IN GESPREK MET EEN ORTHODOXE JOOD

In Amersfoort staat een mooie synagoge. Elke sabbath (van vrijdagavond tot zaterdagavond) is er „dienst". Rabbijn Levie vertelde me dat cle gemeenschap niet erg groot is: ongeveer 120 mensen. Ze komen voornamelijk uit de naaste omgeving, zoals uit Hilversum, Zeist, Harderwijk en zelfs uit Putten.

Helaas kon hij geen tijd vrij maken voor een gesprekje over het orthodox joodse geloof.

Hij verwees me naar opperrabbijn E. Berlinger uit Amsterdam, die twee maal per week, 's maandagsmorgens en donderdagsmorgens spreekuur heeft in Utrecht. Deze was, ondanks zijn zeer drukke dienstbezigheden zo welwillend wat vragen te beantwoorden, zij het dan erg beknopt.

Welke godsdienstige joodse groeperingen zijn er in ons land?

In Nederland zijn er 3 godsdienstige joodse groeperingen':

1. Het Nederlands Jsraelietisch

Kerkgenootschap 2. Het Portugees-Israelietische Kerkgenootschap

3. De Liberaal Joodse Gemeente

Zijn de joden in Israël ook in bepaalds groeperingen georganiseerd?

In Israël bestaan geen georganiseerde joodse groeperingen. Verschillen in opvatting uiten' zich voornamelijk in de dagelijkse leefwijze en eventueel in de politieke stellingname. Zo zijn er twee religieuze politieke partijen, de Ma FDal (Nationaal Religieuze partij, ontstaan door samenvoeging van de Mizrachi en de Po' alé Mizrachi) en de Aguda, ontstaan uit de Aguda en de Po'alé Aguda.

Wat is het verschil tussen orthodoxe en liberale joden?

In het algemeen kan worden gezegd dat het streng orthodoxe jodendom zich wenst te houden aan de wetten, zoals die staan opgetekend in de Pentateuch en zoals die zijn uitgewerkt in de Misjna en d.e Talmud.

Deze wetten gelden de eeuwen door en daarin wenst men zich te houden aan de gebedstijden, dat men niet alles mag eten, dat men op de sabbath geen gebruik maakt van elektriciteit, niet rookt enz.

Het liberale of reformistische jodendom is in georganiseerde vorm in Israël niet sterk vertegenwoordigd. Hier in Nederland b.v. komt ze in georganiseerde vorm wel voor. Rabbijn Soetendorp behoort er o.a. toe.

Men gaat uit van dezelfde grondregels als de orthodoxe joden, maar men is minder streng in de gedragsregels. Liberale joden vragen zich in het geheel niet af welke vleessoorten men wel of niet eten mag.

Een liberale jood zal op de sabbath met een gerust hart fietsen, een orthodoxe jood niet.

Er bestaat in Israël een ministerie van religies, dat gekonfronteerd wordt met allerlei godsdienstige stromingen in Israël, ook met de Christenen, de Moslims en de Druzen (Arabische inwoners van Israël die een geheel eigen religie hebben).

Joden die tot het Christendom zijn overgegaan komen niet veel voor. Wel zijn er veel Arabieren in Israël christen geworden. In Israël bestaat dan ook de merkwaardige situatie dat men drie rustdagen in de week heeft. De Christenen onderhouden de zondag, de joden de zaterdag en de moslims de vrijdag.

Hoe ligt de verhouding orthodoxe joden, liberale joden, tot het christendom overgegane joden, niet-godsdienstige jcden? percentagegewijs?

De meeste joden in Nederland (ca. 20.000) zijn leden van het N.I.K. Dat zijn er ongeveer 12.000. De meesten van dezen zijn zelf niet religieus. Vele joden in Nederland zijn überhaupt geen leden van een van de drie voornoemde groeperingen, uit angst ergens als jood geregistreerd te staan.

Ondanks het feit dus, dat de no's 1 en 2 voornoemd, religieuze groeperingen zijn, zijn de werkelijk religieuzen ver in de minderheid (ik schat ca. 10-15°/o). Ook de liberaal joodse gemeente vormt een minderheid, omdat zoals gezegd de meeste niet-religieuze (liberale joden) lid zijn van het N.I.K.

Over tot het christendom overgegane joden zijn geen gegevens bekend bij ons. Naar onze mening is het aantal te verwaarlozen.

Wanneer is er dienst in de synagoge en kunt u iets over de eredienst zeggen?

Als jood dient men drie maal daags het gebed tot God te richten, liefst als gemeente. Hiervoor zijn echter minimaal 10 meerderjarige (13 jaar) mannen vereist. In vele gemeenten is hierdoor slechts op zaterdag dienst.

De eredienst bestaat uit een vastgelegde, onveranderde liturgie. Op zaterdag wordt tevens een afdeling uit de Pentateuch voorgelezen.

Hoe denkt u als orthodoxe jood over Jezus, de Messias?

Wij denken niet over Jezus. Bij geen van de drie groeperingen overigens. Hoogstens is dit een naam ter wiens ere en wiens naam enige miljoenen joden in de afgelopen 2000 jaar zijn geofferd.

Je merkt dat het in deze sfeer niet zo eenvoudig is een gesprekje met een orthodoxe jood aan te knopen. Vroeger waren er ook wel van die gesprekken, die door de christenen werden georganiseerd en waaraan de joden vaak onder dwang moesten deelnemen. Zulke gesprekken dienden dan vaak om a.h.

w. de superioriteit van het christelijke geloof aan te tonen en ze werden vaak gevoerd in de sfeer van: bekering tot het christendom of vervolging.

Het is geen wonder dat de joden ook vandaag de dag nog met bitterheid aan deze dingen terugdenken.

Als zij een gesprek toestaan, dan is het vaak aarzelend en alleen maar op basis van vriendelijkheid.

De gedachte: christenen hebben het nodig zich dieper in te leven in de joodse wereld cm betere christenen te worden, zit hier ook vaak achter.

Maar, zo zegt men, joden hebben het gesprek met christenen niet nodig om betere joden te worden, integendeel.

Met deze gedachtengang is opperrabbijn Berlinger kei beslist niet eens en ik vroeg hem: waarop wordt gebaseerd dat de Messias die in christen-ogen een 2000 jaar gc\leden kwam, nog komen moet? Welke inhoud geeft U aan de Messiaanse verwachting?

De messiaanse verwachting is oorspronkelijk in het geheel niet bestaand in het jodendom. Hij ontstond temidden van het volk en werd levend tijdens de Romeinse overheersing. Als bijbelse grond worden vooral de profetieën van Jesaja aangehaald.

Ik geef in het geheel geen inhoud aan deze messiaanse verwachting. Zo hij komt, dan zullen wij dat wel zien.

Mijn opdracht als jood is om in dit leven hier cp aarde de goddelijke wetten na te komen, niet om mij bezig te houden met speculaties over het hiernamaals, hemel, hel, paradijs of verlossing. Dit laten wij geheel aan God over.

Er zijn bekeerde joden. Hoe worden die door U gezien?

Als verraders.

Met dank aan opperrabijn Berlinger eindigen we dit gesprek met de vraag: „Maar gij, wie zegt gij dat Ik ben? "

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen