WAAROM ANGSTIG EN BEVREESD ZIJN?

Als ik maar weet dat in dit moeilijk leven ik met mijn zorgen nooit alleen zal staan. Dat al mijn schuld en zonde is vergeven en dat ik altijd naar U toe mag gaan.

E. IJskes-Kooger

Sinds de zonde in de wereld gekomen is, zijn angst en vrees de metgezellen geweest van Adam, Eva en al hun nakomelingen.

In de wereld zoals God die schiep, was geen angst of vrees. Adam en Eva kennen wel eerbied voor God, hun Schepper, maar zij waren niet bevreesd voor Hem. De vreze van de Heere was in Adam en Eva volmaakt voor hun val, maar vrees vóór de Heere kenden zij in die staat der rechtheid niet. Die laatste soort vrees deed zijn intrede in het menselijk leven terstond na de val. Het was en is een onderdeel van de straf op de zonde, een vrucht van de geestelijke dood!

We moeten echter niet denken, dat angst en vrees per definitie iets zondigs is. Wij lezen van de Heere Jezus dat Hij in Gethsémané droevig en zeer beangst begon te worden (Matth. 26 : 37). Van Hem staat geschreven dat Hij uit de angst en uit het gericht is weggenomen (Jes. 53 : 8). De Heilige Geest getuigt bij monde van de apostel Paulus in Hebr. 4 : 7, dat Christus verlost is uit de vrees.

Wij weten uit Hebr. 2 : 15 dat Hij in alle dingen verzocht (beproefd) is geweest, doch ZONDER ZONDE. Dat Hij beangst en bevreesd was onder bepaalde omstandigheden was dus niet iets zondigs, maar behoorde bij Zijn echtmens-zijn. Hij nam uit Maria niet het oorspronkelijke mens-zijn aan, zoals Adam en Eva dat waren voor de val, maar het verzwakte mens-zijn van hen en hun nageslacht na de val. Hij heeft

onze natuur aangenomen, doch zonder zonde. Als echt mens was Hij angstig en bevreesd toen de toorn Gods, de krachten van de satan en de wetenschap wat Hem te wachten stond, Zijn ziel en lichaam aangrepen. Toen Hij ter hel nederdaalde, toen Hij in het heilig en rechtvaardig gericht Gods was, toen was Hij bevreesd.

Hoewel angstig en bevreesd zijn op zichzelf iets normaals is onder bepaalde omstandigheden en niet als iets zondigs beschouwd of betiteld mag worden, is het helaas wel zo, dat ons zondaar-zijn met zich meebrengt, dat er in ons angstig en bevreesd-zijn zondige elementen zijn, die in Christus niet waren.

Angstig en bevreesd zijn betekent lijden. Door Zijn onzondig lijden boette de Heere Jezus voor de zonden van allerlei aard. Zijn bloed reinigt van alle zonden.

Nu is er vergeving, ook voor de zonden van zondig bevreesd en angstig zijn, door het geloof in Zijn Bloed. Op Zijn Voorspraak vergeeft God ook die zonden.

Doordat de Heere Jezus Christus beangst en bevreesd is geweest, kan Hij te hulp komen degenen, die door angst en vrees gekweld worden. Hij weet wat het is om daarmee bezet te zijn. Hij is een barmhartig en getrouw Hogepriester, Die medelijden kan hebben met onze zwakheden. Nu is er hulp tegen angst en vrees bij Hem, Die hulp verschaft in nood, aan allen die in hun zonden en ellenden tot Hem zich ter genezing wenden. Door Zijn Woord en Geest bevrijdt Hij uit angst en vrees verbandhoudend zowel met het verleden, als met het heden en de toekomst.

Vrees in verband met het verleden

Onder de mensen is er veel vrees en angst i.v.m. het verleden. Voor hen, wier geweten niet met een brandijzer is toegeschroeid, is de gedachte aan het verleden vaak een angst-en vreesaanjagende zaak. Zelfs de heidenen, die niets anders hebben dan een ingeschapen Godskennis, weten van angst en vrees in verband met het verleden. Door hoeveel angst en vrees zij gekweld worden vanwege de denkbeeldige toorn der goden, weten zij het best, die onder de heidenen arbeiden.

Onder degenen die bij Gods Woord zijn opgevoed en weten dat God zich verschrikkelijk vertoornt over aangeboren en werkelijke zonden en deze naar Zijn rechtvaardig oordeel tijdelijk en eeuwig zal straffen, zijn er velen die hun geweten toeschroeien. Of het hun werkelijk gelukt om daarmee alle vrees en angst in verband met het verleden te verdrijven, weet de Heere. Ik denk, dat zij heimelijk meer angst en vrees hebben dan zij willen toegeven. Is angst en vrees over het verleden iets verkeerds? Neen, mits het maar niet leidt tot Kaïns gedachte, belijdenis (Mijn zonde is groter dan dat ze vergeven worde) en praktijk (hij vluchtte van God af). Angst en vrees kunnen zelfs ten goede medewerken als zij (door de genadige werking Gods) brengen tot het oprecht schuldbelijden voor God het smeken om vergeving om Christus' Bloed tot God het kinderlijk vrezen voor de zonde tegen God.

Ter bestrijding en wegneming van angst en vrees in verband met het verleden, heeft de Heere in Zijn Woord en Sakramenten geopenbaard, dat zulke mensen niet bevreesd behoeven te zijn. Hij vergaf en vergat!

Angst en vrees in verband met heden en toekomst

Tegen de angst en vrees, die verband houdt met de kennis van het zondaarzijn en zondaar-blijven, gaf de Heere in Zijn Evangelie een geneesmiddel.

Christus is immers gegeven tot een Profeet voor dwazen tot een Priester voor schuldigen en tot een Koning voor ellendigen. God gaf Zijn Woord en de sakramenten tot onderwijs om ons voor Hem te doen verootmoedigen, om Hem om genade te smeken en om onze reinigmaking en zaligheid buiten onszelf in Christus Jezus te zoeken. Voor hen die dat in oprechtheid doen is er geen verdoemenis. Hoewel er veel verdoemelijks in en aan hen is en blijft, toch is er geen verdoemenis voor degenen die in Christus Jezus zijn, die niet naar het vlees wandelen maar naar de Geest (Rom. 8:1).

Er is echter ook veel angst en vrees die verband houdt met beangstigende ontwikkelingen in de wereld waarin wij leven. Hoe is de stand van zaken in ons land en daarbuiten op godsdienstig, moreel, financieel en ekonomisch gebied? Hoe staan de zaken er bij op de scholen, in de gezinnen, in de kerken, in ziekenhuizen, op fabrieken en kantoren? Het ziet er allemaal zo onheilspellend uit. Bodem-, lucht-en waterverontreiniging nemen toe. Het rapport

over het heden en de toekomst van de wereld waarin wij leven, zoals dat is opgesteld door de zgn. Club van Rome, is allesbehalve optimistisch. De bewapeningswedloop, de fabrikage van steeds verwoestender oorlogsmaterieel, de bouw van kerncentrales, de toenama van terreur zijn allemaal zaken, die velen in angst en vrees doen leven.

Waar moet het allemaal heen? Wat moet er van mij en onze kinderen terechtkomen? Ondanks de holle leuzen van: „Laat ons eten en vrolijk zijn, want morgen sterven wij", neemt het aantal angstige, bevreesde, depressieve mensen met de dag toe. Steeds minder mensen kunnen de stroom van voorlichting, die onheilspellend nieuws bevat, verwerken. De wachtkamers van huisartsen, psychologen en psychiaters zitten vol met mensen wier klachten terug te brengen zijn tot angst, vrees en depressiviteit.

Tallozen vluchten uit de harde werkelijkheid via de „vluchtwegen", die alkohol en drugs beloven te bieden, maar die in feite slechts in grotere ellende, angst, vrees en depressiviteit doen verzinken. Het gebruik van alkohol en drugs als vluchtmiddelen neemt helaas nog steeds toe met alle funeste gevolgen van dien. Omdat voor velen de „wetenschap" en de kerken hun geloofwaardigheid hebben verloren en zij geen uitweg zien uit de „ellende", geen betere toekomst durven verwachten, neemt het aantal zelfmoorden steeds toe.

„Het ganse schepsel zucht en is als in barensnood", schreef Paulus in zijn tijd (Rom. 8 : 22). De barensweeën van deze wereld zijn niet afgenomen sinds die tijd. Zij zijn toegenomen. Deze wereld en satan hebben nog een kleine tijd, naar Gods Woord.

De houding van de Christen tegenover angst en vreesaanjagende dingen

Wat is het een genadegeschenk dat de Heere ons Zijn Woord gaf, waarin ons de weg gewezen wordt waarin bevrijding (= verlossing) van angst en vrees te verkrijgen zijn.

God de Heere, bestelde hulp bij een Held. Hij gaf en zond Zijn Zoon tot een Zaligmaker en bij Hem zijn uitkomsten, zelfs tegen de dood. Christus verwierf de Heilige Geest in Zijn verlossende, zaligmakende arbeid en Hij zond Zijn Geest in deze wereld, die gekweld wordt door angst en vrees. De Heere nodigt ons uit om in angst en pijn tot Hem te vluchten. „Roep Mij aan in de dag der benauwdheid en Ik zal er U uithelpen en gij zult Mij eren", lezen wij in Psalm 50 : 15. „Doe Uw mond wijd open en Ik zal hem vervullen", lezen wij in Psalm 81 : 11. Op het ootmoedig smeekgebed wil de Heere grote wonderen doen. Hij wil ons zelf geven alles wat wij nodig hebben om ootmoedig en aanhoudend Zijn Aangezicht te zoeken tot Hij ook ons genadig zij. Daardoor en zo mocht David zich in de Heere Zijn God sterken, toen hij in grote angst en benauwdheid verkeerde te Ziklag (1 Sam. 30). Daardoor wil de Heere geven, hetgeen een dichter deed betuigen:

Wat de toekomst brengen moge, mij geleidt des Heeren Hand. Moedig sla ik dus de ogen naar het onbekende land. Leer mij volgen, zonder vragen. Vader, wat U doet is goed Leer mij slechts het heden dragen met een rustige, kalme moed.

Op het ootmoedig smeekgebed: „Och Heere, och wierd' mijn ziel door U gered." wil de Heere doen ervaren dat angst en vrees over verleden, heden en toekomst verdwijnen, door de toepassing van het Evangelie van Jezus Christus, Die gisteren en heden en tot in der eeuwigheid Dezelfde is.

Denk echter niet, dat het gebed een soort automaat is, waardoor men op elk gewenst moment het verlangde via een handeling kan verkrijgen. De Heere kan soms lang laten wachten. Maar uitstel betekent niet dat de Heere nooit zal helpen. Uitstel roept tot zelfonderzoek, verootmoediging en aanhoudend gebed.

Dat moeten wij tegen onszelf en anderen zeggen. Zo moet in de allereerste plaats onze houding zijn. Wij hebben een taak in deze. Er is in feite maar één afdoend geneesmiddel tegen angst, vrees en depressie. Dat is het Evangelie van Jezus Christus, toegepast aan het hart door de Heilige Geest. Medische voorzieningen kunnen, onder de zegen des Heeren, een heilzame nevenfunktie vervullen, maar de hoofdfunktie tot verlossing echte verlossing ware bevrijding kan door medikamenten niet vervuld worden. De vlucht in alkohol en drugs is de kortste weg tot algehele ondergang in angst, vrees en ellende

voor lichaam en ziel. De alkohol die zich voordoet als een vriend, is voor velen een doodsvijand gebleken.

Vooral in tijden van spanning, angst, vrees en depressiviteit is alkohol een bedrieger. Van een gelegenheidsdrinker wordt men maar al te gemakkelijk een gewoontedrinker, een alkoholist. Denk ook eens aan de gevolgen van de drugs! Een druggebruiker (afkomstig uit één van onze gemeenten) zei eens tegen me: „Wat de Heilige Geest is voor U, dat is L.S.D. voor mij!"

Arme jongen Hij zag er vreselijk uit. In elk opzicht een wrak. Het „high" worden en het „er bovenuit komen", wat middels alkohol en drugs verkregen wordt, is het duivelse surrogaat van het „opvaren", waarvan Jesaje 40 : 31 spreekt. Het leidt tot rampzaligheid in plaats van tot zaligheid.

Jonge mensen, wees gewaarschuwd en waarschuw ook je leeftijdsgenoten in woord en voorbeeld!

Ook wij hebben de taak, ja de heilige plicht, om in een wereld, die gefolterd wordt door angst, vrees en depressiviteit tot onszelf en anderen te zeggen dat niet de mens maar God regeert. Niet de mens, maar God bepaalt wat wel en wat niet gebeuren zal en wanneer datgene gebeuren zal wat naar Zijn Raad geschieden moet.

Als er ooit een tijd geweest is, waarin het „Gij zult Mijn getuigen zijn" gepraktiseerd diende te worden, dan is het wel onze tijd.

Wij kunnen noch onszelf noch onze naaste het geloof geven om slechts het heden met een rustige, kalme moed te dragen in vertrouwen op God, Die in en door Christus alle dingen regeert. ...We kunnen, ja we moeten echter wel de boodschap doorgeven, die de Heere ons in en met het Evangelie schonk. De Heilige Geest wil dat getuigen tot onszelf en tot anderen gebruiken om het geloof te werken en te versterken, ja om keer op keer te redden uit angst en nood.

Angst, vrees, depressiviteit als gevolg van aanleg, zwakte of ziekte

Ik wil dit artikel niet besluiten, zonder er opgewezen te hebben, dat er ook faktoren kunnen zijn die niet van buitenaf, maar van binnenuit angst, vrees en depressiviteit veroorzaken. Bij het bepalen van onze houding ten opzichte van angst, vrees en depressiviteit bij onszelf of anderen moet wel degelijk rekening gehouden worden met dit feit. Men kan „van nature" een angstige aard hebben. Men kan door ziekte psychisch verzwakt zijn, waardoor men angstiger, banger, neerslachtiger is dan anders. Iemands geest kan door allerlei omstandigheden ziek zijn. Dan behoort het angstig, bang en depressief zijn tot het ziektebeeld. Dan zijn wij niet klaar en komen niet klaar met praten alleen. Dan zal men moeten leren zichzelf en anderen in die toestand te aksepteren. In deze situatie moet men de hulp van anderen inroepen (dat is geen schande) en voorts die middelen gebruiken (onder biddend opzien tot de Heere), die reeds in dit artikel genoemd zijn.

Konklusie

Een gerust en getroost leven, in een wereld waarin de zonde en allerlei dreigende machten angstig, bevreesd en depressief maken, is mogelijk door het bezit van de enige troost in leven en sterven, waarvan in Zondag 1 van de Heidelberger Catechismus getuigd wordt. Die troost is verkrijgbaar. Wees bezig om die „prijs der roeping Gods die van Boven is" te verkrijgen. Wees werkzaam met je doop. Het bezit van die troost is een zegen voor jezelf en kan tot een zegen worden voor anderen. Bij de Heere, de HEERE, zijn uitkomsten, zelfs tegen de dood!

Ds. A. Elshout.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen