Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Twee wegen: hemel en hel in prediking en pastoraat (3)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Twee wegen: hemel en hel in prediking en pastoraat (3)

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

GEESTELIJK LEVEN

Bijbelse prediking - onze prediking

Welke plaats hebben de laatste dingen - hemel en hel - in de prediking vandaag? We zijn geroepen om de prediking te toetsen aan het Woord van God. Hoe staat het met de onbedrieglijke zekerheid, die we als onze hoorders moeten krijgen? De vraag voor dienaren van het Woord is, of onze hoorders met het gehoorde Woord voor Gods rechterstoel kunnen verschijnen, om Gods amen op de prediking te vernemen, hetzij tot hun vrijspraak, hetzij tot hun ver- oordeling. En hebben deze dingen een plaats in het pastoraat? Herderlijke zorg is geen kerkelijke vorm van aandacht alleen. Ze geschiedt in ditzelfde krachtenveld van oordeel en vrijspraak.

Ons levensgevoel

We kunnen ons afvragen, wat woorden als 'hemel' en 'hel' nog voor zeggingskracht hebben in een tijd van een verdwijnende hemel (Von der Dunk). Als we onderzoekers moeten geloven, is het geloof in een hemel en een hel maatschappelijk gezien op zijn retour. Dat geldt in het bijzonder van het geloof in de realiteit van de hel, maar niet minder van het geloof in de hemel. Dat laat zich verstaan: waar het komen van God wordt ontkend en genegeerd, daar raakt het doel weg. De secularisering van het denken heeft de eeuwigheid weggevaagd en daarmee het besef dat de mens op weg is naar een doel. Het doel van ons leven is louter binnen de horizon van ons dagelijkse bestaan komen te liggen. Waren de mensen rond het jaar 1000 bang voor de wederkomst, rond het jaar 2000 zaten we meer met de milleniumbug in onze computers. Alles staat op de kaart van het hier en nu. En als er sprake is van een geloof in een hiernamaals, dan is het meestentijds een projectie van het aardse bestaan, maar dan zonder de dingen die ons hier nog kwellen. De hysterie rond het sterven van André Hazes sprak wat dat betreft boekdelen. Ineens bleken mensen wel in een hemel te geloven, maar ten diepste was het niets anders dan een semi-religieus verdovingsmiddel. De tijd wordt verlengd tot in het oneindige, terwijl het Bijbels gezien precies anders­ om ligt: de tijd wordt bepaald door de eeuwigheid.

Weggevaagde eeuwigheid

Die weggevaagde eeuwigheid werkt door in ons kerkelijke spreken over hemel en hel. Ik las een opmerking van prof. Stoffels, die zegt: 'Ik kan me geen preek over de hel herinneren. Je hoort niets over leven na de dood, alleen met begrafenissen. En dan wordt er zonder meer vanuit gegaan, dat de overledene naar de hemel is.' Daarmee is de crisis in ons spreken over de laatste dingen kernachtig onder woorden gebracht. Ook voor veel kerkmensen is de hel niet of nauwelijks een realiteit. Het kon wel eens zijn: ook voor velen die iedere zondag onder een bijbels-gereformeerde prediking zitten. Anders zou er meer geloof en vreze des HEEREN gevonden worden. En de hemel is voor velen alleen nog een goed alternatief als het hier en nu echt niet meer gaat. Pas op een ziekbed of in een rouwdienst gaan we weer over de hemel nadenken. Laten we deze dingen niet te ver weg zoeken. Want wij ademen met onze gemeenteleden dat moderne levensgevoel in.

Wij beleven de tijd dikwijls niet meer in het licht van de eeuwigheid. In veel spreken over het hiernamaals wordt de tijd verlengd tot in het oneindige. Daar ligt de oorzaak de laatste dingen zo ver weggeraakt zijn, ook als we de woorden nog wel hebben? De hemel is de plaats waar alles beter is, omdat het hier toch niet meer ging. En over de hel hebben we het liever maar helemaal niet. Het komt er ook in onze tijd op aan, dat in de prediking het besef doorklinkt dat de tijd - dus ook onze levenstijd - wordt bepaald door de eeuwigheid. Nog nauwkeuriger gezegd: ons heden wordt bepaald door de toekomst van de eeuwige God. Als het accent van de eeuwigheid niet meer op de tijd staat, dan wordt de tijd waardeloos (A.A. van Ruler). Hetzelfde kunnen we zeggen van een prediking, waaruit de eeuwigheid wegvalt.

God spreekt

We zullen ook vandaag moeten vasthouden, dat de verkondiging van het Woord van God niets anders kan zijn dan eerbiedig nazeggen wat de HEB­ RE Zelf zegt. Alzo zegt de HEERE. 'Gelooft gij niet dat gij Gods Woord verkondigt (aldus Gunning), Gods eigen, heilige Woord, zo kunt gij fraaie redenaars zijn, maar predikers van het evangelie wordt gij dan nooit.' Het gaat om de verkondiging van het Woord van God, in zijn veroordeling en in zijn vrijspraak. Er wordt allerwegen gevraagd om actuele prediking. Daarin klinkt soms door dat gemeenteleden niet meer ophoren van het evangelie. 'We kunnen er niets mee', hoor je dan. Maar zou de nood van de prediking van onze tijd niet zijn, dat er een gebrek is aan werkelijk actuele prediking? Geen prediking die het evangelie aantrekkelijk en leuk maakt, in een krampachtige poging om toch maar verstaanbaar te blijven, maar prediking die de viva vox, de levende stem, van het evangelie is. Waar God in de verkondiging in het middelpunt staat, in Zijn rechtvaardigheid en in Zijn barmhartigheid, in Christus Jezus, onze Heere, daar wor­ den mensen voor het Aangezicht van God gesteld. Daar gebeurt iets. Onder die prediking gaat de deur van de hemel open voor eenieder die gelooft. Daar wordt ook aan ieder die in ongeloof zichzelf blijft, verkondigd dat de toom van God op ons rust, zolang we ons niet bekeren. Het gaat er in de prediking om dat we voor het Aangezicht van God geplaatst worden. Wie in de Zoon van God gelooft, die heeft het eeuwige leven, maar wie de Zoon ongehoorzaam is, die zal het leven niet zien, maar de toom van God blijft op hem (Joh. 3:36). Om die actuele prediking gaat het. En wat we vanaf de preekstoel zeggen, zullen we ook moeten durven zeggen in het pastoraat. Ik zou bijna zeggen: n een persoonlijke ontmoeting zal duidelijk worden, wat onze (grote) woorden van de preekstoel waard zijn.

Voor God geplaatst

Ik las laatst nog eens het boek Theologie der verontmsting van dr. W. Aalders. Met een schok van herkenning las ik hierin de actualisering die ik bedoel. Dr. Aalders schreef zijn boek indertijd tegen het front van een links georiënteerde politieke theologie, die het koninkrijk Gods slechts verstond binnen de kaders van ons hier en nu en bijgevolg het hiernamaals vergat. We zijn bijna veertig jaar verder en met schrik moeten we constateren dat zijn woorden ook voor ons, behorend tot de gereformeerde gezindte, hoogst actueel zijn. De citeer: 'Waarachtige bijbelse prediking is geen slag in de lucht. Ze is niet statisch, niet historisch gebonden, niet wereldvreemd, niet tijdloos. Zij bezit een eigen actualiteit, die boven het eigentijdse uitgaat en haar in elke tijd weer nieuw en verrassend maakt. Zij heeft een inhoud en zeggingskracht, die haar onafhankelijk maakt van elk tijdsstramien en daarom geldend voor elke tijd. Zij zegt immers wie de mens is voor God. Daarbij gaat het om de ontzagwekkende realiteiten van zonde en genade, Wet en Evangelie, oordeel en vrijspraak, kruis en opstandmg, verzoening en verlossing. De prediking van die werkelijkheden was er al in de dagen van de aartsvaders en profeten en zij zal er zijn tot de jongste dag. (...) Zij plaatst altijd weer opnieuw de mens, in welke tijd dan ook, in de laatste ernst van de eeuwigheid.' Zou het daar niet om gaan?

A.J. Kunz, Groot-Ammers

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 september 2005

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's

Twee wegen: hemel en hel in prediking en pastoraat (3)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 30 september 2005

Gereformeerd Weekblad | 16 Pagina's