Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Orde in de kerk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Orde in de kerk

De Bijbel is de belangrijkste bron voor kerkrecht

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Om het verkeer ordelijk te laten verlopen zijn er regels nodig. Zonder regels zou er op veel plekken een verkeerschaos ontstaan. Overal waar mensen met elkaar samenleven kunnen we niet zonder regels, omdat anders iedereen doet zoals hij denkt dat goed is. Dit geldt ook voor de kerk.

Ook in de kerk kunnen we niet zonder regels. We zijn zondige, onvolmaakte mensen. Zonder regels zouden er in de kerk wantoestanden ontstaan. Ook in de kerk is duidelijkheid nodig over procedures die gevolgd moeten worden. Op de kerk ligt daarom de verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor het goed regelen van alle kerkelijke zaken. De regels binnen de kerk noemen we het kerkrecht.

Bron
Het Hoofd van de kerk is Christus.
Veel regels voor de kerk zijn door Christus in Gods Woord neergelegd. De kerk moet in alles naar dat Woord zijn ingericht. De Bijbel staat centraal. In 1 Korinthe 14: 40 staat: Laat alle dingen eerlijk en met orde geschieden. Ook op andere plaatsen geeft de Bijbel concrete aanwijzingen voor orde in de kerk. Zo spreekt de Bijbel over de ambten, de samenkomsten van de gemeente, de prediking en de bediening van de sacramenten. De Bijbel is de belangrijkste bron voor het kerkrecht. Hoewel het kerkrecht niet het meest wezenlijke onderdeel is binnen de kerk, geeft dit wel aan dat het zeker niet onbelangrijk is.

Dordtse Kerkorde
Voor de Gereformeerde Gemeenten geldt dat het kerkrecht waar wij ons aan houden is neergelegd in de Dordtse Kerkorde, afgekort als ‘D.K.O.’ Alle gemeenten van ons kerkverband zijn overeengekomen om zich samen aan die kerkorde te houden. De Dordtse Kerkorde is in 1618-1619 vastgesteld door een belangrijke kerkelijke vergadering die toen in Dordrecht werd gehouden, de ‘Dordtse Synode’.
Het kerkrecht regelt veel verschillende zaken binnen de kerk.
Naast de zaken die kunnen worden ontleend aan de Bijbel regelt het kerkrecht bijvoorbeeld ook de vorm en de inhoud van de kerkdienst, de gemeentezang, de attestaties, de collecten, de verkiezing van ambtsdragers en de kerkelijke vergaderingen. Het gaat te ver om in dit artikel uitgebreid in te gaan op alle onderdelen van het kerkrecht.
Daarom worden slechts een paar willekeurige onderwerpen wat meer belicht om je een beetje een beeld te geven van het kerkrecht.

Kerkelijke vergaderingen
Als je de D.K.O. pakt, lees je in artikel 29 over de kerkelijke vergaderingen: “Vierderlei kerkelijke samenkomsten zullen onderhouden worden: de kerkenraad, de classicale vergaderingen, de particuliere synode en de generale of nationale.” In de Saambinder zijn regelmatig verslagen te lezen van deze vergaderingen. Over elke kerkelijke vergadering geeft de D.K.O. nadere aanwijzingen. Zo zegt de D.K.O. over de kerkenraad dat deze moet bestaan uit de dienaren des Woords en de ouderlingen (op grond van artikel 30 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis horen hier ook de diakenen bij). Verder zegt de D.K.O. dat kerken binnen een bepaald gebied met elkaar een classis vormen. Uit elke kerkenraad wordt een predikant en een ouderling naar de classis toegezonden, ‘afgevaardigd’. Elke gemeente binnen de classis kan bespreekpunten indienen. Verschillende classes bij elkaar vormen een particuliere synode. Daarvan zijn er binnen ons kerkverband vier. De generale synode tenslotte bestaat uit de particuliere synodes bij elkaar en wordt één keer in de drie jaar gehouden. De generale synode spreekt zich uit over zaken die het geheel van de Gereformeerde Gemeenten aangaan. Aan besluiten die de generale synode neemt, moet iedere gemeente zich houden.

Attestaties
Een ander punt dat het kerkrecht regelt zijn bijvoorbeeld de attestaties. De D.K.O. zegt in artikel 73 dat aan leden die naar een andere gemeente vertrekken een schriftelijke verklaring meegegeven moet worden dat is ondertekend door twee kerkenraadsleden, de voorzitter en de scriba van de kerkenraad.
De attestatie bevat een verklaring over de leer en het leven van de persoon aan wie de attestatie wordt gegeven. Op basis van dit document kan de kerkenraad van een andere gemeente het gemeentelid inschrijven. Als iemand vanuit een ander kerkverband overkomt naar één van onze gemeenten wordt altijd gezegd dat ‘bezwaar kan worden gemaakt’. Alle leden van de gemeente mogen dit doen, omdat aan de gemeenteleden het recht toe komt om mee te oordelen over de toelating tot het lidmaatschap van nieuwe gemeenteleden. Het recht om bezwaar te maken geldt ook bij de verkiezing van nieuwe ambtsdragers of als twee mensen willen trouwen.

Catechismus
Elke zondagavond wordt er normaal gesproken uit de catechismus gepreekt. Ook dit wordt geregeld door het kerkrecht. Al in de zeventiende eeuw was er veel weerstand tegen de catechismusprediking. Daarom vonden de opstellers van de D.K.O. het nodig hier een apart artikel aan te wijden. In artikel 68 staat: “De dienaars zullen alom ’s zondags ordinaarlijk in de namiddagse predikatie de somma der christelijke leer in de Catechismus kort uitleggen”. De predikanten werden vermaand om elke zondagmiddag uit de catechismus te preken, ook al stelden de gemeenteleden dat niet op prijs. Gaan ook nu niet veel mensen met tegenzin naar de kerk als er wordt gepreekt uit de catechismus? Dan is dit artikel dus nog steeds actueel!

Kerkelijke tucht
Een heel belangrijk onderdeel van het kerkrecht is de kerkelijke tucht, de ‘censuur’. De tucht is, volgens de Nederlandse Geloofsbelijdenis, een van de kenmerken van de ware kerk. De kerkelijke tucht moet worden uitgeoefend door de ambtsdragers (Mattheüs 16 en 18 en Johannes 20). De kerk moet heilig zijn, er mag geen zonde zijn in de gemeente. De kerk is immers van Christus! Het uitoefenen van de kerkelijke tucht is zo belangrijk omdat het tot eer van God is, tot heil van de gemeente en tot behoud van zondaren. Wanneer gemeenteleden de grenzen van Gods Woord overschrijden moeten ambtsdragers proberen deze leden weer terug te trekken binnen deze grenzen. De kerkelijke tucht moet worden toegepast als er sprake is van ernstige zonden. Het kerkrecht kent een schematisch overzicht van het toepassen van de kerkelijke tucht. Wil je meer weten over de kerkelijke tucht, lees dan eens de artikelen 71-81 van de D.K.O. Je zult dan zien dat het kerkrecht heel concreet en aansprekend is!

Diepere dimensie
Het kerkrecht heeft het geestelijk welzijn van de gemeente en de leden op het oog. Het is gericht op de eer van God. Zoals al gezegd is de Bijbel zelf de belangrijkste bron van het kerkrecht. Daarmee verschilt het kerkrecht van de regels van het burgerlijke recht zoals we dat in onze maatschappij kennen. Dat recht heeft een juridisch karakter.
Het burgerlijke recht handhaaft de orde als het moet door middel van dwang. Het kerkrecht gaat niet uit van straf of dwang, maar van liefde tot elkaar zoals de Bijbel dat voorschrijft. Het kerkrecht regelt niet alleen de verhouding tussen leden onderling, maar ten diepste ook de verhouding tussen het gemeentelid en de Koning van de Kerk. En daarmee komt het in een ander perspectief te staan.

ds. W. Silfhout, Gereformeerd kerkrecht in kort bestek (Houten: Den Hertog 2010) ISBN: 9789033123412; 313 pag.; € 32,50

---
Kerkrecht
“Voor veel gemeenteleden is kerkrecht iets waar de kerkenraad zich maar mee bezig moet houden. Veel gemeenteleden denken er eigenlijk niet mee te maken te hebben. Dat kerkrecht voor gemeenteleden geen betekenis zou hebben is echter een misvatting. Want het gaat om de ambten in de kerk, om de handhaving van de kerkelijke tucht, om de kerkelijke vergaderingen. Nu kun je je voorstellen dat vooral dat laatste ver buiten de blikveld van vele leden valt. Er zijn maar weinig mannelijke leden die de kerkelijke vergaderingen als classis en synoden bijwonen. Maar als het om de ambten gaat en om de kerkelijke tucht, gaat het elk gemeentelid aan. Want om maar een voorbeeld te noemen: het is niet in de eerste plaats de kerkenraad die kerkelijke tucht toepast, maar het is de plicht van elk gemeentelid om opzicht over elkaar te hebben en als iemand zondigt, hem of haar daarop aan te spreken naar de regel van Mattheüs 18. Kerkrecht is direct verbonden aan het gemeentelid zijn.” 

ds. W. Silfhout

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 september 2011

Daniel | 36 Pagina's

Orde in de kerk

Bekijk de hele uitgave van donderdag 22 september 2011

Daniel | 36 Pagina's