En God schiep

Misschien hebt u wel eens een serie preken over ‘dieren in de Bijbel’ gehoord. Maar een meer systematische bezinning op de plaats van het dier in de Bijbel was ik nog niet eerder tegengekomen, al blijkt er op dat gebied toch wel het een en ander te bestaan.

Johan Graafland - zoon van de overleden hoogleraar C. Graafland - gaat in dit boek in op de vraag hoe we in Bijbels licht de verhouding tussen dieren en menselijk rentmeesterschap moeten zien. In het eerste deel vinden we enkele filosofisch getinte hoofdstukken over de ethiek van de omgang met dieren: het utilisme, de vermogensethiek, de contracttheorie en de deugdenethiek. De schrijver geeft zelf aan dat de lezer dit deel eventueel kan overslaan, omdat het nogal wat vakjargon bevat.

In het tweede deel wordt uitgebreid stilgestaan bij dieren in de Bijbel. Wat bedoelde God met de schepping van de dieren? Hoe heeft de zondeval ingewerkt op de dieren en op de verhouding mens en dier?

Volgens de schrijver was het niet Gods oorspronkelijke bedoeling dat dieren door de mens gegeten zouden worden, maar kwam de aanwijzing daarvoor na de zondeval. Beter gezegd nog: na de zondvloed.

Het dier heeft volgens de Bijbel bepaalde rechten, omdat het voor God een intrinsieke waarde heeft.

Daarom moet bijvoorbeeld het laten uitsterven van diersoorten door vermijdbaar menselijk handelen als een kwaad worden beschouwd. Er moet een gewetensvolle afweging worden gemaakt als de belangen van mensen en dieren in een concrete situatie met elkaar strijden.

Er valt te spreken van een lotsverbondenheid tussen mens en dier. Die is met de schepping gegeven en herhaalt zich in de strafgerichten en uitreddingen zoals de Heere die doet komen.

In dit deel komen ook aan de orde: het dier als bedreiging, het dier als productiemiddel, het dier als offer, dierenleed en dierenrechten en het dier als beeldspraak.

Het derde deel gaat in op hedendaags rentmeesterschap in de omgang met dieren. Op een weloverwogen manier gaat de auteur in op de vraag of vlees eten wel zo’n goede optie is. Zijn antwoord is genuanceerd, maar wel duidelijk: het niet eten van vlees heeft de voorkeur. Vooral omdat het (veel) eten van vlees een enorme belasting voor het milieu betekent. Te denken valt dan aan het feit dat veeteelt een sterk negatieve impact heeft op het broeikaseffect, dat akkerbouwgrond aan ander gebruik onttrokken wordt en dat bijvoorbeeld de helft van het tropisch regenwoud in Centraal Amerika om deze reden is verdwenen. Het boek eindigt met een twintigtal prikkelende gespreksvragen.

Men hoeft het niet in alles met de schrijver eens te zijn (ik denk bijvoorbeeld aan zijn opmerking over de evolutie en over de dood voor de zondeval), om door dit boek aan het denken te worden gezet over een onderwerp dat in de Bijbel bepaald geen ‘zwerfsteen’ is, maar vaak in de gereformeerde gezindte een blinde vlek is.

N.a.v. Johan Graafland, En God schiep. Over dieren en rentmeesterschap. Artiosreeks, uitgeverij Royal Jongbloed, Heerenveen 2015, 206 blz., € 12,50. ISBN 978-90-8897-118-1.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen