Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Vogels kijken kan altijd en overal

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Vogels kijken kan altijd en overal

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Steeds meer mensen gaan vogelen, en daar wordt mee bedoeld "het kijken en bestuderen van vogels." Het is wellicht zo populair omdat vogels overal en altijd te zien zijn. Een huismus vanuit het keukenraam, of een buizerd zittend op een paaltje, gezien vanuit de auto op de snelweg. Wie er wat over gaat lezen, leert de vogels bij naam kennen en ontdekt dat er naast de huismus ook nog een heggemus en een ringmus in Nederland wonen.

Elke vogel heeft zijn specifieke kenmerken. Verenkleed, zang en gedrag zijn de belangrijkste kenmerken waardoor een vogel te identificeren is. Een eenvoudig voorbeeld is de spreeuw en de merel. Stel, je ziet een donkere vogel ter grootte van een merel of een spreeuw in een weiland naar voedsel zoeken. De vogel is eigenlijk te ver weg om precies te zien om welke van de twee het gaat. Als je weet dat een merel hippend naar voedsel zoekt en dat een spreeuw zich lopend verplaatst, weet je al snel om welke vogel het gaat. Er zijn 115 vogelsoorten die het gehele jaar in Nederland verblijven, dan heb je nog + 50 soorten wintergasten en 80 soorten zomergasten. Bij elkaar + 250 vogelsoorten die je door het jaar heen kunt waarnemen. Samen met de onregelmatige gasten zijn er in Nederland 406 verschillende vogelsoorten gesignaleerd.

Schuilhut
Het kijken naar vogels en het fotograferen daarvan zijn twee verschillende dingen. Vogels bekijken doe je met een verrekijker of een telescoop die het dier gemakkelijk een 20 maal dichterbij brengt. Wil je vogels fotograferen, dan moet je de vogels naar je toe lokken met bij voorbeeld voedsel of water. Daarbij mag de vogel je niet zien, dus is een schuilhut noodzakelijk. Omdat ik vogels beeldvuUend wou fotograferen, heb ik een vaste hut gebouwd. Vóór de hut heb ik met plastic een vijvertje gemaakt. De hut is half ingegegraven zodat je bijna op gelijke hoogte bent met de vogel die in het water zit. Rond de hut zijn een aantal stronken geplaatst waar allerlei lekkers voor de vogels in te vinden is. > Het is nu wachten op de vogels die gaan komen. Dit is afhankelijk van de omgeving waar het vijvertje is gelegen. Een onopvallend vogeltje is de heggemus, die we kunnen aantreffen waar maar wat dekking in de buurt is.

Snavel
Ze zoeken hun voedsel altijd op de grond. In de zomer zijn dat insekten en in de winter zaden. Als je goed naar de vogel kijkt, zie je dat het dier een spits snaveltje heeft, speciaal voor het eten van insekten. In tegenstelling tot de vinken, want die hebben een forse snavel waarmee zaden worden gekraakt en daarna opgegeten. Een goed voorbeeld hiervan is de appelvink, die zo'n grote snavel heeft dat hij zelfs lastige merels op een afstand houdt. Zo zag ik eens een mannetjesmerel en een appelvink samen aan het water zitten. De appelvink vond dat de merel te dicht bij kwam en hapte daarom richting de merel, die verschrikt een stuk opzij ging.

Verschillen
Een andere populaire vogel is de roodborst. Het vogeltje eet insekten, larven, maar ook wormen en spinnetjes. Gemiddeld brengt een paartje roodborsten drie legsels groot. Andere leuke dingen die je opvallen zijn de verschillen onder de vogels, sommige merels die willen drinken gaan aan de waterkant staan, terwijl andere merels tot hun buik in het water gaan staan en dan wat druppels naar binnen laten glijden. Zo eet de koolmees wat hij op kan en de boomkever vliegt af en aan, want hij legt voedselvoorraden aan voor slechtere tijden.

Leuke dingen
Het komt wel voor dat je zo'n vijf uur in de hut zit te wachten. Je maakt dan soms wel leuke dingen mee. Zo kwam er eens een jonge grote bonte specht. Hij ging aan de waterkant zitten en keek naar zijn spiegelbeeld in het water; waarschijnlijk zag hij zichzelf voor het eerst. Een andere vogel die een leuk gedrag vertoont is de vlaamse gaai. Het is een schuwe vogel die vaak krijsend wegvliegt als hij gestoord wordt. Als ik in de hut zit heeft de vlaamse gaai niets in de gaten; hij laat een soort zacht gebrabbel horen wanneer hij het naar zijn zin heeft. Soms doet hij andere vogels na. Het dier neemt regelmatig een bad en al spattend zet hij dan zijn kuif op. De vlaamse gaai is de kleurrijkste van alle kraaiachtigen. Meestal neem je hem waar doordat hij krijst of als hij wegvliegt, waarbij zijn witte stuit opvalt tegen de zwarte staart.

Bad nemen
In de droge tijden van de zomer is het vijvertje erg in trek. Veel vogels als zanglijster, mezen en vinken komen er een bad nemen. Ook het 6 gram zware goudhaantje geniet in dit jaargetijde van het water. Het goudhaantje is met zijn 9 cm het kleinste vogeltje van Europa en is meestal in de buurt van naaldbomen te vinden. Zoveel kleine zangvogels trekken natuurlijk ook roofvogels als een sperwer aan. Een sperwer neemt ook regelmatig een bad, maar ik heb hem nog nooit kunnen betrappen. Wel komt de vogel regelmatig kijken of er nog iets van zijn gading is te vinden. Als een sperwer door de zangvogels wordt opgemerkt, wordt er onmiddellijk alarm gemaakt. De kleine vogels vluchten weg naar een dichte den en houden zich verder rustig. De achtervolgingsdrift is bij de sperwer en havik zo sterk dat ze zich soms tegen een ruit te pletter vliegen.

Houtduif
Zaadeters als de vinken drinken veel water en in de zomer zijn ze dan ook regelmatig bij het water te vinden. De meest voorkomende vinken in Nederland zijn de gewone vink, goudvink en de appelvink. Andere zaadeters zijn de duiven, de bekendste is wel de houtduif Op het platteland is het een uiterst schuwe vogel. Net als de spreeuw is de houtduif een vogel die het goed doet, hoewel het nest vaak niet goed is verborgen en de twee witte eieren goed zichtbaar zijn. Dat komt voor een deel doordat de vogel al gauw 10 tot 15 jaar oud wordt, en per jaar worden meestal drie legsels groot gebracht. De jongen worden gevoerd met duivemelk. Dit is een speciale brij die door de kropslijmhuid wordt afgescheiden. Deze duivemelk is te vergelijken met de melk die jongen van zoogdieren krijgen. Veel jonge vogels worden grootgebracht met insekten, omdat deze voldoende eiwitten bevatten om snel te kunnen groeien. Duivemelk is een goed vervangingsmiddel voor insekten. Het grote voordeel hiervan is dat duiven niet speciaal aan een seizoen gebonden zijn. Hun broedactiviteiten met de beste resultaten vallen dan ook in augustus/september, als er graan na de oogst op het veld achterblijft. De houtduif neemt ook graag een bad. De vogel drinkt nogal gulzig. De meeste vogels tippen een druppel aan hun snavel, terwijl de houtduif met de open snavel water naar binnen slokt. Wat voor de houtduif geldt gaat ook op voor de turkse tortel, die pas sinds 1950 in Nederland broedt.

Tent
Als ik elders vogels wil fotograferen, zoals bij voorbeeld een specht bij een nest of een ijsvogel op zijn vaste tak boven het water, dan neem ik een tent mee. De vogels slaan alarm als je de tent aan het opzetten bent, maar als je eenmaal in de tent zit is er niets meer aan de hand. Wat comfortabeler is de auto, die ook goed geschikt is voor het observeren van vogels.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 19 mei 1993

Terdege | 80 Pagina's

Vogels kijken kan altijd en overal

Bekijk de hele uitgave van woensdag 19 mei 1993

Terdege | 80 Pagina's