Ware reformatie: eenheid in schuldbelijdenis en geloof

In deze dagen gedenken we de kerkhervorming. Ik acht het een zegen wanneer we dit ook interkerkelijk mogen doen. Als kerken staan we verlegen bij de puinhopen van Nederlands kerk, die gescheurd en gedeeld is, door de afval van het hoge Woord van God en door de Schriftkritiek, die in de vorige eeuw zijn hoogtepunt bereikte. Ons past wel te belijden: „Wij en onze vaderen tevens hebben tegen de Heere gezondigd." Laten we ons niet op de borst slaan en spreken over de zuiverheid van onze kerk en roepen: „Des HEEREN tempel, des HEEREN tempel is deze." Vaak zijn we te zeer vervuld van eigen kerk en organisatie. Deze hoogmoed is een walging in Gods heilige ogen. Wat is er terecht gekomen van onze georganiseerde richting, wat is er geworden van onze goed gestructureerde kerken, die uit de afscheiding zijn voortgekomen? Binnen de kerken die uit de afscheiding zijn voortgekomen en binnen de Hervormde Kerk is er veel verwarring. Lijden we er werkelijk onder of zijn we zelfgenoegzaam? Is er nog, evenals in de tijd van de Reformatie, een zoeken naar eenheid met allen die hetzelfde geloof deelachtig zijn? Calvijn wilde gaarne een eenheid met Luther, ondanks verschil in de visie op het Heilig Avondmaal. Bij de eerste afgescheidenen was er een hartelijke begeerte om weer te keren tot de oude vaderlandse kerk, die de afgescheidenen in die tijd zo vervolgde.

Eenheid in het geloof
Moeten we niet meer zoeken naar eenheid in hetzelfde geloof? Neen, ik bedoel niet de Samen-op-Wegkerkorde, die ons een eenheid weergeeft die niet uit God is, maar helaas een grootst gemene deler van opvattingen van verschillende kerken is. Ik bedoel een eenheid waarom Jezus in Zijn hogepriesterlijk gebed heeft gebeden: „Opdat zij allen één zijn, gelijkerwijs Gij, Vader, in Mij, en Ik in U, dat ook zij in Ons één zijn." De nood van ons kerkelijke leven is, dat we helaas meer letten op wat ons scheidt in de hemelse leer van de rechtvaardiging van de goddeloze, dan op wat ons kan samenbinden. In Oost Europa bracht een predikant de vele kerken in Nederland in verband met de materiële rijkdom, waardoor het mogelijk is nieuwe kerken te formeren. Natuurlijk is dit wat te lichtvaardig beoordeeld, wanneer we de geschiedenis van de vaderlandse kerk en de afscheiding daarin bezien. Maar wel is het waar dat de vele scheidingen op dit ogenblik geen oorzaak zijn van geestelijke en kerkelijke nood, maar eerder van een wereldgelijkvormig en consumptief denken. Wijken we niet links of ook rechts van de belijdenis af? We mogen niet staan naar waarheden op zichzelf, waarbij we doorvloeien in één stuk van de Waarheid Gods. Geeft de belijdenis niet de juiste orde aan? We dienen alle stukken van de belijdenis te preken. Zonde èn genade, Wet èn Evangelie, verkiezing èn verbond, rechtvaardiging èn heiliging. Dat bewaart ons voor eenzijdigheden. Op die wijze krijgt de bevinding des geloofs de rechte plaats. De Bijbel moet de uitlegger zijn van zichzelf. Zo krijgt de bevinding diepgang en wordt de christen gefundeerd in het geloof in Christus.

Eenheid in genade
Alle nadruk dienen we te leggen op de belijdenis: door genade alleen. De geschiedenis van de Gereformeerde Kerken leert ons dat naast de optimistische kijk op het verbond en de miskenning van de beleving van schuld, vooral een sterk organisatorisch denken in kerk en maatschappij, het geestelijk leven binnen die kerken heeft uitgehold. Een te sterk organisatiedenken werkt een onbijbels activisme in de hand, waardoor de afhankelijkheid en het leven der genade binnen de gemeenten al meer wegkwijnt. Genade valt niet te organiseren. We zullen de naakte prediking en de beoefening van de praktijk van de godzaligheid in de gezinnen weer alle nadruk moeten geven, zoals de Puriteinen en de vertegenwoordigers van de Nadere Reformatie op grond van de Schrift ons hebben geleerd. Ons eigen leven moet eerst "georganiseerd" of bekeerd worden, voordat we zelf gaan organiseren. Daarom in plaats van vorming en toerusting eerst bekering!

Spiegel
Vanaf het ontstaan van de Gereformeerde Kerken nam het activistische element een te grote plaats in. Dat is de les die ons als kerken van de Reformatie wordt voorgehouden. Een te sterke organisatie, zoals je dat had in de roomse kerk en in de vaderlandse kerk in de vorige eeuw, geeft altijd aanleiding tot -of gaat samen met- een onbijbels activisme en werkheiligheid. Dat staat de belijdenis van: „Door genade alleen" in de weg. Dat is de les voor alle reformatorische kerken en organisaties van nu. Laten we onszelf die spiegel voorhouden!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen