SCHULD…

Wat kunnen woorden toch merkwaardig verschillende betekenissen of associaties oproepen. Een woord als ‘schuld’ heeft voor een gelovig christen een zware lading. Maar wat doet zo’n term buiten die godsdienstige context?

Krant en tv meldden dezer dagen dat het aantal gezinnen dat ‘in de schulden’ is gekomen aanzienlijk is toegenomen en bovendien blijkt de hoogte van de schulden te zijn gegroeid. Er is een behoorlijk groot bevolkingsdeel dat zich voor allerlei, meest luxe, goederen in de schulden steekt. Uiteraard met alle ellende van dien: huiselijke ruzies, huwelijksperikelen en schuldeisers. Je hebt schulden gemaakt, je staat her en der in het krijt…Wat moetje daarmee? Hoe los je dit op? Een gezaghebbende instantie, daarnaar gevraagd, antwoordt :‘Er moet meer geld beschikbaar komen voor preventieve maatregelen en voor schuldsanering.’ Heb je schulden? Geld dat stom is maakt recht wat krom is !

De afgelopen week confronteerde het tv-programma Nova de kijkers met een andere invulling van het begrip ‘schuld’.We kregen beelden te zien van het afschuwelijke optreden van leden van de Duitse terroristenbende (de RAF) die in de zeventiger jaren van de vorige eeuw vooraanstaande vertegenwoordigers uit het politieke en economische leven zonder pardon vermoordde. Ongebreidelde haat tegen het ‘establishment’, tegen de gevestigde orde was voor hen blijkbaar voldoende reden om medemensen van het leven te beroven. Een aantal van deze terroristen werd tot lange gevangenisstraffen veroordeeld en komt in onze dagen weer op vrije voeten. Voor een enkeling deed zich de vraag voor of hem gratie verleend kon worden.

Maar, zo vroeg de reporter zich af, kun je gratie verlenen (‘Gnad’ schenken’) aan iemand die geen berouw heeft, die z’n schuld niet erkent? Schuld en straf, ja, dat herkennen we; maar schuld zonder berouw en dan toch genade, gratie? Wie is daar voor te vinden? Dat strijdt toch met elk gevoel van recht en gerechtigheid!

Ik stuitte in de pers op nog weer een andere schuldvraag. De toenemende bereidheid bij orthodox-gereformeerden, behorend tot verschillende kerkverbanden, om tenminste naar elkaar te luisteren en — God dank!- met elkaar in gesprek te gaan, roept natuurlijk wel bij herhaling de vraag naar het verleden op. Hoe kon het allemaal gebeuren: die broedertwist, die verwijdering, die kerkbreuk? Kortom, ook hier de schuldvraag. Zo gingen en gaan onze gereformeerd (vrijg.) en nederlands-gereformeerde medechristenen opnieuw met elkaar in gesprek. Daarbij deed zich de opmerkelijke vraag voor of verzoening mogelijk is zonder al die ‘troubles uit het verleden’ op te rakelen. Met andere woorden: is ‘zand erover’ afdoende om van de schuld af te komen? Er blijkt veel behoefte te bestaan om van dat schuldige verleden verlost te worden. Maar hoe? Moeten de schulden tot in details geformuleerd en erkend worden, of is erkenning van ‘schuldig staan tegenover elkaar’ voldoende?

Schuld en schulden: ze onder ogen zien, erkennen, saneren, vergeven. Wat een realiteit en… wat een probleem vaak! Eén ding is mij, ook uit deze voorbeelden, weer heel duidelijk geworden: daar waar geen respect aanwezig is voor het leven en welzijn van de ander, wordt schuld moeilijk erkend. Maar zonder ‘gratie’ zouden we werkelijk nergens zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen