Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Tweeling... één ding!?

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Tweeling... één ding!?

Met vallen en opstaan, een handreiking bij de opvoeding

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Tweelingen zijn al met zn tweeën voordat anderen vermoeden dat ze samen zijn... Als blijkt dat het om een jongetje en een meisje gaat of om twee kinderen van hetzelfde geslacht die uiterlijk duidelijk van elkaar verschillen, is er niets aan de hand. Lastiger wordt het als de kinderen erg op elkaar lijken en als er sprake is van een eeneiige tweeling. Zijn tweelingen dan dubbel gelukkig of is het dan twee keer zo moeilijk om iemand te worden met een eigen karakter en identiteit?

Volgens cultureel antropoloog Van Beek hangt het ervan af in welke cultuur iemand groot wordt, of twee mensen zich het beste als éénling of als tweeling kunnen presenteren. In de Afrikaanse cultuur wordt het dubbel gewaardeerd als mensen zich aanpassen aan de groep en individueel niet te veel van elkaar verschillen. In de westerse samenleving is echter de ontplooiing van het individu een eerste vereiste. Zeg me, wie ben je zelf, is het motto. Dat betekent dus dat het onderscheid tussen mensen benadrukt wordt. Bij de typering van twee kinderen die als tweeling opgroeien, vervalt men dan snel in het benoemen van waar de een goed in is en de ander minder goed. Dit kan pijnlijke consequenties hebben, zegt Ingeborg Jansen. In de documentaire Familie in het kwadraat geeft ze haar jeugdervaringen weer als tweelingzus van Yolande. Ingeborg stelt dat er stereotypen ontstonden, waar beide zussen aan moesten beantwoorden. „Yolande kan beter leren, maar ze is minder leuk. Terwijl Ingeborg best knap was, dacht ze niet zo slim te zijn, want haar zus haalde hogere cijfers. Daarnaast voelde ze zich altijd verplicht om extra grappig te zijn, want zij was toch de leukste. Toen een van de twee zich los wilde maken van de ander, kostte dit heel veel moeite en is er een periode van verwijdering ontstaan. Pas later was het weer mogelijk om elkaar ontspannen te ontmoeten.

Die éne
Voor ouders en de omgeving kan het heel grappig, ontroerend en bezienswaardig zijn twee nagenoeg dezelfde mensen, in dezelfde kleding en van dezelfde grootte, samen bezig te zien. Voor de kinderen in kwestie werkt het meestal zo dat er een vertrouwde, zeer intieme kameraad beschikbaar is. De vraag is echter tot op welke leeftijd het in onze maatschappij verantwoord is twee kinderen die tegelijk geboren zijn in dezelfde box te laten spelen, met hetzelfde kapsel te laten rondlopen en dezelfde kleding aan te doen. Kinderen hebben recht op een eigen identiteit. Het wonder is ook dat de Schepper, Die het zo leidde dat uit de bevruchting van dat éne eitje twee mensen groeiden, duidelijk individuele verschillen aanbracht in gaven en kwaliteiten. In onze cultuur, die een beroep doet op het unieke van ieder mens, zijn de twee van de tweeling beter af als voor anderen snel duidelijk wordt waarin zij die éne zijn.
Ouders kunnen dit bevorderen door vanaf het begin of in de basisschoolleeftijd in ieder geval uiterlijk onderscheid aan te brengen. De omgeving krijgt dan eveneens de gelegenheid om de kinderen als verschillende kinderen te leren kennen. Ze krijgen dan ieder een aparte benadering en dat maakt het voor hen gemakkelijker een eigen identiteit te ontwikkelen. Volgens prof. dr. Heymans (ontwikkelingspsycholoog) wordt de persoonlijkheid, naast aanleg, in hoge mate gevormd door het unieke van de leefomgeving en de speciale levensgebeurtenissen. Daarom is het eveneens belangrijk verschillende hobbys te stimuleren.

Het wordt bijna vanzelfsprekend gevonden dat de tweeling samen een kamer krijgt. Dat betekent dat geen van de twee een eigen veilig plekje heeft in huis, zodra er spanningen zijn in hun tweelingrelatie. In de praktijk blijkt het er dan op neer te komen dat de zwakste het veilige toevluchtsoord zoekt in het kleinste kamertje in huis. Dat kan dan wel eens erg lang bezet zijn...
Hoewel tweelingen over het algemeen een bijzondere relatie hebben en in vele gevallen het vermogen ontwikkelen om zichzelf te zijn met de ander erbij, blijft de bewuste voorbereiding op een individuele levensloop van fundamenteel belang.


Jeanine en Marina, twee zusjes van acht jaar, huppelen uit school naar huis. Ze zijn bijna altijd samen en ze zien er precies hetzelfde uit. Dat denken de meeste mensen tenminste: „Het is een tweeling en ze lijken als twee druppels water op elkaar. De ouders van Marina en Jeanine denken er anders over. Marina is gewoon Marina en Jeanine is Jeanine.
Als de meisjes net thuis zijn uit school, gaat de bel. Moeder loopt naar de voordeur. Daar staat Hanneke. Ze zit in dezelfde klas als Marina en Jeanine. „Mag er één tweeling bij mij komen spelen? vraagt ze. „Met wie wil je spelen, vraagt moeder, „met Jeanine of met Marina?
Verward kijkt Hanneke moeder aan. „Uh... weet ik niet, één tweeling, zegt ze.
„Dat is jammer voor jou, maar dat kan vandaag niet, antwoordt moeder. Een beetje geërgerd sluit ze de deur. „Eén tweeling, ze heeft toch zeker twee kinderen van acht jaar en bovendien zijn ze heel verschillend. s Avonds bespreekt ze het voorval met haar man. „We moeten er iets aan doen, stellen ze samen vast. „Het is niet goed dat deze twee meisjes altijd samen zijn. Vlak voor de voorjaarsvakantie deelt moeder aan tafel mee dat er twee kinderen bij oma en opa gaan logeren. „Hoera!! roepen Marina en Jeanine. Elsbeth (6) kijkt beteuterd en Jurgen (4) staart boos naar zijn bord. „Hoezo, hoera? vraagt moeder verbaasd. „Ik heb toch nog niet verteld wie er aan de beurt zijn? Deze vakantie mogen Marina en Elsbeth gaan logeren en de volgende vakantie Jeanine en Jurgen. Daar hadden Marina en Jeanine niet op gerekend. Ontzet staren ze elkaar aan, wat...??? Na het eten moeten ze dat even verwerken. Moeder ziet ze met de armen om elkaar heen in de hal staan. „Nu gaan we elkaar... verliezen, zegt Marina.


- Het is goed erop te letten de kinderen individueel te benaderen. Uitspraken zoals: „Wat vindt de tweeling ervan? kunnen als effect hebben dat altijd één van hen het woord doet. Jeanine en Marina hebben niet voor niets een naam gekregen. Het is heel goed om Jeanine eens apart te spreken: „Wat ga je vanavond doen?
„Wat vind je ervan om bij Marina op de kamer te slapen? Marina op haar beurt moet ook in de gelegenheid zijn om haar zegje te doen, onafhankelijk van haar tweelingzus, zeker als het om zaken gaat die beide zusjes betreffen.
- In het meest ongunstige geval kan er sprake zijn van een tweelingsyndroom.
De een leeft dan letterlijk en figuurlijk in de schaduw van de ander. Eén is in alles de mindere en krijgt onterecht het gevoel dat hij/zij als persoon niet de moeite waard is. Dit kan leiden tot nerveus, faalangstig gedrag, waardoor men steeds minder de wel aanwezige capaciteiten kan tonen. Tweelingen kunnen elkaar ongelukkig maken, zonder dat ze dit durven te uiten naar elkaar toe. Wanneer ouders dit signaleren, doen zij er goed aan tijdig maatregelen te treffen.
- In het Meerlingen Magazine is meer te lezen voor ouders. Uitgave: NVOM, Nederlandse Vereniging voor Ouders van Meerlingen, Karel de Grotelaan 24, 1861 KJ Bergen (NH).
- De in dit artikel geciteerde wetenschappers geven hun visie in de documentaire Familie in het kwadraat, Uitgave Paul de Bont, F&V Support, Lamonggracht 10, 1019 RE Amsterdam.


Het telefoonnummer van het Christelijk Adviesbureau voor Ouders is 0172-210419.


@tips:Stel uw vragen
Voor de rubriek Met vallen en opstaan, over allerhande onderwerpen die met opvoeding te maken hebben, kunt u vragen insturen. Het adres hiervoor is: Terdege Met vallen en opstaan, Postbus 75, 7300 AB Apeldoorn. De vaste medewerksters van de opvoedingsrubriek, mw. drs. A.M. van Houdt en mw. drs. M.C. Klein-van Doorn, zullen uw vragen graag in Terdege beantwoorden, zodat ook andere lezers en lezeressen er hun voordeel mee kunnen doen. Zit u met een acuut opvoedkundig probleem, dan raden wij u aan direct bij een hulpverleningsinstantie aan te kloppen. De beantwoording van een vraag in Terdege kan namelijk even duren.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 27 maart 2002

Terdege | 108 Pagina's

Tweeling... één ding!?

Bekijk de hele uitgave van woensdag 27 maart 2002

Terdege | 108 Pagina's