Van solopraktijk tot medisch centrum

De ramen naast de ingang van het Gezondheidscentrum aan het Marktplein in Ederveen illustreren de mentaliteit van de huisarts nieuwe stijl. Die is niet alleen medicus maar ook ondernemer. Een affiche vraagt binnenkomende patiënten: ‘Algemene periodieke keuring. Ook voor u!? (gesprek over gezond gedrag)’. Een ander biljet laat weten dat een rijbewijskeuring hier € 24,99 kost.
Eigenaars van het pand zijn de huisartsen Teus Dorresteijn en Bertus van Dijk en de Lunterse apotheker Jeroen Bouwmeester. In 2005 lieten ze het in eigen beheer bouwen. De helft van de bouwkosten haalden ze terug door de twee appartementen boven het centrum te verkopen. De vertrekken in de basement zijn verhuurd aan een fysiotherapeut, een logopedist en het Kruiswerk, dat er op maandag consultatiebureau houdt. Een dagdeel per week houdt een diëtiste er spreekuur.
De apotheker en de huisartsen met hun gestaag groeiende personeelsbestand hebben de begane grond tot hun beschikking. In 2005 zaten ze nog ruim in hun jas. Inmiddels is het pand te klein, want het arsenaal van werkzaamheden breidt gestaag uit.

Zware jaren
Het Gezondheidscentrum kwam voort uit de solopraktijk van Teus Dorresteijn. Van 1988 tot 1990 werkte hij als jonge huisarts voor de Zending Gereformeerde Gemeenten in Nigeria. Na terugkeer uit het Afrikaanse land kon hij voor twee dagen per week aan het werk in de praktijk van de huisarts van Ederveen, een klassieke dorpsdokter.
Na een halfjaar nam hij de praktijk over. „Ik heb daarna nog een jaar met mijn voorganger samengewerkt. Dat gaf me de gelegenheid om de praktijk met toen ongeveer 2800 patiënten goed te leren kennen. Na dat jaar ben ik als solist verder gegaan. Twee ochtenden kreeg ik hulp van een vrouwelijke collega die net klaar was met de opleiding. De twee assistentes werkten om beurten. Voor de apotheek in Lunteren fungeerde de praktijk als uitdeelpost voor patiënten uit Ederveen.”
Het was behoorlijk aanpoten voor de jonge huisarts. Naast de spreekuren en de visites waren er de onvoorziene zaken en de begeleiding bij bevallingen.
„Verloskunde heb ik altijd een mooi onderdeel van het vak gevonden. In die tijd begeleidde ik zo’n zeventig tot tachtig zwangerschappen per jaar. De nacht- en weekenddiensten deed ik samen met het huisartsenechtpaar in Renswoude. Dat betekende dat ik twee keer per week een avond-/nachtdienst had. Om de week had ik weekenddienst, van vrijdagavond tot maandagochtend.”

Assistentes
In 1993 nam de vrouwelijke collega ontslag, wegens verhuizing. „Collega Bertus van Dijk kwam in dezelfde periode terug uit Engeland, waar hij zijn opleiding tot huisarts had gevolgd. Ik kende hem uit de tijd dat hij als assistent in het ziekenhuis van Veenendaal werkte. Voor drie dagen per week heb ik hem in dienst genomen. De resterende dagen leverde hij een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de palliatieve zorg in Nederland. In 1995 zijn we officieel geassocieerd en als maatschap verder gegaan. Een voordeel hiervan was dat we ook de diensten konden verdelen.”
Drie jaar later kregen de twee huisartsen in Ederveen de bevoegdheid om nieuwe collega’s op te leiden. „Inmiddels hebben we hier 31 huisartsen in opleiding gehad. Het is een intensieve één-op-één begeleiding. Elke dag hebben we een begeleidingsgesprek van een uur. Daar staat tegenover dat een goede huisarts in opleiding je werk uit handen neemt.”
Het takenpakket van de doktersassistente breidde gestaag uit. Allerlei verrichtingen die eerst door de huisarts werden gedaan, zoals uitstrijkjes nemen, bloeddrukmetingen, oren uitspuiten, injecties toedienen en wondbehandeling, werden door een toenemend aantal assistentes overgenomen.

Praktijkondersteuner
De introductie van de huisartsenpost maakte een einde aan de klassieke invulling van de avond-, nacht- en weekenddiensten. „Voor zowel artsen als patiënten was het even wennen, maar uit het oogpunt van efficiëntie was het een enorme verbetering. Ik heb nu ongeveer drie keer per maand een avond-, nacht- of gedeeltelijke weekenddienst. Soms op de post als spreekuurdokter, soms op de auto als visitearts. Tijdens deze diensten is het stevig doorwerken, maar vervolgens ben je vrij. Een ander voordeel is dat je voor zo’n dienst een waarnemer kunt inhuren wanneer je zelf vrij wilt zijn. Op dit moment is er een levendige handel in avond-, nacht- en weekenddiensten.”
Vrijwel gelijktijdig met de komst van de huisartsenpost deed de praktijkondersteuner huisartsen (POH) z’n intrede. „Een van onze assistentes heeft als een van de eersten in deze regio de hbo-opleiding daarvoor gevolgd. De POH werd aanvankelijk alleen ingezet voor de diabeteszorg. Inmiddels leveren ze ook een belangrijk aandeel in de ouderenzorg en de zorg voor patiënten met astma/COPD en hart- en vaatziekten.” Door de uitbouw van het werk viel niet te ontkomen aan verhuizing naar een groter pand. „De praktijkruimte aan huis was veel te klein geworden.”
Na het betrekken van het Gezondheidscentrum aan het Marktplein bleef de praktijk groeien. Die telt nu ongeveer 6000 patiënten. Een aantal verrichtingen waarvoor patiënten vroeger naar het ziekenhuis moesten, zoals longfunctieonderzoek en het maken van een hartfilmpje, gebeurt tegenwoordig bij de huisarts. Een aantal assistentes van het Gezondheidscentrum in Ederveen volgde recent een cursus veneus bloed afnemen, zodat patiënten ook daarvoor niet meer naar het ziekenhuis hoeven.

Nieuwe taken
Het oppakken van een aantal extra taken noopte Dorresteijn en Van Dijk tot het aannemen van twee vaste waarnemers. „Zo houden we spreekuur in een instelling voor gehandicapten, in twee verzorgingshuizen en in een kliniek voor de begeleiding van ex-gedetineerden. Verder verlenen we zorg aan een grote groep Poolse gastarbeiders en aan cliënten van een instelling voor psychotherapie. Zelf houd ik wekelijks spreekuur in een asielzoekerscentrum voor minderjarigen.”
De specifieke interessegebieden van de huisartsen zijn intussen geformaliseerd door inschrijving in het register van Huisartsen met Bijzondere Bekwaamheden. Voor Dorresteijn zijn dat echografie, verloskunde en reizigersadvisering. Van Dijk specialiseerde zich op het terrein van de Palliatieve Zorg. Marjan Schot is erkend kwaliteitsconsulent (EKC).
In het Gezondheidscentrum ontstond door de uitbouw tot een minikliniek een tekort aan spreekkamerruimte. „Aanvankelijk wilden we één van de appartementen boven onze praktijk terugkopen, om daar extra spreekkamers te realiseren, maar dat gaf vergunningsproblemen. De makelaar attendeerde ons op een geschikt pand in de Edese nieuwbouwwijk Kernhem. Daar komen steeds meer jonge gezinnen uit Ederveen te wonen, door gebrek aan woonruimte in hun eigen dorp. Elke ochtend houdt een van onze artsen nu spreekuur in Kernhem.”

Planning
In zijn hart voelt Dorresteijn zich nog steeds de dorpsdokter, die graag van alle wel en wee van zijn patiënten op de hoogte blijft. „Maar met een praktijk van deze omvang en zo veel collega’s is dat niet meer realiseerbaar. Voor de patiënten is het soms moeilijk te begrijpen dat ik niet meer van alles op de hoogte ben. Je moet ook oppassen dat je niet als collega’s tegen elkaar wordt uitgespeeld. Om in ieder geval de meest emotionele momenten in het leven van patiënten te kunnen begeleiden, geven Bertus van Dijk en ik onze mobiele telefoonnummers door aan zwangere vrouwen en terminale patiënten.”
Voor de assistentes is het een uitdaging om te voorkomen dat een patiënt door te veel verschillende artsen wordt gezien. „De planning van spreekuren en visites is best ingewikkeld, vooral in een drukke periode. Er gaat ook steeds meer tijd in allerlei vormen van overleg zitten. Enkele malen per jaar hebben we een groot overleg met alle medewerkers, maandelijks een vergadering van het managementteam, wekelijks een artsenoverleg, dagelijks het overleg met de huisartsen in opleiding. Verder moeten er functionerings- en beoordelingsgesprekken worden gevoerd, en zijn er allerlei vormen van overleg met externe partijen, zoals thuiszorginstanties en collega-huisartsen uit de nabije plaatsen.”

Voordelen
Tegenover de toegenomen bureaucratie, waaraan door de grootschaligheid niet valt te ontkomen, staat een aantal voordelen. „Het is heel zinvol om met elkaar te kunnen brainstormen over lastige situaties. Het opleiden van jonge collega’s, die boven op nieuwe ontwikkelingen zitten, houdt je scherp.”
Een ander voordeel is de mogelijkheid om extra vrije dagen te kunnen plannen. „De flexibiliteit van een grotere groep heeft mij de afgelopen jaren de gelegenheid gegeven om naast de gezinsvakanties leuke aan het beroep gerelateerde dingen te doen. Zo nam ik enkele weken per jaar waar in Engelse huisartsenpraktijken en ben ik een aantal jaren als reisdokter mee geweest met buitenlandse reizen van Nederland Zingt en adventsreizen van Amicitia. Nu doe ik af en toe dienst als vrijwilliger op de Kruispost in Amsterdam, een inlooppraktijk voor illegalen.”
Ook nascholingen, cursusdagen en dagen voor het verwerken van de administratie zijn in een grote praktijk veel gemakkelijker in te passen. De administratie vraagt steeds meer tijd. „Contractuele afspraken met zorgverzekeraars zijn tegenwoordig elk jaar anders. De bestudering van allerlei voorwaarden en regelingen vraagt de nodige tijd. Bovendien is onze praktijk sinds 2011 geaccrediteerd. Het gevolg is dat we aan een aantal extra kwaliteitseisen moeten voldoen. Gelukkig neemt collega Marjan Schot het grootste deel van de daaraan verbonden werkzaamheden voor haar rekening.”
Heel af en toe verlangt de huisarts uit Ederveen terug naar het overzichtelijke en kleinschalige van de solopraktijk waarmee hij begon. „Maar meestal ben ik blij met de flexibiliteit, de veelzijdigheid en gezelligheid van een grotere groep. De voordelen van de schaalvergroting wegen voor mij zwaarder dan de nadelen. Je hebt ook niet echt meer de keus.”

Martijn Pos
Huisarts in opleiding (28 jaar)
In dienst sinds 2014

Werkzaamheden:
- Zorg (spreekuur) voor patiënten met matig complexe en complexe lichamelijke problematiek, onder supervisie van opleider huisarts Bertus van Dijk
- Dagelijks leergesprek met de opleider
- Ontwikkelen van een verbeterplan voor de behandeling van patiënten met jicht

Alieke van Silfhout (27 jaar)
Praktijkondersteuner huisartsen (POH) voor somatische zorg (diabeteszorg, hart- en vaatziekten, ouderenzorg en vrouwenspreekuur)
In dienst sinds 2010

Werkzaamheden:
- Voorlichting
- Diabeteszorg voor met name patiënten die insuline spuiten (controle van bloedsuiker, bloeddruk, gewicht, risicofactoren)
- Jaarlijkse controle van patiënten met hart- en vaatziekten
- Uitstrijkjes nemen en voorlichting geven over anticonceptie, vaginale klachten en overgangsklachten (tijdens vrouwenspreekuur)
- Bezoek aan 70-jarige patiënten voor het in kaart brengen van de thuissituatie en eventuele knelpunten die voor de huisarts van belang zijn.

Personeelsbestand Gezondheidscentrum Ederveen
- 2 vaste huisartsen (Dorresteijn en Van Dijk), elk 4 dagen in de praktijk werkzaam
- 2 vaste waarnemers voor respectievelijk 2 en 3 dagen
- 2 huisartsen in opleiding
- vaak 1 coassistent (student geneeskunde)
- 1 physician assistant (hbo-verpleegkundige met aanvullende mastersopleiding om zelfstandig kleine kwalen te behandelen)
- 3 praktijkondersteuners somatiek (lichamelijke klachten), van wie er 1 ook wat managementtaken verricht
- 1 praktijkondersteuner geestelijke gezondheidszorg
- 9 parttime doktersassistentes (van wie er 1 soms aan andere praktijken wordt uitgeleend)
- 1 of 2 stagiaires voor doktersassistente
- 3 schoonmaaksters

Debbie Schoe (30 jaar)
Physician assistent
In dienst sinds 2013

Werkzaamheden:
- Zorg (spreekuur) voor patiënten met eenvoudige en licht complexe lichamelijke problematiek, zoals verkoudheid, griep, keel-, neus- en oorklachten, huidklachten, etc.
- Kleine ingrepen (hechten, biopten nemen, kleine plekjes verwijderen, etc.)

Engelien van Maastricht-van der Linde (40 jaar)
Assistente
In dienst sinds 1996

Werkzaamheden:
- Telefonisch adviseren en afspraken plannen
- Specialistenbrieven verwerken
- Inloopspreekuur voor bloeddrukmeting, injecties, oren uitspuiten, vingerprikken, wratten verwijderen
- Rijbewijskeuringen onder supervisie
- Longfunctieonderzoek (spirometrie), hartonderzoek (ECG) en vaatonderzoek (doppler)

Anna Frens (53 jaar)
Praktijkondersteuner huisartsen (POH) voor geestelijke gezondheidszorg (GGZ)
In dienst sinds 2014

Werkzaamheden:
- Hulp bij psychische, psychosociale en psychosomatische problematiek, zoals rouwverwerking, stress en burn-out, depressieve klachten, angstklachten, identiteitsproblematiek en huwelijksproblematiek

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen