Cremeren, waarom niet?

Wij krijgen allemaal te maken met de dood in onze omgeving en in ons eigen leven. Na het sterven vraagt de zorg voor het overleden lichaam de aandacht van de nabestaanden. Dat noemen we ‘lijkbezorging’. Ons land kent twee vormen van lijkbezorging: begraven en cremeren. Bij begraven krijgt het lichaam een plek in de aarde. Daar geldt van de mens wat de Heere gezegd heeft na de val: In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aarde wederkeert, dewijl gij daaruit genomen zijt; want gij zijt stof, en gij keert tot stof weer (Genesis 3: 19). Voor cremeren geldt dat zo niet. Men doet afstand van het lichaam, alsof het een onbruikbaar geworden werktuig is. Er is veelal ontkenning van leven na de dood of van de wederkomst, zoals beschreven in Gods Woord.

Grafheuvels
In veel culturen werden en worden doden verbrand. Germaanse voorouders, Grieken en Romeinen samenleving verbrandden de doden. Ook zijn er in oude tijden volkstammen geweest wereldwijd die hun doden begroeven. De hunebedden herinneren daar in ons land aan, maar ook grafheuvels. In Rome verdween crematie bij de opkomst van het Christendom in de eerste eeuwen na Christus. Karel de Grote verbood lijkverbranding in 785 na Chr. Uitsluitend bij epidemieën en na veldslagen was er nog sprake van. Het cremeren ging echter door tot in de late Middeleeuwen. Crematie kwam in Nederland weer terug in 1914. Vandaag de dag worden meer dan de helft van de overledene in ons land gecremeerd.

Oordeel
Naar de tekst ‘Gij zult niet cremeren’ zul je tevergeefs zoeken in de Bijbel. Toch is de Bijbel niet onduidelijk in het afwijzen van crematie. In het Oude Testament lees je in Genesis hoe de aartsvaders met de doden omgingen. Zij werden begraven. Abraham kocht een graf voor Sara (Genesis 23). Bij de koningen lezen we hoe de wijze van begraven vaak samenhing met de wijze van regeren. Denk aan de respectvolle wijze waarop Salomo werd begraven (1 Koningen 11: 43) en de vreselijke wijze waarop Izebels lichaam niet werd begraven (2 Koningen 9: 32-34). Gods Woord gebiedt een lichaam te verbranden als men gruwelen van onheiligheid heeft gedaan (Leviticus 20: 14 en 21: 9). Ook de verbranding van Achan en zijn gezin na de steniging staat in het teken van Gods vreselijk en eeuwig oordeel over de zonde (Jozua 7). Ook in het Nieuwe Testament lezen we hoe de Israëlieten hun doden begraven. Denk aan de jongeling van Naïn en Lazarus. Van Ananias en Saffira lezen we ondanks hun vreselijk zonde dat ze ook worden begraven.

Christus’ begrafenis
Veelzeggend is dat Christus zich na Zijn sterven liet begraven. Hij is ‘bij de rijke in de dood geweest’. Zijn lichaam heeft daarin geen ontbinding gezien. Zijn verkeren in het graf verzekert dat Hij waarachtig gestorven is, maar baant ook de weg van de diepte van het graf en verderf naar het leven tot in eeuwigheid. Hij heeft het graf vol van oneer als gevolg van de zonde, voor Zijn kinderen geheiligd, gereinigd, gemaakt tot een rustplaats. Zoals de Eersteling Christus het graf verliet, zo zullen de lichamen van Gods kinderen uit het stof worden opgewekt in heerlijkheid. Paulus schrijft: Het lichaam wordt gezaaid in verderfelijkheid, het wordt opgewekt in onverderfelijkheid; het wordt gezaaid in oneer, het wordt opgewekt in heerlijkheid (1 Korinthe 15: 42 en 43). De Heere leert toch Zijn kinderen Christus’ voetstappen te drukken dan is het ondenkbaar dat je je laat cremeren na je sterven. De Bijbel spreekt zich ook daarin overduidelijk uit tegen cremeren.

Zichtbare prediking
Van begraven gaat een zichtbare prediking uit. Het maakt onuitwisbare indruk. De kist met de geliefde wordt neergelaten in de schoot van de aarde. Een band met een geliefde is definitief verbroken, ook al blijven de herinneringen. Bij het geopende graf heeft er een onontkoombare confrontatie met de dood plaats. De gevolgen van de zonden zijn zichtbaar. De vijandschap van de dood wordt ervaren. Toch geldt op die plaats nog voor de levende: Hij zond Zijn woord uit, en heelde hen, en rukte hen uit hun kuilen (Psalm 107: 20). Deze confrontatie met de dood willen we het liefst uit de weg gaan. We stellen de dag van onze dood verre van ons. We willen voortleven met de gedachte: ‘Dat zal mij niet gebeuren en daarom wil ik het niet zien’. Begrafenissen, crematies verworden daarom soms tot feestelijk familiebijeenkomsten. In dat kader is een crematie verhullend. Je bent met elkaar samen in een zaal, sfeervol. De kist staat nog wel op een zichtbare plaats overdekt met bloemen en een foto van de overledene er op. Er worden mooie woorden gesproken, lievelingsmuziek gedraaid. De dood hoort bij het leven en is zo erg nog niet. Je verlaat de zaal en de medewerkers van het crematorium doen verder onzichtbaar hun werk. Een crematie verhult en verzacht, een begrafenis onthult en confronteert. Je kunt geregeld hebben dat je niet wordt gecremeerd. Maar het mag en moet ook worden vastgelegd hoe je het wel wilt: Bijbels verantwoord. Gods Woord moet klinken bij de dood en het begraven. De belangrijkste vraag is echter of ik door genade kan sterven. Of ik God kan ontmoeten en of de Rechter van hemel en aarde door genade mijn Redder is geworden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen