KERK EN KERKRECHT 77

De ouderlingen zullen door het oordeel der kerkeraad en der diakenen verkoren worden, zodat het naar de gelegenheid van een iedere kerk vrij zal zijn, zo vele ouderlingen als er van node zijn de gemeente voor te stellen, , om van die zelve (ten ware dat er enige beletsel voorviel) geapprobeerd en goedgekeurd zijnde, met openbare gebeden en stipulatiën bevestigd te worden; of een dubbel getal, om het halve deel bij de gemeente verkoren te worden en op dezelfde wijze in den dienst te bevestigen, volgens het formulier daarvan zijnde.

WIE ZIJN ER WETTIG DOOR DE GEMEENTE GE­KOZEN?

In een vergadering van de kerkeraad met de stemgerechtigde leden wordt er onder de aanroeping van de Naam des Heeren gestemd. Bij de verkiezing van meerdere ambtsdragers tegelijk, stelt de kerkeraad „een dubbel getal, om het halve deel bij de gemeente verkoren te worden". Een dubbel getal is niet hetzelfde als een dubbeltal. Bij een dubbeltal stelt men tweetallen, uit wie er telkens één gekozen moet worden Wanneer er dan b.v. 3 ouderlingen zouden gekozen moeten worden, stelt men A tegenover B, C tegenover D en E tegenover F, en de leden der gemeente zouden dan kunnen kiezen voor de eerste vacature A of B, voor de tweede vacature C of D en voor de derde vacature E of F. Maar deze wijze van verkiezen wordt in art. 22 niet bedoeld. Neen, de kerkeraad moet een dubbel getal, d.i. tweemaal zoveel personen stellen als nodig is. Zijner b.v. 3 ouderlingen nodig, dan moet de kerkeraad uit 6 personen er 3 laten verkiezen. De gemeente heeft dan geheel de vrijheid wie van de drie ze verkiest.

De Generale Synode van 1959 heeft voor de verkiezing van ambtsdragers de volgende richtlijnen vastgesteld:

a. De kerkeraad stelt de dubbeltallen en maakt deze vóór de stemming des zondags aan de gemeente bekend door aflezing van de kansel.

b. De stemming vindt plaats in een vergadering met de mansleden. Alleen de aanwezige leden kunnen aan de stemming deelnemen.

c. De stemming is geheim en nimmer mag, om welke reden ook, aan leden gevraagd worden op wie zij gestemd hebben.

d. Zodra de stemming heeft plaatsgehad, leest de voorzitter de stembrief es overluid voor. Zij worden door twee leden gekontroleerd.

e. Blanko stemmen of stemmen welke op andere wijze van onwaarde zijn, worden voor de bepaüng van de uitslag niet medegeteld.

f. Als gekozen worden geacht die personen, welke meer dan de helft van het aantal uitgebrachte stenmien hebben verkregen. Indien bij de eerste stemming niet de vereiste meerderheid is verkregen, wordt een tweede vrije stemming gehouden. Is dan ook geen meerderheid verkregen, dan wordt een herstemming gehouden tussen hen, die het hoogste aantal stemmen verkregen hebben.

g. Bij staking van stemmen — als beiden een gelijk aantal stemmen verkregen — beslist het lot, of wordt geacht dat de oudste in jaren is gekozen. Bij het aanwijzen door het lot moet altijd het gebed voorafgaan.

h. Indien meer personen dan er plaatsen te vervullen zijn, een meerderheid van stemmen op zich verzamelen, worden die personen geacht te zijn gekozen, welke de meeste stemmen verkregen.

Tot zover de richtlijnen verkiezing ambtsdragers, gegeven door de Generale Synode 1959. We kunnen hierbij verder opmerken, dat door de onder a genoemde dubbeltallen verstaan moet worden een dubbel getal (zie boven). Wat betreft f, dat gekozen zijn die personen, die meer dan de helft van het aantal uitgebrachte geldige stemmen hebben verkregen, dat dit voor een even aantal uitgebrachte geldige stemmen is de helft plus een; voor een oneven getal uitgebrachte geldige stemmen is dit de helft plus een half. Zijn er bijv. 60 uitgebrachte geldige stemmen, dan moet de kandidaat om gekozen te zijn dus 31 stemmen hebben verkregen. Zijn er echter 61 uitgebrachte

geldige stemmen, dan is de kandidaat ook met 31 op hem uitgebrachte stemmen gekozen. (In de praktijk blijkt echter dat sommige kerkeraden, ook bij het verkiezen van een predikant, dit niet altijd even goed door hebben.) Wat betreft de verkiezing van meerdere ambtsdragers tegelijk, dus een meervoudige verkiezing, vallen niet alleen af die briefjes met geheel blanko stemmen, maar ook die stembriefjes, die meer dan de helft van het aantal voorgestelde namen bevatten. Art. 22 zegt toch, dat een halve deel bij de gemeente verkozen moet worden. Moeten er b.v. 3 ouderlingen gekozen worden en staan er op een stembriefje echter 4 namen, dan is het gehele stembrief e ongeldig. Hetzelfde geldt voor een stembrief e waar een naam opstaat die niet behoort bij het door de kerkeraad gestelde dubbel getal. Stembrief es van onwaarde moeten door de voorzitter niet voorgelezen worden, maar slechts getoond worden aan de 2 leden die aangewezen zijn om te kontroleren.

. Een ander geval kan zich voordoen wanneer er b.v. inplaats van het halve deel van het dubbel getal minder namen op het stembriefje voorkomen. Is dan dit stembriefje geldig? Bouwman schrijft hierover in Geref. Kerkrecht (eerste deel blz. 544): „Maar er is verschil over de vraag, of een stembiljet wel geldig is, wanneer het minder namen bevat dan het aantal, te kiezen kandidaten. Het is wel gebeurd, dat kerkeraden zulke briefjes ongeldig verklaren, omdat zij van oordeel zijn, dat zij daardoor de keuze van een bepaalde kandidaat willen beïnvloeden. Nu is het zeker af te keuren, wanneer onderscheidene kiezers afspreken om, wanneer er drie of meer kandidaten te kiezen zijn, één of twee te kiezen, opdat deze daardoor een voorsprong zouden hebben. Maar de kerkeraad kan moeilijk beoordelen om welke reden niet de helft van het voorgestelde getal is gestemd, en wanneer hij zulk een briefje ongeldig verklaarde, zou hij zich in grote moeilijkheden wikkelen, en feitelijk heel de uitslag der stemming onwettig maken. Er kan geen rechts grond worden aangevoerd om zulk een stembrief e ongeldig te verklaren". Deze regel, door Bouwman aangegeven, is ook altijd gevolgd in onze gemeenten.

Wanneer bij een enkelvoudige verkiezing, dus als er één ouderling gekozen moet worden, de stemmen staken, moet er weer overgestemd worden. Wanneer er dan nog geen resultaat bereikt is, kan de regd gevolgd worden die aangegeven is onder h.

Wat betreft f, bij een meervoudige verkiezing, dus een verkiezing waarbij er meer dan één ouderling gekozen moet worden, moet de kandidaat om gekozen te zijn een aantal stemmen hebben dat gelijk is aan de helft plus één (of een half) van het aantal geldige stembriefjes. In dit geval te spreken van de meerderheid van het aantal stemmen is niet zo geheel duidelijk omdat, als er b.v. 4 ouderlingen gekomen moeten worden en er zijn 40 stemgerechtigde leden, het aantal uitgebrachte stemmen op de 40 stembriefjes 160 kan zijn. Dan geldt niet als meerderheid om gekozen te zijn 81, maar 21.

Wat betreft de laatste alinea onder f, die luidt: Is ook dan geen meerderheid verkregen, dan wordt een herstemming gehouden tussen hen, die het hoogste aantal stemmen verkregen. Hier moeten wij dan onder verstaan, dat ter voorziening van de nog te vervullen vakature(n) gestemd wordt uit een dubbelgetal (dubbeltal) gevormd uit de kandidaten die de meeste stemmen verkregen hebben. Moesten er b.v. 6 ouderlingen gekozen worden en zijn er reeds 4 gekozen, dan blijven er nog 2 vakaturen over. De kerkeraad vormt dan een dubbelgetal van 4 personen uit hen, die tevoren de meeste stemmen hebben gekregen. Uit deze 4 personen worden er dan nog twee gekozen.

Den Haag

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen