INLEIDING IN DE EVANGELISTIEK

Dr. J. Verkuyl, INLEIDING IN DE EVANGELISTIEK, met bij­ dragen van dr. O. Jager, 284 blz., Kok, Kampen, 1978.

Dit boek vertoont qua opzet en uitvoering sterke overeenkomst met het in 1976 verschenen Inleiding in de nieuwere zendingswetenschap. Het nu te bespreken boek is half zo dik als het eerst verschenen boek. Niettemin telt het tien hoofdstukken meer. De stof is verdeeld over 25 hoofdstukken, waarvan dr. Jager er vier voor zijn rekening heeft genomen. Elk hoofdstuk is verdeeld in paragrafen. De laatste paragraaf is gevuld met literatuurvermelding.

De opzet is bijzonder breed. Dat blijkt reeds uit de inhoudsopgave. Er is eigenlijk geen terrein waarop contacten over het Evangelie mogelijk zijn, dat niet wordt besproken. Zelfs een onderwerp als 'literatuur-analysen' (hoofdstuk 16) komt aan de orde (behandeld door dr. Jager). 'Verstedelijkte samenleving' (20) en 'Geïndustrialiseerde samenleving' (21) worden behandeld temidden van onderwerpen als 'Christelijke presentie' (18), 'Sociaal politieke aktiegroepen' (19) en 'In de wereld van wetenschap en techniek' (22). Dit alles in de tweede helft van het boek, nadat in de eerste helft reeds een hoofdstuk was gewijd aan 'De context van de huidige samenleving' (6).

Dit brengt mij tot een opmerking over de opbouw van het boek. De vele hoofdstukken hadden het noodzakelijk gemaakt het boek bijvoorbeeld in vier hoofddelen in te delen. Dan zou de innerlijke samenhang van een aantal hoofdstukken èn de afgrenzing van het ene deel ten opzichte van het andere beter tot zijn recht zijn gekomen. Nu treffen we 'De buitenkerkelijkheid in Nederland' (8) aan tussen 'Synchronisatie van evangelisatie en zending' (17) en 'Structuren voor missionaire gemeenten' (9). Naar mijn oordeel zou hoofdstuk 8 ten minste direct na hoofdstuk 6 'De context van de huidige westerse samenleving' moeten zijn geplaatst. 'Christelijke presentie' (18) en 'Sociaalpolitieke aktiegroepen' (19) lijken mij veel dichter een plaats te moeten hebben bij 'Structuren voor missionaire gemeenten' (9) en 'Communicatie van het Evangelie door de gemeente' (10).

Zo is de opbouw van het boek niet sterk. Dat blijkt ook uit de variatie in omvang van de hoofdstukken, die uiteenloopt van 25 tot 4Vi blz. (zonder literatuur zelfs 3V4). Dit is erg onevenwichtig.

Er komt nog iets bij. Telkens wordt verwezen naar het vorige boek. Met name de eerste hoofdstukken van dit boek rusten op het vorige boek. Men wordt eigenlijk geacht dat boek gelezen te hebben. Verkuyl spreekt in het woord vooraf dan ook over een aanvulling op de (eerste) 'Inleiding' (blz. 11). Het ware beter geweest, essentiële punten uit dat eerste deel in een samenvattend hoofdstuk weer te geven. Dan had dit boek ook zelfstandig kunnen worden gebruikt. Dat is nu niet goed mogelijk.

Wat de inhoud betreft gebruik ik ook de typering breed. Welke theologie staat op de achtergrond? Ik meen dat ik de schrijver geen onrecht doe, als ik zeg:

de theologie van de Wereldraad van Kerken. Rapporten, uitspraken en stellingnamen van de Wereldraad worden veelvuldig en vooral op beslissende punten geciteerd! Die theologie blijkt wel heel duidelijk uit de definitie van Evangelistiek op bladzijde 50: 'Zij is de wetenschappelijke bemoeienis aangaande de communicatie van het Evangelie van het Koninkrijk Gods vanuit de gehele gemeente in haar eigen omgeving door de proclamatie van het Evangelie, door gemeenschap, door diakonia en door participatie in de worsteling om gerechtigheid'. Hoe is de verhouding van Woordverkondiging en gemeenschap, diakonia en politieke actie? Men krijgt de indruk dat ze alle op één lijn staan. Is het daarom dat 'De verstedelijkte samenleving' (hoofdstuk 20) het langste hoofdstuk is? In een paragraaf 'slotopmerkingen' in hoofdstuk 18 'Christelijke presentie' wordt J. A. C. Rullmann geciteerd die stelt dat presentie en getuigenis samengaan (blz. 181). Van dit citaat is helaas niet het hele boek doortrokken. Dr. Jager noemt de IKON als het meest geslaagde voorbeeld van christelijke presentie in de omroep (145). De schrijver vermeldt allerlei auteurs met instemming zonder dat hij op de strekking van hun betoog nader ingaat. Ik noem nu C. J. Labuschagne (blz. 81). Ik moet een uitzondering maken voor de naam van Reckmann (blz. 186). Diens denkbeelden wijst Verkuyl af. Het zou interessant zijn dit boek te vergelijken met de geschriften van G. Brillenburg Wurth. Dan ziet men welke onderwerpen zijn weggevallen: verbond, verkiezing, arminianisme en remonstrantisme, de antithese van kerk en wereld. Het onderscheid tussen de kerk in haar ambtelijke verschijning en het leven van kerkleden in de wereld is hier verdwenen. Met woorden kerk als instituut en kerk als organisme heb ik moeite. Ze zijn niet trefzeker. Op de achtergrond ligt echter een onderscheid waarvan in dit boek niets meer te merken is.

Een 'Inleiding', die de voorafgaande 'Inleiding' veronderstelt en aanvult. Een theologie van oecumenische snit en een boek dat niet sterk is van opbouw! Niettemin is er mij geen boek in Nederland bekend, waarin men over evangelistiek zoveel samengebracht ziet als hier. De literatuurlijsten zijn dan ook indrukwekkend. Het is een boek dat stellig lezers zal vinden.

A.

W.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen