DE GEVOLGEN VAN PRINSJESDAG 2003

Nu de gevolgen van Prinsjesdag steeds duidelijker worden gaan we als burgers merken in de alledaagse praktijk wat de consequenties van het huidige kabinetsbeleid zijn. Het motto van één van de vorige kabinetten was: ‘Werk, werk, werk’. En we waren er getuigen van dat vele gezinnen van het kostverdienersmodel overstapten naar het model van de tweeverdieners. Dat was er mede een oorzaak van dat alle prijzen in Nederland verdubbeld werden. Kijk maar naar de huizenprijzen. De groei van de economie leek aan geen einde te komen. Inmiddels weten we wel beter. Het motto van het nieuwe kabinet is: ‘Meedoen, meer werk, minder regels’.

Het huidige kabinet ziet zich geconfronteerd met een enorm financieel tekort. Dan is de burger de verantwoordelijkheid teruggeven een wat al te makkelijk excuus om daarmee de kortingen die burgers opgelegd krijgen te legaliseren. Dat burgers een eigen verantwoordelijkheid hebben is goed, maar op deze ma-nier wordt de verzorgingsstaat afgebroken. En wie gaat dat grote gat dat ontstaat dan vullen? De kerken?

‘IK HEB GEEN MENS’

Moesten we van het vorige kabinet aan het werk, van het huidige kabinet moeten we werken én voor elkaar zorgen. De samenleving moet klaar staan voor degene die zorg of hulp nodig heeft. Dat is geen simpele opdracht. Kijkt u maar eens in onze slaapsteden en -dorpen. Daar zie je ‘s morgens een ware uittocht van de tweeverdieners. De mensen die zorg nodig hebben blijven achter. Wie kan hen dan helpen? Uiteraard en vanzelfsprekend spreekt het ons als chris-tenen aan dat we oog voor elkaar dienen te hebben en moeten omzien naar elkaar. Maar het brengt menig burger in een spagaat. Dat brengt ons bij de volgende vraag: hoe kunnen we werken en zorg voor elkaar combineren? Daarbij zien veel inkomensplaatjes er siecht uit. De media hebben de afgelopen maanden bol gestaan van de aankondigingen van de bezuinigingen op vele terrei-nen. Concreet betekent dit dat het inkomen voor veel mensen niet meer toereikend zal zijn en dat mensen onder de armoedegrens zullen komen.

WAAR HEBBEN WE HET OVER?

Wet Werk en Bij stand

Per 1 januari 2004 komt er een nieuwe Bijstandswet in Nederland. Dat is de Wet ‘Werk en Bijstand’. De nieuwe wet zal in iedere gemeente met een eigen verordening moeten worden ingevoerd, op een manier die veel lijkt op die van de WVG. ledere gemeente moet vanaf januari 2004 zijn eigen beleid maken, en dat in een verordening vastleggen. De gemeenten worden verantwoordelijk gesteld voor het bijstandsbudget; als ze tekort komen, moeten ze dat uit eigen middelen aanvullen. De bodem uit de nieuwe bijstandswet is losgelaten.

Huursubsidie

Er komen ook bezuinigingen op de huursubsidie. De burger moet leren om de eigen broek op te houden. Wat zullen de gevolgen zijn? Wie gaat financieel bijspringen als men het niet meer op kan brengen?

WAO en Koppeling Lonen-Uitkeringen

Mensen die nu nog een (gedeeltelijke) WAO-uitkering hebben, zullen die verliezen en een beroep moeten doen op de nieuwe bijstandswet. Verder zullen de Ionen en uitkeringen (gedeeltelijk) ontkoppeld worden.

Algemene Wet Bijzondere Ziektenkosten (AWBZ)

Er wordt een eigen risico van € 250,- per verzekerde ingevoerd. Verzekerden betalen zelf de eerste 9 behandelingen voor fysiotherapie. We kennen ook al de bezuinigingen op het zittend ziekenvervoer. Daar zijn inmiddels wel wat aanpassingen gekomen zodat mensen met ernstige aandoeningen alsnog gebruik kunnen maken van dit vervoer. Dat betekent wel degelijk dat er voor een heel aantal mensen dit vervoer wegvalt. Wie gaat deze mensen nu vervoeren? Met ingang van 1 januari 2004 zullen de eigen bijdragen voor de zorg die geleverd wordt vanuit de AWBZ verdubbeld worden als de voorstellen deze maand aangenomen worden. Het gevolg zal zijn dat veel mensen de huishoudelijke hulp, verzorging, verpleging en begeleiding zullen beëindigen. Niet omdat deze mensen die hulp niet nodig hebben of niet zouden willen betalen. Maar het domweg niet meer kunnen opbrengen.

Indicatiestelling

De indicatiestelling bij de Regionale Indicatie Organen (RIO) zal gewijzigd worden. Bij de indicatiestelling zal gekeken worden naar voorliggende voorzieningen. Bij voorliggende voorzieningen moeten we denken aan hulp van familie, buren, vrienden en kennissen. Maar ook het plaatselijke vrijwilligerswerk, het diaconale aanbod en maaltijdvoorziening. Er wordt van uitgegaan dat het gebruikelijk is dat mensen voor elkaar zorgen. Een gezonde partner is verantwoordelijk om het huishouden te laten draaien. Men noemt dat gebruikelijke zorg voor elkaar.

Wet op de Maatschappelijke Zorg (WMZ)

De AWBZ is gemoderniseerd sinds april jl. en dat is inmiddels alweer historie. De beleidsmakers zijn alweer bezig met nieuwe plannen. Van de zeven fincties binnen de AWBZ wil men nu een aantal functies gaan overhevelen naar de gemeenten. Decentraliseren dus. Te denken valt aan eenzelfde constructie als de Wet Voorzieningen Gehandicapten. Dat betekent concreet -als de plannen aangenomen worden- dat de huishoudelijke hulp uit de AWBZ verdwijnt en overgaat naar de nieuwe Wet op de Maatschappelijke Zorg. Deze wet moet door de gemeente uitgevoerd worden.

(ON)MOGELIJKHEDEN VAN DE KERKEN

De kerken zullen zich moeten beraden op de nabije toekomst. Het ledental van de kerken ‘Nederland-breed’ neemt al jarenlang af. De gemiddelde leeftijd neemt toe. Vergrijzing heeft in de kerken wellicht nog harder toegeslagen dan in het niet kerkelijke deel van Nederland. Als het inkomen van de verdienende Nederlanders ook in veel gevallen omlaag zal gaan, zal het niet meevallen om het inkomen van de kerken met een veelvoud toe te laten nemen. Voeg daarbij dat veel kerken al moeite hebben om de eigen gemeente fmancieel op orde te houden.

De zwaksten in de samenleving worden door de overheid zoveel mogelijk ontzien. De echte grote klappen zullen gaan vallen bij mensen met een modaal inkomen. Bij de huidige bezuinigingen moet iedereen inleveren. Per persoon zal het verschillend uitvallen hoeveel het hem of haar uiteindelijk gaat kosten.

GELD OF DIENSTEN?

De kerken zullen na moeten denken hoe zij dienstbaar willen zijn aan de samenleving. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden welke middelen en methodieken men wil inzetten. Tijdens de classisvergadering van de classis ‘s-Gravenhage is een groot deel van de agenda bezet geweest met het onderwerp ‘diaconaat’. Het werd tijdens de verschillende discussies wel duidelijk dat de bezuinigingen niet door de kerken opgevangen kunnen worden. Natuurlijk kan de kerk dat wel op onderdelen. De kerken kunnen het vrijwilligerswerk stimuleren en noem maar op. Maar miljarden euro’s zijn eenvoudigweg niet voorhanden.

KRUISPUNT; BELEID MAKEN

Op dit moment staan we op een kruispunt. Welke weg slaan we in als kerken? Welke keuzes gaan we maken? En vooral wat wil de Here, dat wij doen zullen? De landelijke problemen zijn groot en onze kerken zijn relatief klein. Hoe zullen wij al de hulp die nodig is onze woonplaats kunnen bieden? We kunnen immers niet volstaan met alleen dat aan te willen bieden wat we beschikbaar hebben! Dat zou een kardinale fout zijn. We moeten bieden wat nodig is. Dan zal er ook beleid gemaakt moeten worden door diaconieën. Hoe gaan we om met mensen die niet geloven en geen binding met een kerk hebben? Vragen van mensen die niet geloven en die alleen voor financiële hulp naar een kerk gaan, komen steeds meer voor, zo bleek tijdens de discussie op de classisvergadering. Het blijkt dat mensen soms bij meerdere kerken tegelijk in hun woonplaats geld vragen om geholpen te worden.

Geld is een middel om mensen te helpen. Het is een goed middel dat je op de cent nauwkeurig kunt inzetten en geven ter ondersteuning aan mensen. Kijk maar naar de barmhartige Samaritaan; hij betaalde wat nodig was.

Het probleem waar we nu mee te kampen hebben in Nederland is dat we niet voldoende hebben. Dus zullen we daarnaast de dienstverlening van de kerk moeten verbeteren en uitbreiden. Dat is geen kleinigheid. Tenminste, als de kerk haar rol in de samenleving wil vervullen. Dat kunnen heel praktische zaken zijn, zoals het vervoeren van mensen naar het ziekenhuis, nu het zittend ziekenvervoer gaat vervallen. Het aanbieden van huishoudelijke hulp door de kerk, ook aan ongelovigen! Ziet u dat al voor u? Ik denk dat het niet mee zal vallen om dat te organiseren. De thuiszorgorganisaties houden rekening met veel ontslagen bij de huishoudelijke hulpverlening. In hoeverre zal het de kerk lukken om deze taak (weer) op zich te nemen?

VERLEGENHEID EN WIJSHEID

Al deze vragen zouden ons in verlegenheid moeten brengen. Die verlegenheid moet ons op de knieën brengen. Opdat wij wijsheid van Boven wensen te ontvangen om een weg te vinden om onze naaste van dienst te zijn. Onze naaste, die ook in de gelegenheid gesteld dient te worden om zo goed en zo lang mogelijk aan de samenleving deel te nemen. Mensen met een hulpvraag in welke zin dan ook moeten in Staat gesteld worden om aan het scheppingsdoel te beantwoorden. Hem alleen de eer geven!

Graag zie ik uw reactie tegemoet op mijn e-mailadres:

iivanderknijff@hetnet.nl

Tenslotte enkele te raadplegen websites: www.overheid.nl: www.minvws.nl: www.leefwiizer.nl: www.opkopzorg.nl: www.pgb.nl

De heer Van der Knijff is diaken in de gemeente van Rijnsaterwoude.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen