De verhouding tussen geloof, verstand en gevoel

Na een hartelijk welkom opent onze voorzitter, ds. C.A. van Dieren, deze avond met gebed en het lezen van 1 Petrus 2:11 t/m 25. Vervolgens staat hij stil bij het tweede vers: Want hiertoe zijt gij geroepen, dewijl ook Christus voor ons geleden heeft, ons een voorbeeld nalatende, opdat gij Zijn voetstappen zoudt navolgen."

Petrus wijst hier op het onuitsprekelijke wonder van Christus' lijden. Wat heeft het Hem gekost heeft om Zijn Kerk zalig te maken: "Die naar God niet vraagden en die naar God niet zochten." De heidenen en de verstrooide Joden hadden, net als wij, genoeg aan het uitwendige woord. Van nature liggen we buiten God, in een gescheiden staat, onder het vonnis van de drievoudige dood. Petrus wist, welk een vijand en tegenstander van de weg van zalig worden uit vrije genade hij zélf was geweest. Nu mag hij van het wonder getuigen, hoe de Kerk niet gekocht is met zilver of goud, maar met Christus' dierbare hartenbloed. Dat is de oorzaak: "Dewijl ook Christus voor ons geleden heeft." Daarom konden de Joden geroepen worden. Daarom konden en kunnen dwalende schapen bekeerd worden. Als de Heere roept, worden we vreemdelingen voor de wereld, voor onze omgeving en voor onszelf. Dan worden we mensen die onderwezen en verklaard moeten worden. Daarom krijgt Gods volk dat onderwijs uit Zijn Woord door de prediking zo lief. Met begerige en hongerige zielen gaan ze op om dat Woord te horen, of er wat bij mag zijn, of ze door dat Woord onderwezen en verklaard mogen worden. "Maak in Uw Woord mijn gang en treden vast." De bekeerde Joden leefden in die tijd ook in de verdrukking. Hiertoe is de Kerk van Christus geroepen: tot de strijd en tot de loutering, gelijk zilver wordt beproefd. Waarom? Wel, dat is de liefde des Heeren over hen. De Heere geeft die kruiswegen, opdat Christus een gestalte in hen zal krijgen. Opdat de liefde van Hem, uitgestort in de ziel, vereniging zou geven om Zijn voetstappen te drukken. Het is ook om hen door de drukwegen juist te verbinden aan de troon der genade. Daar wijst de apostel op in dit tekstgedeelte. Dan zegt hij: "Ons een voorbeeld nalatende." Zie dan eens op de grote Kruisdrager, op het voorbeeld dat Hij nagelaten heeft.

Petrus wijst hier ook op de ontdekking van de zonden in het licht van het Evangelie. Wat heeft het Hem gekost, om de zonden voor Zijn schapen te dragen. Hij heeft Zich laten vernederen. Als Hij gescholden werd, schold Hij niet weder. Als we zó, vanuit de liefde vanwege Christus' lijden, vernederd worden, dan gaan we bukken en buigen in het allerdiepste stof. Dat geeft een zoete, onuitsprekelijke vereniging met de weg des Heeren.

We hebben allemaal kruisen om der zonden wil. Waar heeft het u gebracht? De Heere slaat niet uit lust tot plagen. Ga op de knieën, vanwege deze heiligende, verbrekende en inwinnende genade die de apostel hier aanwijst. Ach, dan ligt er zo'n zoetheid in. Dan is er meer zoetheid in het buigen met uw kruis onder de Heere, dan een verlost worden van uw kruis zónder de Heere. Het kruis voor Gods Kerk zal straks een einde nemen, want in de hemel is er geen kruis meer. Daar is geen lichaam der zonden en des doods meer. Dan hoor ik Datheen zingen in Psalm 138:4:

Gij zult mijn kruis eindigen hier; Want goedertier Zijt Gij gestadig; Het werk Uwer handen zult Gij Volvoeren vrij, O Heer' genadig!

Hierna spreekt de heeruit Nunspeet.

De verhouding tussen geloof, verstand en gevoel

Het is een ontzaglijk breed onderwerp: "De verhouding tussen geloof, verstand en gevoel." In Handelingen 27 staat de geschiedenis van Paulus op weg naar Rome. In deze geschiedenis komt openbaar hoe Paulus zeker weet dat ze niet zullen vergaan. Dat is geen vrucht van zijn verstand, ook niet van zijn gevoel, want dat zou temidden van die vliegende storm maar dwaasheid zijn. Het is de Heere, Die Paulus heeft laten weten, dat hij in Rome getuigen mag van Zijn Naam. Een engel Gods, een boodschapper uit de hemel, heeft hem getuigt, dat ze allen behouden aan land zullen komen. Wat een rijkdom, als je - net als Paulus - dat geloof ontvangen hebt. Hebben wij dat geloof? Wat is dan het geloof? Op velerlei wijzen kunnen we daar antwoord op geven. Mogen we het eens zo zeggen: het geloof is de band, door Christus gelegd, die met Christus verenigt. Tegelijkertijd is het de hand, die de weldaden van Christus' verdienste mag aannemen. Die twee zaken zijn onafscheidelijk van elkaar en worden gewerkt door de Heilige Geest. Het is geen 'doe het zelf' activiteit.

De Heilige Geest alleen schenkt het ware geloof door het Woord te gaan gebruiken in ons leven. Wat een wonder is het, als de Heilige Geest dat Woord gaat toepassen in ons persoonlijk leven. Dan drijft die Geest in het nauw: '"k Wou vluchten, maar kon nergens heen." We zien dat naar voren komen in de geschiedenis van de koperen siang in de woestijn. Mozes roept - als middelaar van het oude verbond - tot God. Door Gods lankmoedigheid mag Mozes nu die koperen slang oprichten en de boodschap doorgeven: een ieder die op de verhoogde slang zal zien, zal behouden worden. Nee, Mozes krijgt niet de boodschap: "Laat je gevoel maar spreken, gebruik je verstand en vecht tegen de slangen.". Dat zal niet helpen tegen de onverbiddelijke dood, maar alleen het gelovig zien op Christus. Wat een les! Hoe vaak maken mensen grond van hun tranen van spijt en berouw. Ze drijven op hun verstand en bouwen op hun gevoel hun zaligheid. Maar dat kan nooit de grond van de zaligheid zijn. In het nachtelijk gesprek met Nicodemus wijst de Heere jezus nadrukkelijk op het gelovig zien op de verhoogde slang. Dat onderwijs van Christus spitst zich juist toe op het ware zien van het geloof.

Het gelovig zien op Christus is géén vrucht van het verstand. Het is echt niet zo, dat we op een goede dag kunnen zeggen: "Ik weet dat ik een zondaar ben. Nu vlucht ik tot Christus en ik zie op Hem." De Heere behoedde ons vanavond voor geestelijke hoogmoed. Maar we moeten wel eerlijk zijn. Zo geloven er helaas velen. Ze bouwen hun geloof op een verstandelijke redenering. Dat is echter wel tekort. Dat is niet het ware geloof. In Gods Woord staat dat de duivelen ook geloven. Zij hebben zelfs een beter geloof, want zij sidderen nog. Verstandschristenen sidderen niet. Het is slechts een historisch geloof. Er zijn ook mensen die volledig op hun gevoel drijven. Misschien moeten we ze onder de tijdgelovigen scharen. Zij zijn bewogen onder de preek. Hun gevoel is zichtbaar. Zij kunnen soms aangenaam praten over een soort ellendekennis. Ze tonen een smaak in het Woord van God. Dat onderzoeken zij met ijver en ze zijn nauwgezet. Er lijkt bekering en geloof te zijn. Ook wordt er gesproken over liefde ten opzichte van de Heere jezus. Maar uiteindelijk is alléén het gevoel en niet het hart aangeraakt. Aangrijpend! We mogen daar wel sidderend en bevend over spreken, want arglistig is uw en mijn hart, méér dan enig ding. Hebt u niet eens met huiver Hebreën 6 gelezen? Daar schrijft Paulus, door Gods Geest geïnspireerd, hoe ver het met een mens, buiten het ware werk om, kan gaan.

Zo'n mens heeft smaak in het Woord gehad, heeft er met vermaak over gesproken en heeft misschien op gezelschappen wel het hoogste

woord gehad. Maar tóch: het hart was niet geraakt. En het ware geloof is een zaak van het hart.

Als Gods Geest in het hart werkt, leeft u werkelijk in gebeten te zijn door de zondenslang. Dan wordt u eraan ontdekt, dat nergens anders dan in Christus medicijn te vinden is. Dan is er een hunkeren naar dat bloed van Christus. "Nooit zal de last zijn ontbonden, voordat Jezus is gevonden, " zo zeiden ze vroeger. Dat is anders, dan dat slechts het gevoel aangeraakt is. Het geloof schakelt het gevoel niet uit. Want wanneer de Heilige Geest overtuigend en zaligmakend in het leven werkt, dan bent u daar zélf bij. ontstaat er een droefheid naar Dan God, die een onberouwelijke bekering werkt tot zaligheid. Wat kan het zo één raken, die in de kerk mag zitten en voor wie vanaf de preekstoel zijn zielenvragen worden verklaard. O, dan kunt u tot het diepst van uw leven ontroerd zijn. Ze krijgen dat Woord zó lief, óók als ze er buiten gepreekt worden. Het hart is daar diep bij betrokken. Het gevoelsleven is daar ook bij betrokken. Dan geeft de Heere wel eens van die wonderlijke vertroostingen. Nee, het gevoel kan de geloofsgrond niet zijn, want dat is Christus en Die gekruisigd. Het is Zijn Werk alleen. Er is een nochtans des geloofs. Dan telt het verstand niet; dat drijft ook niet op gevoel, maar dat is geschonken geloof in beoefening. Dan blijft er slechts een roemen in de Heere over. Als de drie vrienden van Daniël voor de brandende oven staan, dan telt het verstand niet mee, dan kunnen ze op hun gevoel de oven niet in, maar dan is er het nochtans van het geloof. God was met hen en Zijn spreken was de zekere grond van hun bestaan.

Er zullen hier vanavond ook zijn, die niet vreemd zijn van mensen dat werk van Christus en Zijn Geest. Maar zij moeten het zeggen: "Zo vaak zie ik het niet en ga ik in het donker. Is het allemaal bedrog geweest? Ik ben alles kwijt." In die weg zullen ze moeten leren, dat God nooit liegen zal en dat Zijn Woord en Zijn beloften die Hij aan Zijn Kerk vermaakt heeft, nooit zullen feilen. In de voorbereiding kwam ik de vraag tegen: "Hoe moet een predikant preken? Moet hij met zijn prediking inwerken op het verstand het gevoel uitschakelen? " Maar en het gevoel kan niet uitgeschakeld worden. Een predikant moet het Woord hartelijk brengen. Dat is niet zonder gevoel. Het Woord van God moet in het verstand doordringen. En als Gods Geest Zich daaraan paart, dan gaat het door tot in het binnenste van ons leven. Dan ontdekt de Heere en brengt aan Zijn voeten.

Bij Wilhelmus a Brakel las ik, dat u bang moet zijn van uw tranen, om daar iets van te maken, als u een bewogen predikant en een bewogen gemoed hebt. Toen Christus naar Golgotha werd geleid, stonden daar de dochters van Jeruzalem. In Zijn laatste preek zegt Christus tot deze vrouwen: "Weent niet over Mij, maar over uzelf."

Zo dachten we vanavond na over een moeilijk onderwerp: "De verhouding tussen geloof, verstand en gevoel." Herkent u er iets van in uw eigen leven? Geloof is kennis van het Woord. Dat is geen kennis alleen, maar verstandelijke geloofskennis, bevindelijke kennis. De kennis aan Christus stempelt het hele leven. Het stempelt het verstand, het gevoel,

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen