat dan meer om applicatie en illuminatie dan om inspiratie. Zo loopt de lijn van de profetie van de directe godsopenbaring naar de profetische verkondiging.

Het vervolg van dit artikel leest u in het volgende nummer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen