Feministen in de bres voor Maria

De Maria-verering binnen de rooms-katholieke kerk leek - althans in onze streken - een aflopende zaak. Dat kan nu niet meer gezegd v^^orden. 'Mariologie' is weer een gangbaar woord. De huidige paus verbergt zijn voorliefde tot het Mariale aspect van de roomse geloofsleer niet. Het lijkt erop dat de vernieuwde invloed ervan doorwerkt tot in landen waar het modernistisch denken de traditionele roomse theologie aan het wankelen bracht en waar zeker voor het al-oude roomse Maria-beeld weinig plaats meer leek te zijn. Dit is merkwaardig. Hoe kan het denken van de moderne westerse mens, dat onder meer een theologie van politieke bevrijding heeft voortgebracht, tot overeenstemming komen met een stelsel, waarin de ideaalvrouw Maria - als het voorbeeld van nederigheid en gehoorzaamheid - alle vrouwen voorgaat in 'verachtelijke onderwerping aan het gezag'.
Deze laatste typering is van Lorraine Boettner (Roman CathoUcism p. 216), Zij is van mening, dat de roomse karikatuur van Maria altijd gediend heeft als middel van de clerus om macht uit te oefenen over de vrouw. Het spreekt vanzelf, dat in onze tijd van emancipatie en revolutietheologie zo'n Maria weinig lof wordt toegezwaaid. Het traditionele beeld wordt door de moderne opvattingen afgewezen.

En toch is de Maria-verering opnieuw in opmars. De successen van de Mariale paus zijn daarvan op z'n minst een aanwijzing, Hoe is dit mogelijk? De verklaring moet ten dele worden gezocht in het vermogen van Rome om bepaalde facetten van de moderne theologie te absorberen en in eigen raamwerk te gebruiken, In het Chr, Geref, blad 'De Saamwerker' van september 1981 schrijft ds, J, P, Boiten over 'feministische theologie', die de bestaande theologie als 'mannelijk' diskwahficeert en alles, soms inclusief de Bijbel zelf, vanuit het eigen vrouwelijk oogpunt wenst te herschrijven.
Het is niet minder logisch dan ironisch dat vanuit deze extreme emancipatiestroming, die soms zelfs uitmondt in een bizar sexisme dat God 'een zij' wil noemen, wordt gezocht naar een nieuw Mariabeeld, Dit nieuwe beeld moet tot een compromis voeren tussen de oude Marialeer en de nieuwe theologie. Zó blazen feministen de Mariologie nieuw leven in, Ds. Boiten bespreekt in zijn artikel o.m. de opvattingen van een vooraanstaand feministe, de Nijmeegse theologe mevrouw C, J, M. Halkes: 'Zij wil de nieuwe betekenis van Maria naar voren brengen, opdat het beeld van de maagd Maria in de religieuze vrouwenbevrijdingsbeweging opnieuw gaat functioneren. Maria is dan niet meer het beeld van de reine, heilige maagd, voor wie elke ander vrouw onderdoet. Maar Maria wordt symbool van, bijvoorbeeld, de zelfovergave, en van profetische kracht tot bevrijding en tot zusterschap. Het Magnificat is een danklied met lofprijzing, maar, volgens mevrouw Halkes, ook een kritisch profetisch lied, een Bijbels protestlied. Maria kiest in dat lied voor de armen, de onderdrukten. Deze profetische gestalte van Maria wordt tot symbool van profetische kracht. Zij hoopt dat zo Maria ontdekt wordt. Dan wordt christen-feminisme tot een geestelijk profetisch teken, dat in Maria inspiratie vindt om te hopen op bevrijding en bevrijding te bewerken.'

Andere feministen zijn nog radikaler. Boiten spreekt in dit verband over het werk van de Amerikaanse Mary Daly, vooral bekend uit de beginjaren van het feminisme. 'Voor haar heeft het beeld van Maria een verwijzing in zich naar onafhankelijkheid van vrouwen. Daly benadrukt, dat dit wat zegt over vrouwelijke autonomie in sexuele relaties. Zo komt Maria tot nieuw leven. Dit weer in dienst van het grote doel: bevrijding van de onderdrukten'.

Reeds ten tijde van het oude Israël had het heidendom behoefte aan vrouwelijke afgoden. Ook in onze tijd zet deze heidense traditie zich voort. Als het gewenste vrouw-beeld, waarvan de godin een afspiegeling is, wijzigt, dan behoeft slechts het gewaad te worden aangepast, om opnieuw de massa te brengen tot verering - ja zelfs aanbidding - van haar,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen