Ter overweging

J.P. Versteeg, Geest, ambt en uitzicht. Theologische opstellen. Uitg. Kok, Kampen 1989. 198 blz. Prijs f. 28,75.

Deze bundel vormt - helaas - de afsluiting van het theologische werk van onze zo geachte en betreurde collega Versteeg. Het is een waardige afsluiting. Theologische opstellen die voor een groot deel reeds eerder, één ervan in het buitenland, gepubliceerd waren, zijn hier samengebracht. Men treft er de auteur ten voeten uit in aan: deskundig, bescheiden, wikkend en wegend, soms ongekend duidelijk in zijn positiebepaling. Achterin de rede van prof. Van’t Spijker, in Apeldoorn gehouden ter herdenking van prof. Versteeg. Die rede wordt door de inhoud van het boek bevestigd. Omgekeerd is de rede een duidelijke typering van de inhoud van het boek. Achterin een volledig overzicht van alles wat prof. Versteeg heeft gepubliceerd. Een waardevolle bundel, die ons te meer doet beseffen welk verlies onze kerken door zijn sterven hebben geleden.

V. Brümmer, Over een persoonlijke God gesproken. Studies in de wijsgerige theologie. Uitg. Kok/Agora, Kampen 1988. 182 blz. Prijs f. 27,75.

Dit is opnieuw een boek van de Utrechtse godsdienstwijsgeer. Het is een boek dat uitgangspunten en methoden van de godsdienstwijsbegeerte bespreekt. Daarna gaat de schrijver in op de vraag hoe onwederstandelijk Gods genade is. Ook op de vraag of God het kwade kan doen en of een theodicee - rechtvaardiging van God(s doen) - troost kan bieden. De schrijver gaat uit van een persoonlijk God, een gegeven ontleend aan de openbaring. Dat is van grote betekenis. Toch doet er zich een groot probleem voor. Wat Gods persoon-zijn betekent, wordt niet bepaald door de openbaring. Het onder ons gangbare persoonsbegrip, op God toegepast, leidt tot de stelling dat de genade wederstandelijk is. Anders zouden we niet met een persoonlijk God te doen hebben. Op dit punt zal ook de wijsgerige theologie zich moeten voegen naar wat God in Zijn openbaring over Zichzelf zegt.

J. Tennekes, H.M. Vroom, Contextualiteit en christelijk geloof. Uitg. Kok, Kampen 1989. 176 blz. Prijs f. 34,50.

Dit boek behandelt de vraag hoe het evangelie inwerkt op het leven van mensen, vooral op hun culturele situatie, en omgekeerd hoe de cultuur het evangelie beïnvloedt. Het is vooral geschreven vanuit het gezichtspunt van culturele antropologie. Contextualiteit is de keerzijde van pluriformiteit. Het komt er in feite op neer dat ieder op zijn eigen manier vorm geeft aan wat hij uit de Bijbel opvangt. Is er dan geen duidelijk criterium? Dr. Vroom formuleert acht criteria. Deze worden door een rooms-katholiek missioloog weer van een vraagteken voorzien. Een boek met veel feiten, theorieën, maar met een vage boodschap. Of liever de boodschap is, dat grote verscheidenheid onontkoombaar is.

Dr. M. te Velde, Gereformeerde gemeenteopbouw. Een eerste koersbepaling voor een nieuw theologisch vak. Uitg. De Vuurbaak, Barneveld 1989. 44 blz. Prijs f. 13,90.

Dit is de tekst van een rede die prof. Te Velde heeft uitgesproken bij de aanvaarding van zijn ambt als hoogleraar aan de (Vrijgemaakt) Theologische Universiteit in Kampen.

Het is een nieuw vak, dat hij daar gaat doceren. Hij is van origine kerkhistoricus. Moet hij dit vak in het kader van de ambtelijke vakken doceren? Over de encyclopedische plaats van dit vak wordt geen helderheid verschaft. Hij bouwt zijn programma op met behulp van gegevens uit het Nieuwe Testament. Hij onderscheidt vijf belangrijke stromingen in de hedendaagse concepten van gemeenteopbouw. Het is een rijke rede, die op dwarsverbindingen met de kerkgeschiedenis en het kerkrecht wijst. De schrijver vraagt aandacht voor de charismata, voor toerusting en kadervorming in de gemeente. Met waardering hebben we van dit breed oriënterende en tegelijk principieel gefundeerde betoog kennis genomen.

CD. Affourtit e.a., De daad bij het woord. Een bundel opstellen aangeboden aan het zendingsechtpaar Helms-Ter Weel. Uitg. Van Wijnen, Franeker 1989. 159 blz. f. 25,—. Het echtpaar Helms heeft in 1986 zijn 25-jarig jubileum gevierd als zendingsartsen. Nu in 1989 werd hun alsnog een bundel opstellen aangeboden waaraan ons bekende, maar ook ons geheel onbekende schrijvers een bijdrage hebben geleverd. De namen van L. Floor, A.C. de Geus, C.T. Rabali zijn ons bekend. Die van mevrouw Muofhe was mij niet bekend. Ik zou benieuwd zijn naar de behandeling van dit onderwerp (vrouw, kerk en samenleving) door de onder ons goed bekende Mary Overduin (afkomstig uit Canada). Ik ben ervan overtuigd dat bepaalde passages uit dit opstel dan niet geschreven zouden zijn. Het feit dat in het Woord vooraf staat dat de opstellen niet noodzakelijkerwijs de opvattingen van het echtpaar Helms of van de samenstellers van de bundel vertolken, doet mij de vraag stellen of men dan niet meer schrijvers had kunnen vinden, van wier opvattingen dat wel geldt. De naam van prof. Koos van Rooy had in deze bundel niet mogen ontbreken - tenzij op zijn eigen verzoek. Dat kan ik me van deze „medestrijder, medewerker vanaf het eerste uur” moeilijk voorstellen.

Dr. K. Deddens, Dient Hem met vreugde! Deel II. Opstellen over de dienst van de gemeenteleden. Uitg. Oosterbaan en Le Cointre, Goes 1989. 232 blz. Prijs f. 25,90.

Dit is de tweede bundel verzamelde opstellen met betrekking tot het kerkelijk leven, de plaats van gemeenteleden en ambtsdragers daarin. Uit deze formulering blijkt dat wij het niet eens zijn met de beperkende ondertitel, als zou het alleen gaan over de dienst van de gemeenteleden. Het hoofdstuk over de orgeldienst valt hier in elk geval buiten; ook dat over de voorlezer, als deze tenminste ambtsdrager moet zijn. Het pleidooi voor herstel van de genadeverkondiging als apart moment in de eredienst past ook niet in dit beperkte kader.

We vinden het jammer dat niet meer vanuit de Schrift over de plaats en de taak van de gemeenteleden is geschreven. De poging daartoe mocht men in dit tweede deel zeker verwachten. Het spijt ons dat recente discussies in schrijvers eigen kring over diaconaat over de grenzen niet zijn verwerkt. Nu blijft het bij een pleidooi voor de particuliere stichting „De verre naaste”, terwijl prof. Timp hierover kritische opmerkingen heeft gemaakt.

Een bundel die veel geeft op een gemakkelijk te verwerken manier, maar die te zeer de verscheidenheid van herkomst (in artikelen en jaartallen) vertoont. De bundel is niet tot eenheid samengesmeed.

Dr. W. de Greef, Johannes Calvijn, zijn werk en geschriften. Uitg. De Groot-Goudriaan, Kampen 1989. 236 blz. Prijs f. 49,75.

Dit is een prachtig boek, zowel wat uitgave als wat inhoud betreft. Alleen kun je het niet achter elkaar uitlezen. Ruim een derde is gewijd aan Calvijns werk (en dus ook aan zijn leven). Verder worden al Calvijns publikaties besproken aan de hand van themata, zelfs zijn briefwisseling. Achterin vindt men goede registers en een overzicht van alles wat hij heeft gepubliceerd in volgorde van de jaren. Bij de bespreking van onderdelen is steeds naar literatuur verwezen, terwijl achterin een uitgebreide literatuurlijst is opgenomen. Wie wat over Calvijns werk en boeken wil weten, kan hier terecht. Ik vind het werk een gelukwens aan de schrijver (en de uitgevers) waard. Dat betekent, dat wie in het onderwerp belangstelt zichzelf te kort doet, als hij zich dit werk niet aanschaft.

Drs. M. van Campen, Kerk en Israël in gesprek. Uitg. Kok, Kampen 1989. 175 blz. f. 27,50. De schrijver heeft reeds eerder over Israël gepubliceerd. Toen waren het opstellen in verzamelbundels, voordrachten die in het kader van een serie zijn gehouden. Nu is het een volledig boek. Onder „De voorgeschiedenis van het gesprek” behandelt hij de verhouding van de kerk tot de joden (en omgekeerd) in de eerste eeuwen. Daarna de Middeleeuwen, Bucer, Calvijn en enkele vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie, alsook zending door bekeerde joden. De ontwikkelingen binnen de Nederlandse Hervormde Kerk van na de Tweede Wereldoorlog met aandacht vooral voor Van Ruler en Miskotte. Een hoofdstuk over het joodse godsdienstige leven, en over publikaties van Flusser en Lapide.

Sympathiek is de toon: begrijpend naar de joden, niet zonder erkenning van schuld bij de kerk, begrip vragend voorde joden en tegelijk Christus als de enige weg voor beiden. Een boek vol informatie, rustig van toon en met een boodschap.

Dr. W. Verboom, Leren kennen. Een visie op catechese vanuit het Verbond. Uitg. Kok, Kampen 1989. 125 blz. Prijs f. 19,90.

De schrijver is gepromoveerd op de catechese van de Reformatie en de Nadere Reformatie. Men vindt in dit boek sporen van dat onderzoek. Tegelijk ook meer, namelijk grondlijnen voor een catechetiek, bijbelse gegevens, uitgangspunten van de reformatorische catechese (de dogmatische grondslag), een programma, waarin het eigene van de gereformeerde catechese aan de orde komt. Tenslotte: aanwijzingen voor de praktijk, met gebruikmaking van hedendaagse pedagogisch-didactische inzichten. Deze studie verdient de aandacht van allen die bij de catechese betrokken zijn. Ik heb er dit bezwaar tegen, dat zo veel in zo kort bestek wordt aangesneden, met andere woorden: het boek van 125 bladzijden is naar mijn oordeel een aanzet voor een veel uitgebreider en fundamenteler boek over de catechese.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen