Oxford

De oorsprong van de stad en van de universiteit -de oudste van de Angelsaksische wereldzijn onbekend, maar waarschijnlijk nauw verweven met elkaar. Archeologisch onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat er al in de 8e eeuw een religieuze gemeenschap gevestigd was op een plek die men later aangaf als een veilige plaats voor mensen en ossen om de rivier over te steken: oxen-ford. Als een ontmoetingsplaats voor geleerden ontwikkelde Oxford zich sterk tijdens de 11e eeuw, een tijd van grote intellectuele activiteit. Zoals alle Europese universiteiten richtte het zich op het onderwijs van geestelijken met vakken als theologie, recht, mathematica, natuurfilosofie en retorica. Vanaf het begin was de universiteit e n samenstel van onafhankelijke afdelingen. Professoren en studenten huurden een kamer in de stad, waarin ze les gaven of kregen. De toestroom werd zo groot en legde zo'n grote druk op de burgerbevolking dat in 1400 werd voorgeschreven dat alle studenten gingen wonen in daartoe bestemde studentenhuizen.

Faam
De eerste zogenoemde colleges waren alleen open voor stafleden en geleerden. In middeleeuwse tijden kon een universiteitsopleiding tot 16 jaar duren. De donatie van colleges voor de huisvesting van studenten stelde de minder draagkrachtigen in staat om ook te studeren voor advocaat of dokter. De stichters van deze colleges waren zeer rijk. De prachtige gebouwen die zij lieten oprichten veranderden het aanzien van de stad volkomen. Vanaf de 14e eeuw mochten ook jongere studenten zich aan de colleges gaan inschrijven. Het werd snel gewoonte voor jongemannen van goede komaf om een universiteitsopleiding te volgen voor ze de politiek ingingen. De faam van Oxford als centrum van hoger onderwijs groeide en groeide. Vandaag de dag dromen talloze jongeren over de hele wereld ervan zich te mogen inschrijven aan een van de bekende colleges van Oxford, zoals Merton, Balliol, Christ Church of Corpus Christi.

De allerbeste
Het is enkele dagen voor de officiële opening van het nieuwe academische jaar als ik de straten van het centrum in wandel. Het is er een komen en gaan van dure personenauto's. Vaders helpen kindiief met de verhuizing van huisraad voor de inrichting van een kamer in een van de 35 colleges. Hier zullen de nieuwkomers minstens twee jaar wonen, meestal in een kamer voor zichzelf alleen. Britse studenten krijgen een beurs voor het collegegeld en velen krijgen ook een beurs voor hun eigen onderhoud. Nog steeds worden alleen de allerbeste studenten toegelaten, maar Oxford is niet meer voorbehouden aan de sociale elite van het land. Voor de duizenden buitenlandse studenten, uit met name landen in het Verre Oosten ligt dit weer anders natuurlijk.

Erg zwaar
De eerstejaars die nu hun posters, kamerplanten en stereo's naar binnen sjouwen, beginnen een leven dat niet zo mooi is als het van buitenaf wel lijkt. Het onderwijs is zo zwaar dat men wel zegt dat het eigenlijk te veel van het goede is. De basis van het onderwijs wordt gevormd door 'tutorials'. Onderwijs samen met op z'n hoogst één andere student door een tutor -of leraar- is zeer intensief ledere week moet een student een essay schrijven of mondeling verdedigen. Hierdoor kweekt men onafhankelijke en gemotiveerde studenten, maar het legt een constante druk op studenten. Niet allemaal kunnen ze dit aan. Bij recent onderzoek is een alarmerend percentage zelfmoordpogingen geconstateerd. De universiteit van Oxford is een mannenwereld geweest door de eeuwen heen. Pas in 1920 konden vrouwen aan Oxford afstuderen. Toch heeft deze mannenwereld opmerkelijke vrouwelijke afgestudeerden als Margaret Thatcher, Indira Gandhi, Benazir Buttho en Nobelprijswinnaar van de Vrede Aung Suu Kyu voortgebracht.

Identiteit
Hoewel tegenwoordig het onderwijs is verdeeld over 18 faculteiten, ontleent iedere student zijn identiteit nog onverminderd aan het college waaraan hij verbonden is. Hij, of zij, woont niet alleen daar, maar alle aspecten van het studentenleven worden door het bewuste college gevormd en gedirigeerd. De verschillende sporten worden in collegeteams georganiseerd. Er zijn talloze studentenclubs met oude, zeer oude tradities. Voor eerstejaars is er een speciale ruimte waar men tv kan kijken, kranten lezen en elkaar ontmoeten om zo aan het leven als student in Oxford te wennen.

Tocht
Vooral 's zomers stromen toeristen uit de hele wereld de colleges binnen voor een korte rondleiding. Het is alsof je in een museum ronddwaalt, en het lijkt zo romantisch en inspirerend om hier jezelf aan studie te wijden. Maar een nuchtere student zei me: „Je went aan die deftige sfeer hier, maar nooit aan de verschrikkelijke tocht overal." Ik glip een eetzaal binnen waar een groepje eerstejaars zich net te goed heeft gedaan aan een kippepoot met curry en rijst. De zaal lijkt wel een kerk met zijn hoge plafond en glas-in-loodramen. Aan de muren hangen schilderijen van vroegere studenten die het tot grote roem hebben gebracht. De eeuwen lijken te hebben stil gestaan in Oxford's Duke Humfrey's Library. De stilte daalt over je neer vanaf duizenden en duizenden planken met oude folio's en incunabelen. De kostbare boeken liggen niet meer aan de ketting zoals in vroegere tijden. Het zijn nu hitech veiligheidsmaatregelen die voorkomen dat er gestolen wordt, want hebzucht is nog altijd niet uitgeroeid. Samen met de Bodleian Library bevat deze bibhotheek liefst 6 miljoen boeken.

Historie en verkeer
De vele eeuwen die in Oxfords architectuur bewaard zijn gebleven, drukken zwaar op de gemeente-uitgaven. Er zijn liefst 900 historische gebouwen, die zwaar te lijden hebben van het sterk toegenomen stadsverkeer en de uitstoot van omliggende industrieën. Ook de sociale neergang is niet aan de stad voorbijgegaan. De laatste gril onder de losgeslagen jeugd is een soort joy-riding met publiek. Eerzame burgers klagen steen en been over dergelijke scandaleuze praktijken, maar een bibliothecaris merkt droogjes op: „Volgens mij zitten er op de Universiteit meer boeven dan onder de jeugd van Oxford." Met 15.000 studenten op een totale bevolking van 130.000 kun je wel verwachten dat er veel boekwinkels zijn. Sommige al eeuwen oud. Oxford heeft ook de grootste boekwinkel van de hele wereld. Blackwell's bestaat pas sinds 1879, betrekkelijk jong nog. De oprichter begon met een zaakje van amper vier vierkante meter. Als er meer dan twee klanten binnen waren moest zijn assistent zolang op de staat gaan staan, maar de zaken gingen goed en de ene uitbreiding volgde de andere op. Kilometers planken met boeken. Je gaat je afvragen wie dat allemaal moet lezen.

Alice in Oxford
Een van Blackwell's klanten was Charles Dodgson, een verlegen man die op latere leeftijd een boek schreef dat miljoenen kinderen en volwassenen zou boeien. "Alice in Wonderland" verscheen in 1865 en is sindsdien niet meer uit druk geweest. Het was allemaal begonnen op een zomermiddag toen Dodgson, die in Christ Church College les gaf in mathematica, foto's maakte van het binnenhof De kinderen van de deken van Christ Church waren er aan het spelen en ze wilden ook op de foto. Een bijzondere vriendschap groeide er tussen de verlegen Dodgson en de kinderen. Alice vroeg hem om verhalen te vertellen om hun verveling te verdrijven. Van het ene verhaal kwam het andere. En uiteindelijk ook een boek. Vele karakters waren ontleend aan werkelijke mensen in de omgeving van Alice, zoals Dodgsons vriend Duckworth, die als Eend (Duck) een belangrijke rol heeft.

Sport en koor
Dodgson en de kinderen Liddell wandelden vaak in de omgeving van Christ Church en maakten boottochtjes naar naburige dorpjes. Hier kun je iedere dag studenten zien trainen voor de jaarlijkse wedstrijden zoals de wereldberoemde Inter Varsity race tussen Oxford en de "eeuwige" rivaal Cambridge. Op de uitgestrekte sportvelden bij Christ Church zijn jeugdteams van Oxfords vele kostscholen aan het rugbyen. Ook de koorzangers van de kleinste kathedraal van de wereld, die van Christ Church, krijgen sportles. Later, bij een koorrepetitie, zullen ze ijle klanken voortbrengen, maar hier op het sportveld dromen ze veelal weg in hun eigen fantasiewereld. De leraar kan er wel om lachen. Ze zijn nog zo jong, zeven of acht jaar. Oudere zangers nemen hen onder hun hoede tot ze volwaardige leden van het koor zijn. Het verloop is groot, want als de baard in de keeltjes komt is de loopbaan in een van de beroemdste kerkkoren ter wereld voorbij. Elk jaar worden aspirant-zangers na een strenge selectie opgenomen om de leeggevallen plaatsen te vullen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen