Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

In de avond van het leven

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

In de avond van het leven

De waardering van de ouderdom in de Heilige Schrift

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een lang leven is naar Gods Woord een zegen

De Heere geeft bij het 5e gebod „eert uw vader en uw moeder" de bijzondere belofte „opdat uw dagen verlengd worden". Bij zijn afscheid van het volk Israël vermaant Mozes hen tot gehoorzaamheid „opdat het u en uw kinderen na u wel ga, en opdat gij de dagen verlengt in het land, dat de Heere, uw God, u geeft voor altoos" (Deut. 4 : 40). Zo ontving Abraham de belofte: Gij zult in goede ouderdom begraven worden". Evenals van Gideon en David zegt ons de Schrift, dat ook hij in goede ouderdom stierf. „En Abraham gaf de geest en stierf in goede ouderdom, oud en des levens zat, en hij werd tot zijn. volken verzameld" (Gen. 25 : 8). De kanttekenaren merken hierbij op: oe zijnde van de arbeid van dit leven en verlangende naar de rust van het toekomende. Elifaz wil Job in zijn zware beproeving troosten als hij tot hem zegt: Gij zult in ouderdom ten grave komen, gelijk de korenhoop te zijner tijd opgevoerd wordt". Wat is een goede ouderdom? De kanttekenaren zeggen: een goede ouderdom bestaat eigenlijk niet alleen in de langheid van het leven en het tijdelijk geluk, maar in het voortgaande leven, doorgebracht in godvruchtigheid voor God, rechtvaardigheid jegens de mensen, matigheid en gerustheid bij zichzelf. Zij die op het pad der gerechtigheid wandelen n.1. de vromen, krijgen dikwijls die kroon te weten als het hun zalig is". Immers zo zegt Salomo in het Spreukenboek: De grijsheid is een sierlijke kroon, zij wordt op de weg der gerechtigheid gevonden". (16 : 31).

Een lang leven is menigmaal een blijk van Gods bijzon, dere gunst

Wij horen in het gebed van een verdrukte: Ik zeide: ijn God neem mij niet weg in het midden mijner dagen; Uw jaren zijn van geslacht tot geslacht" (Ps. 102). Job vraagt; „waarom leven de goddelozen, worden oud, ja worden geweldig in vermogen? " (21 : 7). Dit is toch in strijd met hetgeen Zofar heeft gezegd: at „de vreugde van de huichelaar is voor een ogenblik" (20 : 5)? Dit wil niet zeggen, dat zij die de Heere vrezen altijd een hoge leeftijd bereiken. Daarom zegt ook de Prediker: Dit alles heb ik gezien in de dagen mijner ijdelheid; daar is een rechtvaardige, die in zijn gerechtigheid omkomt, daarentegen is er een goddeloze, die in zijn boosheid zijn dagen verlengt" (7 : 15). Het wandelen in de vreze des Heeren heeft alléén ware en blijvende waarde: Hoewel een zondaar honderdmaal kwaad doet en God hem de dagen verlengt, zo weet ik toch, dat het die zal wel gaan, die God vrezen, die voor Zijn aangezicht vrezen; maar de goddeloze zal het niet wel gaan, en hij zal de dagen niet verlengen: ij zal zijn gelijk een schaduw, omdat hij voor Gods aangezicht niet vreest." (8 : 12, 13).

Dit is juist de sterkte van David temidden van zijn vele vijanden: Maar Gij, o God! zult die doen nederdalen in de put des verderfs, de mannen des bloeds en bedrogs zullen hun dagen niet ter helft brengen; ik daarentegen zal op U vertrouwen." (Ps. 55 : 24).

De ouderdom heeft ook bijzondere kenmerken

Wanneer Daniël in zijn droom de Rechter van hemel en aarde op Zijn troon ziet gezeten, dan is deze gestalte zo buitengewoon heerlijk en indrukwekkend, dat hij er geen beschrijving van kan geven. Hij moet er daarom mee volstaan, deze in een sneeuwwit kleed gehulde gedaante de „Oude van Dagen" te noemen, omdat hij zeer bijzonder onder de indruk komt van hei eerbiedwaardige en het majesteitelijke van deze verschijning, twee eigenschappen die speciaal de ouderdom kenmerken. Hoe belangrijk kan, naast lichaamskracht en doorzettingsvermogen der jongeren, het rijpe oordeel en bezonken overleg der ouden. zijn. De levenservaring maakt wijs,

bijzonder als dit vrucht mag zijn van het wandelen in de vreze des Heeren. „Deijongelingen sieraad is hun kracht en der ouden heerlijkheid is de grijsheid". (Spr. 20 : 29). Hoe dwaas handelde Rehabeam, toen hij de raad der oudsten verliet en hij raad hield met de jongelingen, die met hem opgegroeid waren (1 Kon. 12 : 8). De scheuring van het rijk was hiervan het treurig gevolg. Welk een gezegend eind had echter het volgen van de oude Naomi voor de jonge Ruth! „De vreze des Heeren is het beginsel der wijsheid, en de wetenschap der heiligen is verstand. Want door Mij zullen uw dagen vermenigvuldigen, en jaren des levens zullen u toegedaan worden." (Spr. 9 : 10, 11).

De gevaren en de zorgen in de ouderdom zijn vele

Alhoewel dit een bijzondere geestelijke betekenis heeft, wordt ook gewezen op de moeilijk te leren les van het zo afhankelijk worden bij het oud worden, als de Heere Jezus tot Petrus zegt: toen gij jonger waart, gordde gij uzelf en wandelde, alwaar gij wilde; maar wanneer gij zult oud. geworden zijn, zo zult gij uw handen uitstrekken, en een ander zal u gorden, en brengen, waar gij niet wilt." (Joh. 21 : 18). Paulus schrijft aan Titus: Dat de oude mannen nuchter zijn, stemmig, voorzichtig, gezond in het geloof, in de liefde, in de lijdzaamheid. De oude vrouwen insgelijks, dat zij in haar dracht zijn, gelijk de heiligen betaamt, dat zij geen lasteraarsters zijn, zich niet tot veel wijn begevende, maar leraressen zijn van het goede." Gods Woord is vol voorbeelden van mensen, die op hun oude dag nog in zonde vielen: ot, Noach, David en Salomo. Hier geldt het vermaan: Wie volharden zal tot het einde, die zal zalig worden."

In de ouderdom en de grijsheid kan men zelf de last niet meer dragen. „En tot de ouderdom toe zal Ik dezelfde zijn, ja tot de grijsheid toe zal Ik ulieden dragen; Ik heb het gedaan, en Ik zal u opnemen, en Ik zal dragen en redden." (Jes. 46 : 4). Hier zegt de Heere, dat Hij niet een God is, Die door Zijn volk gedragen moet worden, maar Die Zelf Zijn volk draagt van hun wieg tot aan het graf, ja door de dood in Zijn huis voor eeuwig opneemt.

De verhouding jongeren en bejaarden

Ten aanzien hiervan geldt in het bijzonder het 5e gebod: Eert uw vader en moeder" ook als zij oud geworden zijn. „Hoor naar uw vader, die u gewonnen heeft en verach'; uw moeder niet, als zij oud geworden is." (Spr. 23 : 22). Zie de eerbied, welke de koning Salomo bewees toen zijn moeder Bathséba tot hem. kwam. „Zo kwam Bathséba tot de koning Salomo om hem voor Adonia aan te spreken; en de koning stond op, haar tegemoet, en boog zich voor haar; daarna zat hij op zijn troon, en deed een stoel voor de moeder des konings zetten; en zij zat aan zijn rechterhand." (1 Kon. 2 : 19). '

Gods Woord legt bijzonder nadruk op de eerbied, welke de jongere tegenover de oudere verschuldigd is. „Voor het grauwe haar zult gij opstaan en gij zult het aangezicht van de oude vereren." (Lev. 19 : 32). Tegenover de bejaarden is ook van kracht: dat ik mijn vader en mijn moeder, en allen die over mij gesteld zijn, alle eer, liefde en trouw bewijze, en mij hunner goede leer en straf met behoorlijke gehoorzaamheid onderwerpe, en ook met hun zwakheid en gebreken geduld hebbe, aangezien het Gode belieft, ons door hun hand te regeren" (Antw. v. d. H. Cat. op de vraag: at wil God in het vijfde gebod? ). Paulus vermaant dan ook: Bestraf een oud man niet hard, maar vermaan hem als een vader, de jonge als broeders, de oude vrouwen als moeders, de jonge als zusters, in alle reinheid." (1 Tim. 5 : 1). Terwijl de vermaning van Petrus luidt: Desgelijks gij jongen, zijt de ouden onderdanig." (1 Petr. 5:5).

De H. Schrift leert duidelijk, dat de ontbinding van de samenleving ook een gevolg is van het verachten der oude mensen. Jesaja moet het oordeel over het volk aankondigen. „En Ik zal jongelingen stellen tot hun vorsten, en kinderen zullen over hen heersen." (Jes. 3 : 4). In plaats van bezonnen leidslieden, die vroeger door wijs beleid richting gaven aan het staatsleven, zal men overgeleverd zijn aan de roekeloze grillen van jeugdige avonturiers. „De jongeling zal stout zijn tegen de oude, de verachte tegen de eerlijke." (Jes. 3 : 5). De oude zal niet meer met eerbied worden behandeld en voor de man van positie zal men geen ontzag meer hebben. Jeremia noemt als gevolg van Gods toorn over de zonden: Zij hebben de ouden geen genade bewezen." (KI. 4 : 16) en „de aangezichten der ouden zijn niet geëerd geweest" (KL 5 : 14). In de poorten werd recht gesproken, daar werd de wijsheid en het inzicht van de ouderen op hoge prijs gesteld. Nu alle vrijheid weg is en niets

meer zelf beslist kan worden, zijn de poorten leeg. Paulus noemt als één van de zonden wanneer God niet erkend wordt „de ouderen ongehoorzaam" (Rom. 1 : 30). De apostel wijst als één der kenmerken van de zware tijden in de laatste dagen aan, dat de mensen dan ook „de ouders ongehoorzaam zullen zijn. (2 Tim. 3 : 2).

Wat kunnen ook. oudere mensen veel betekenen voor jonge mensen. We zien dit b.v. in het vriendelijk verzoek van Paulus voor de weggelopen, jonge slaaf Onesimus. „Zo bid ik nochtans liever door de liefde, daar ik zodanig een ben, te weten Paulus, een oud. man, en nu ook een gevangene van Jezus Christus." (Filem. : 9). Wat het geld betreft, schrijft Paulus, dat de kinderen geen schatter, verzamelen moeten voor de ouders, maar omgekeerd. (2 Cor. 12 : 14). Dat geldt in geestelijk opzicht ook. En nog meer! Om op de oude dag de vriend en de vraagbaak der jeugd te zijn. Een enkel gesprek met een oude, wijze broeder, kan meer betekenen dan de bestudering van dikke boeken vol wijsheden. Wat kunnen ouderen met hun bredere, mildere, ervaringsrijkere blik veel voor het vaak in crises verkerende jonge zieleleven betekenen. Het jonge leven kan nog gevormd worden, daarom is de begeleiding der ouderen van zo grote betekenis. „Leer de jongen de eerste beginselen naar de eis zijns wegs; als hij ook oud zal geworden zijn, zal hij daarvan niet afwijken." (Spr. 22 : 6). Het bekende spreekwoord zegt: ong geleerd, oud gedaan!

Deles voor de jeugd uit de ouderdom:

„Gedenk aan uw Schepper in de dagen uwer jongelingschap, eer dat de kwade dagen komen en de jaren naderen, van dewelke gij zeggen zult: ik heb geen lust in dezelve, " zo vermaant Salomo, zelf oud geworden, in. het boek Prediker. In dit boek spreekt hij in het bijzonder van de ij delheid der ijdelheden en roept hij op tot het zoeken van datgene, wat blijvend is, hetgeen. eeuwigheidswaarde heeft. De dagen van de ouderdom, de voorlopers des doods, noemt Gods Woord „kwade dagen". Men wenst een oude dag, maar men heeft er geen lust in als hij komt. Niemand heeft het graag, wat de dagen van de ouderdom noodzakelijk tot kwade dagen maakt, toch wil ieder oud worden. Zullen wij in de jeugd uitstellen wat geen uitstel kan lijden: de Heere te zoeken en te dienen. De ouderdom heeft aan zijn gebreken genoeg. Dan heeft men geen lust om te doen, wat men verzuimde in de jeugd. In de herfst moet men geen vrucht verwachten van een boom, die in de lente niet bloeide. Die Gods mededogen wil hebben in kwade dagen, moet Hem leren dienen in goede dagen. Maak dan de kwade dagen, die naderen, liefelijk, door in uw jeugd God te vrezen.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 oktober 1969

Daniel | 16 Pagina's

In de avond van het leven

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 17 oktober 1969

Daniel | 16 Pagina's