'Het gebed in de consistorie'

Opdat hij Uw Woord zuiver en vrijmoedig verkondige.’ Deze woorden neemt u, broeders, op de lippen. Daar gaat het uiteindelijk om. Het Woord dient zuiver en vrijmoedig verkondigd te worden. Alles wat de loop van het Woord zou kunnen hinderen, moet opgeruimd worden. Intussen wordt er veel door u als biddende ouderling gevraagd. Even tevoren vroeg u aan de Heere of Hij de mond van Zijn dienaar wil openen en wil vervullen met Zijn wijsheid en Zijn kennis. Nu blijkt dat met ‘Zijn wijsheid en kennis’ Zijn Woord bedoeld wordt. Dat dient die morgen of avond aan het ‘woord’ te komen. De dienaar dient geheel schuil te gaan achter het Woord Gods.

Dat is natuurlijk gemakkelijker gezegd dan gedaan. Wie is in staat om Gods Woord werkelijk zuiver tot klinken te brengen? Vindt u dat een vreemde vraag? Kijkt u ervan op? Zegt u: ‘Maar dat is toch niet moeilijk. Hij moet gewoon verkondigen wat er staat. Hij moet er niets aan toevoegen, maar hij mag er ook niets van afdoen. Als dat gebeurt, is het toch in orde!’ Toch is de praktijk zo heel anders. Geen prediker komt als een ‘tabula rasa’ (= onbeschreven blad) naar het Woord toe. Hij kan onmogelijk in de omgang met het geschreven Woord zichzelf opzijzetten. Hij is nadrukkelijk present met zijn geloof, omstandigheden, emoties, frustraties, eenzijdigheden, afkomst, zonden, geloofscrises, huwelijks- of gezinsspanningen enz. enz. Kon hij nu maar al die aanwezige stemmen het zwijgen opleggen! Maar dat is natuurlijk niet mogelijk. ’t Gaat mee bij de keuze van de tekst. Maar vooral blijkt dat in de ontmoeting met en in het betreden van het taalveld waar de woorden van de tekst voor staan. Wonderlijke processen komen er zo op gang.

Wat ik hiermee wil zeggen, wil ik duidelijk maken met een voorbeeld. Geef tien predikanten de opdracht om met de Kerstdagen te preken over Lukas 2:1-8. Wat zult u dan bemerken? U krijgt tien verschillende preken te horen. Dezelfde stof maar het resultaat is niet hetzelfde! Opmerkelijk! Hoe is dat mogelijk, zult u zeggen. Het is mogelijk, omdat het Woord een mens van vlees en bloed beetpakt, maar ook omdat een mens met het Woord aan de slag gaat. Twee werelden komen samen. De wereld van het Woord, maar ook de wereld van de prediker. Hij zit als eerste onder het tot leven wekkende Woord. Dat laat hem niet onberoerd. Het is als met een gesprek tussen twee mensen. Een gesprek is geen monoloog. Wanneer het wel zo is, dan is er geen sprake van een gesprek. Een echt gesprek is een dialogisch gebeuren. Dat betekent dat je tijdens die ontmoeting in elkaars leven mag kijken. Je laat de ander toe! Door die overgave aan de ander worden zaken aan het licht gebracht die wel aanwezig waren, maar nooit tot woorden waren gekomen. In de ontmoeting met een geïnteresseerde luisteraar komen zij uit het duister naar buiten. Daarom laat een echt gesprek sporen na. Je bent er een ander mens door geworden … ’t Heeft je op een wonderlijke wijze verrijkt. Dat verwonderlijke gebeurt nu in het gesprek met Gods Woord.

De biddende ouderling in de consistorie vraagt aan de Heere of Zijn knecht Gods Woord ‘zuiver’ mag verkondigen. Wat bedoelt hij daarmee? Hij bedoelt te zeggen dat de prediker niet zelf te nadrukkelijk aanwezig is. De prediker is een mens met beperkingen. Een geroepen dienaar weet dat en sterft daarom duizend doden aan de voet van de kansel. Gods Woord zuiver prediken. Dat is zijn roeping! Maar wie is tot deze dingen bekwaam? Alleen diegene die werkelijk tot het laatst toe aan Zijn voeten zit! Dat vraagt om een luisterende houding. ‘Spreek, HEERE, want Uw knecht hoort!’

Niets is zo moeilijk als echt luisteren. Zie het maar bij mensen onder elkaar. Wat willen we graag ons eigen verhaal vertellen. Met nauwelijks een half oor horen wij het verhaal van de ander aan om zodra de gelegenheid zich aanbiedt ons ‘ei’ te kunnen leggen. Natuurlijk heeft de ander dat gemerkt en zal de deur die hij of zij op een kier had gezet weer heel snel dichtslaan. Het gesprek is ten einde en wat overblijft, is het uitwisselen van enige informatie. Zijn zo vaak niet onze preken? Alleen maar wat informatie doorgeven op de preekstoel en het etaleren van onze kennis? Verraden ze niet dat er nauwelijks naar de Heere geluisterd is? Weet de gemeente bij de eerste zin al wat de laatste zal wezen?

‘Zuiver verkondigen’. Wat houdt dat in? Naar mijn overtuiging betekent dat dat de gemeente getuige mag zijn van de omgang tussen de Heere en de prediker! Alleen maar getuige? Alleen maar publiek? Nee natuurlijk niet! Hoe dan? Wel, dat het zo mag zijn dat de prediking waarin het pure leven opborrelt, jong en oud uitnodigt om de Heere te zoeken. Daar draait het ten diepste om! Eigenlijk zit de gemeente niet te wachten op allerlei exegetische hoogstandjes. Zij wil horen wat het leven met de Heere betekent. En dat dan zo concreet mogelijk. Nee, ze hoeft niet zo nodig het geliefkoosde dogmatisch schema van de prediker te horen. Het levende kind Gods kwijnt daaronder weg. Hij voelt dat de prediker voortijdig het gesprek met de Heere heeft afgebroken. En dat deed hij, omdat hij zich niet op zijn gemak voelde in Zijn tegenwoordigheid. Zuiver of puur preken is de moed hebben om tot op de preekstoel kwetsbaar te durven zijn.

Wordt vervolgd

Nederhemert, ds. H. Zweistra

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen