DE GENERALE SYNODE (9)

Donderdag 22 november wordt de zitting begonnen met het zingen van Psalm 63: 1 en 2. De preses leest Lukas 13:1 -9en gaatvoorin gebed. Tijdens de vorige bespreking van het rapport van deputaten Onderlinge Bijstand en Advies zijn er verschillende voorstellen ingediend. Deze hadden tot doel om deputaten de mogelijkheid te geven hun steunverlening uit te breiden. Het is gebleken dat zich situaties ijn de kerken voordoen waarbij een beroep wordt gedaan op deputaten OBA, die dan niet gemachtigd zijn om de helpende hand te bieden. Dit is bijv. het geval bij langdurige ziekte van een predikant. De commissie wilde aanvankelijk niet tot verbreding van de steunverlening overgaan. Nu stelt de commissie met enkele begrenzingen toch een uitbreiding voor.

De synode besluit de deputaten toe te staan in bijzondere gevallen vervangende of aanvullende steun te verlenen voor pastorale arbeid. Dit geldt voor gemeenten met maximaal 249 leden. Aan de volgende synode zal een evaluatie worden gegeven waarna kan worden bezien of er een definitieve uitbreiding van de mogelijkheden tot het verlenen van steun kan komen.

Hierna komt aan de orde het rapport van de Bestuurscommissie Landelijk Kerkelijk Bureau. In de afgelopen jaren heeft deze commissie goed werk verricht. De werkzaamheden op het LKB verlopen nu goed. Het is wenselijk deze commissie tot de volgende synode nog te doen functioneren. Elk deputaatschap waarvoor personeel werkzaam is op het Landelijk kerkelijk Bureau levert één vertegenwoordiger voor deze commissie. De bestuurscommissie valt onder verantwoordelijkheid van het LKB. De synode stelt de taken en bevoegdheden van de bestuurscommissie vast.

Nadat de synode in comité een beslissing heeft genomen, komt vervolgens aan de orde de eventuele wijziging van art. 69 KO Daarin staat dat in de eredienst alleen de 150 psalmen zullen worden gezongen, alsmede berijmde Schriftgedeelten, door de generale synode vast te stellen. Tijdens een eerdere bespreking kwamen er verschillende voorstellen vanuit de vergadering. Sommigen willen het vrije lied vrijgeven voor gebruik in de eredienst. Daarbij heeft de kerkenraad de roeping om de liederen te toetsen. Anderen willen vasthouden aan de huidige formulering van art 69.

Opnieuw komen vanuit de vergadering deze meningen naar voren. Er wordt voor gepleit om kerkenraden meer ruimte te geven. Muziek en zang zijn voor de geloofsbeleving van jongeren belangrijk. Anderen zijn dankbaar dat de commissie oog heeft voor de gevolgen van het vrijgeven van het zingen van liederen in de eredienst. Er wordt bezwaar gemaakt tegen de uitspraak van de commissie dat onze kerken het zingen van het vrije lied niet voorstaan.

Waardering is er voor de lijn die de commissie vasthoudt zoals die in het verleden altijd heeft gegolden, nl dat de GS een besluit neemt voor het hele kerkverband.

De rapporteur onderstreept dat we bij deze beslissing het kerkverband op het oog moeten hebben. Als we nu een wijziging in dit artikel zouden aanbrengen, moet duidelijk zijn dat we elkaar daarmee zouden dienen. Na de bespreking is er naast een gewijzigd voorstel van de commissie ook een ander voorstel waarin gewezen wordt op de taak van de kerkenraden om de liturgische orde te bepalen.

Eerst komt het voorstel in stemming om art. 69 KO zodanig te wijzigen dat er wordt bepaald dat in de eredienst psalmen, lofzangen en geestelijke liederen worden gezongen. De kerkenraad moet er op toezien dat de tekst van deze liederen naar Schrift en belijdenis is. Er zijn te weinig voorstemmers zodat dit voorstel wordt verworpen. De synode besluit overeenkomstig het commissievoorstel, om in de huidige situatie geen uitbreiding te geven aan het bepaalde in art. 69 KO. Er wordt een deputaatschap voor het kerkelijk lied ingesteld die de taak krijgt liederen te selecteren waarvan de inhoud Schriftuurlijk en confessioneel is en onderzoek te doen naar de bereidwilligheid van de kerkenraden om, wanneer een selectie van liederen in art 69 zou worden opgenomen, zich te houden aan hetgeen dan in art 69 is bepaald.

Nu gaat de synode over tot besluitvorming ten aanzien van de revisie van de kerkorde. Dit was al eerder aan de orde geweest. De verschillende voorstellen zijn door de synodale commissie besproken in overleg met deputaten. In het commissierapport worden nu een aantal aanvullende wijzigingen de synode aangeboden. Allereerst wordt nu de redactie van de artikelen vastgesteld, om daarna inhoudelijk op de artikelen in te gaan. Niet elke afgevaardigde is tevreden gesteld. Is het taalkundig wel grondig genoeg bekeken? Er zijn nog lange zinnen, herhaling van woorden en in de kleine letters staan zaken die soms niet bij dat artikel thuis horen. De commissie hoeft echter niet opnieuw aan het werk; de redactionele wijzigingen worden door de synode aanvaard.

In de middagvergadering wordt de inhoudelijke discussie gevoerd over de artikelen van de kerkorde. Dat wil zeggen, zoals ze nu door de deputaten en de commissie zijn behandeld. Sommige sprekers stellen bepaalde onderwerpen aan de orde, zoals de vraag of een ouderling het H Avondmaal kan bedienen in bijv verpleeghuizen. Maar dan gaat de synode haar boekje te buiten. De wijzigingen in de kerkorde die nu besproken worden zijn geen principiële wijzigingen. Daar kan een synode alleen over spreken als dat vanuit de kerken wordt aangedragen. De preses geeft steeds een groep van 15 artikelen in bespreking. Gesproken wordt over het huisbezoek, de plaats van Israel bij de verkondiging naar buiten, de bepalingen voor de revisieverzoeken, de taak van de consulent, de toelating van de pers op synodale vergaderingen, de rechtspersoonlijkheid van meerdere vergaderingen, enz.

Een andere opdracht voor deputaten voor revisie van de kerkorde was: een onderzoek te doen naar de wijze waarop de stipte naleving van de artikelen en bepalingen van de kerkorde bevorderd kan worden.

De commissie wijst er op dat in deze bezinning niet wordt gesproken over hoe er gehandeld dient te worden indien de kerkorde niet wordt nageleefd. Het bevorderen van naleving van de kerkorde moet bereikt worden door toerusting. Een permanent deputaatschap voor kerkrecht en kerkorde kan een goede bijdrage leveren aan die toerusting.

Tijdens de bespreking wordt gevraagd of die toerusting nu het enige antwoord is? Er is ook het recht van appel, kerkvisitatie enz. Er is geen antwoord gekomen op de vraag die oorspronkelijk ten grondslag ligt aan de instructie die destijds was ingediend: wat moet een kerkelijke vergadering doen wanneer de naleving van bepaalde kerkorde artikelen achterwege blijft? Gaat dit deputaatschap nu kerkrechtelijke adviezen geven?

Nadat de commissie zich in de pauze heeft bezonnen op een aantal voorstellen, gaat de synode over tot besluitvorming.

De synode besluit om de wijzigingsvoorstellen bij art 1 tot en met 87 van de Kerkorde op te nemen in de nieuwe editie van de kerkorde.

De synode besluit tevens een permanent deputaatschap voor kerkorde en kerkrecht in te stellen. Dit nieuwe deputaatschap krijgt de opdracht om de uitgave van de kerkorde te verzorgen, toerustingsmateriaal te ontwikkelen, zich te bezinnen op verschillende aandachtspunten met betrekking tot de kerkorde, en tevens zich te bezinnen op vragen rond de naleving van de kerkorde. Deze deputaten zullen tevens een overzicht maken van alle synodale besluiten vanaf 1947 en aanbevelingen doen over eventuele revisie van die bepalingen. Ze zullen een verduidelijking geven van art. 31 en 33 KO.

Nadat de synode in een besloten gedeelte heeft vergaderd, komt het laatste onderwerp van deze middag aan de orde: misbruik van pastorale en andere kerkelijke gezagsrelaties De commissie moest zich uitspreken over twee voorstellen die bij een eerdere bespreking waren ingediend. Het voorstel om dit onderwerp in het studieprogramma van de Theologische Universteit op te nemen, neemt de commissie niet over. De indiener verklaart ter synode dat hij zijn voorstel terugneemt. Het andere voorstel was om de gedragscode als morele richtlijn te aanvaarden voor predikanten en andere kerkelijke werkers en die de betrokkenen aan te bieden. Ook dit voorstel neemt de commissie niet over. De indiener handhaaft zijn voorstel wel, maar de synode wijst het af. De andere voorstellen van de commissie worden nu door de synode aanvaard. Er wordt een klachtencommissie benoemd die volgens de vastgestelde klachtenprocedure zal werken. De kerkenraad volgt in principe het advies van de klachtencommissie. De klager kan zich zonodig beroepen op de classis.

In de avondvergadering buigt de synode zich over de problematiek in de grote steden. Kerken daar verkeren in nood. Kunnen ze blijven voortbestaan? Het is nodig in die gebieden nadrukkelijk missionair bezig te zijn. Moet er een nieuw deputaatschap voor de grootstedelijke gebieden worden benoemd? De commissie is van oordeel dat de taak die deputaten hebben geformuleerd aan deputaten Evangelisatie moet worden opgedragen.

Dertien broeders vragen het woord. Wat bedoelt de commissie met projecten die moeten worden ontwikkeld? Valt niet te veel nadruk op het missionaire aspect? Waar zijn de andere punten die destijds in de instructie werden genoemd? De negatieve tendens van noodsituaties moeten we proberen om te buigen. Moeten er nieuwe gemeenten worden gesticht? Wordt de nood in de steden op deze manier voldoende onderkend? Er zijn gemeenten die niet meer kunnen voortbestaan.

In de beantwoording van de vragen wijst de rapporteur op de te benoemen medewerker voor het missionaire werk. Hij zal proberen jongeren in te schakelen. Hij zal voorlopig twee dagdelen besteden aan het opzetten van een project. Er zal zoveel mogelijk in samenwerking met andere gemeenten worden gewerkt.

Omdat de vergadertijd voor deze dag er weer op zit, wordt de zitting gesloten. Met de woorden uit Hebr. 13: 20, 21, gebed en het zingen van Psalm 35: 13.

Vrijdag 23 november is aan de orde het rapport van de commissie emeritaatsregeling De vorige synode gaf opdracht te onderzoeken onder welke voorwaarden predikanten ondergebracht kunnen worden bij een pensioenfonds. Als we zouden overgaan tot een pensioensysteem, zou dat een principiële koerswijziging betekenen. Bovendien wordt dat in de praktijk onuitvoerbaar. De commissie heeft een aantal knelpunten geïnventariseerd.

De synodale commissie vermeldt in haar rapport aan de synode dat het niveau van het pensioenvermogen niet voldoende is. Het dekkingspercentage is veel te laag.

In de beantwoording van enkele vragen wijzen deputaten er op dat het niet juist is dat we geld zouden besparen bij het aangaan van een collectieve invaliditeitsdekking of pensioenfonds. De vertrouwelijke informatie die bij het rapport is gevoegd, behandelt de synode in comité. De synode besluit dat de commissie emeritaatsregeling wordt opgeheven. Het rapport van deze commissie wordt aan deputaten art. 13 KO gegeven die daarmee verder zullen werken om kerkordelijke aanpassingen van de emeritaatsrege-ling door te voeren. Uitgangspunt daarbij is o.a. dat de verzorgingsge-dachte optimaal moet worden gehonoreerd. Op de volgende synode kan dan de discussie over de emeritaatsregeling worden afgesloten.

De synode bespreekt hierna het rapport van deputaten art. 13 K.O.

Op verschillende wijze onderhouden deze deputaten contact met onze emerituspredikanten, predikantsweduwen en - wezen. Jaarlijks ontvangen zij de ‘decembercontactbrief’ daarin staat een bemoedigend woord en worden de werkzaamheden van het deputaatschap vermeld. Het rapport geeft aan hoe de uitkeringen worden berekend. Ter synode wordt zorg geuit over de groeiende lasten van de emeritikas. Er moet in feite tweemaal zoveel geld zijn als er nu beschikbaar is. Vergelijking met omslagen voor emerituspredikanten in andere kerken, geeft aan dat de omslag in onze kerken aan de lage kant is. De commissie stelt voor om de instructie van deputaten Emeritikas uit te breiden met de opdracht om betere voorlichting aan de kerken te geven. De kerkorde moet gewijzigd worden voor predikanten die dienen naar art 6 KO. De kerken hoeven niet de zorg te hebben voor de oudedagsvoorziening van een predikant die buiten de kerken dient. De synode besluit dienovereenkomstig.

Ter bespreking van een vertrouwelijk rapport van de financiële commissie vergadert de synode in comité.

Van het rapport van de moderamina van deputaten Adma en deputaten hulpverlening wordt kennisgenomen. Er is sprake van een goede samenwerking. De regeling ‘taken en bevoegdheden’ inzake het Diaconaal Bureau keurt de synode goed.

Na de middagpauze wordt de bespreking van het rapport over de problematiek in de grote steden voortgezet. De rapporteur verdedigt het voorstel om geen nieuw deputaatschap te benoemen, maar een drietal deputaten evangelisatie er bij te benoemen die dit werk op zich nemen. De deputaten brengen naar voren dat hun is gebleken dat de nood zeer groot is. voor sommige gemeenten komt de hulp al te laat. De gemeenten hebben de meeste zorgen rondom het missionair actief zijn. In een tweede ronde worden er voorstellen ingediend.

De nood is te groot om dit af te doen met verwijzing naar bestaande regelingen. De noodlijdende gemeenten zijn gebaat bij effectieve hulp op korte termijn, zodat een apart deputaatschap gewenst is. Een andere afgevaardigde pleit er voor om predikanten van bijv de Veluwe een paar maanden af te staan om hulp te bieden in de steden.

Met het advies om nog eens goed na te gaan of dit bij deputaten evangelisatie moet worden ondergebracht of dat een apart deputaatschap moet worden benoemd, wordt de bespreking voor dit moment afgerond.

Het is bijna kwart over drie als deze derde zittingsweek wordt gesloten. Ds. J. Westerink leest uit Openbaring 21, gaat voor in gebed en we zingen Psalm 69: 14.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen