Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Lesbrief 'TWEE KONINGINNEN UIT HET HUIS VAN ORANJE'

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Lesbrief 'TWEE KONINGINNEN UIT HET HUIS VAN ORANJE'

10 minuten leestijd Arcering uitzetten

door A.G. Eggebeen

KONINGIN JULIANA

Een kroonprinses

In 1901 was Koningin Wilhelmina getrouwd met Hertog Hendrik van Mecklenburg-Schwerin. Nu was er weer hoop dat het Huis van Oranje zou blijven voortbestaan. Maar reeds het volgende jaar scheelde het bitter weinig of het Oranjehuis was voorgoed uit de Nederlandse geschiedenis verdwenen. In dat jaar toch werd Koningin Wilhelmina ernstig ziek. De doktoren vreesden het ergste en voor het paleis Het Loc stonden steeds honderden mensen in angstige spanning te wachten op gunstige berichten. Gelukkig, eindelijk week het gevaar en de Koningin herstelde weer. Jaar na j aar verliep er echter zonder dat er een prins of prinses werd geboren. Zou die er nooitmeer komen? WatmoestervanNederlandworden als er geen Oranjetelg meer kwam? Zou de band voorgoed worden verbroken? Zou hier dan een vreemd vorst gaan regeren of zou Nederland een republiek worden?

Deze vragen werden telkens herhaald en daarom ging het als een schok door het land toen het bericht kwam, dat er misschien een prins of prinses zou worden geboren. En het was geen praatje! De 22ste december 1908 maakte minister Heemskerck het blijde bericht, namens Koningin Wilhelma, in de Tweede Kamer bekend. Het zou dus zeker gebeuren, als God het wilde. Wat werd er in die dagen veel gebeden.

Eindelijk, op 30 april 1909, kwam het verheugende bericht dat er een prinsesje was geboren. 51 kanonschoten rolden in de vroege morgen over Den Haag. Dat was het teken, dat het een prinsesje was. Als het een prins was geweest zouder er 101 kanonschoten zijn gelost.

Als een lopend vuurtje ging het blijde bericht door ons land en overal werden de vlaggen uitgestoken. De kerken liepen vol en er werden dankstonden gehouden, die vrijdagavond.

Koningin Wilhelmina had met de Prins overlegd, dat hun dochter in de eerste plaats historische namen zou dragen. Zo werd haar eerste naam Juliana, naar Juliana van Stolberg, de Stammoeder van het Huis van Nassau. Haar tweede naam werd Louise, naar Louise de Coligny, de vierde vrouw van de Vader des Vaderlands. Daarna werden debeide grootmoeders vernoemd: Emma en Marie en eindelijk Wilhelmina, naar de moeder zelf. Haar familienaam zou eerst zijn Oranje-Nassau en daarna Mecklenburg. Zo werd dus de naam van de Kroonprinses: Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, prinses van Oranje-Nassau, Hertogin van Mecklenburg. God was ons Koninklijk Huis en ons volk genadig geweest. Een nieuwe loot aan Nêerlands stam...!

VRAGEN EN OPDRACHTEN

1. Koningin Wilhelmina was getrouwd met... 2. De ouders van Koningin Wilhelmina waren ... en ... 3. Hoe werd het geboren prinsesje genoemd? 4. Naar wie werd zij genoemd? 5. Wanneer werd zij geboren? 6. Als er een prinsje was geboren werden . . . kanonschoten afgevuurd en bij de geboorte van een prinsesje ... kanonschoten. 7. Waarom was het volk zo blij met de geboorte van de prinses? 8. Ons Oranjehuis heeft stadhouders, koningen en koninginnen gehad. Zet ze eens in volgorde op een rijtje 9. Wat is een kroonprinses?

Een zonnige jeugd

Koningin Wilhelmina besteedde alle zorg aan de opvoeding van haar dochter. Het was een eenvoudige opvoeding. Het jonge prinsesje genoot lager onderwij sin een klasje met drie vriendinnetjes onder leiding van de paedagoog Jan Ligthart, afgewisseld door muzieklessen van de componiste Catharina van Rennes. Zij begon het middelbaar onderwijs, ca. in de drie moderne talen, op elfjarige leeftijd. Daar tussen door eiste de representatie en de vele bezoeken aan alle delen van het land veel tijd op. Prinses Juliana was een vlotte leerlinge, die daarnaast een gevoel voor humor van haar vader had geërfd. Nadat zij in 1927 meerderjarig was geworden en openbare belijdenis had gedaan, kreeg zij een bescheiden hofhouding. Tevens werd zij overeenkomstig de grondwet benoemd tot lid van de Raad van State. Hierna begon de heerlijkste tijd van haar studiejaren, de studie aan de Universiteit van Leiden, die gesticht was door Prins Willem 1 van Oranje in 1575. De prinses woonde toen met enkele vriendinnen in een kleine villa in Katwijk. Zij bezocht de colleges als gewoon studente in de rechten. Maar daar kwamen voor haar heel wat vakken bij, zoals de Nederlandse letteren, kerkgeschiedenis en geschiedenis van de Islam, Slavische literatuur en het Indisch adatrecht.

In 1930 promoveerde zij tot doctor in de letteren en met deze promotie kwam er een eind aan deze voor de prinses zo fijne tijd. Al spoedig wed zij tot voorzitster van het Nationaal Crisiscomité benoemd en aan dat Comité gaf zij veel van haar tijd.

Het jaar 1934 was voor Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana een jaar van rouw. Op 20 maart overleed Koningin Emmaen op 3 juli Prins Hendrik. Prinses Juliana nam de taak van voorzitster van het Nederlandse Rode Kruis van haar vader over.

VRAGEN

1. Welke opvoeding kreeg Prinses Juliana? 2. Van wie kreeg zij les op de lagere school? 3. Wie gaf de Prinses muziekles? 4. Toen Prinses Juliana meerderjarig was geworden, werd zij benoemd tot... 5. Op welke universiteit studeerde Prinses Juliana? 6. Door wie werd deze universiteit gesticht? Waarom en in welk jaar? 7. Waar woonde de Prinses in die tijd? 8. Prinses Juliana promoveerde in ... tot... 9. Waarom was het jaar 1934 een jaar van rouw voor de Koninklijke familie? 10. Prinses Juliana werd toen benoemd tot...

Verloofd en getrouwd

In 1936 verloofde Prinses Juliana zich met Prins Bernhard van Lippe- Biesterf eld. Plotseling hoorde iedereen het grote nieuws 's morgens op weg naar het werk. 's Avonds stopte er een 'Two-seater' fordj e voor het paleis in Den Haag en daaruit kwamen een overgelukkig jong meisje en een jongeman in een gewoon wandelpak en met slappe boord.

Op 7 januari 1937 trouwde Prinses Juliana met Prins Bernhard. Het burgerlijk huwelijk werd gesloten in dezelfde trouwkamer op het stadhuis, waar ieder Haags paartje voor de ambtenaar van de burgerlijke stand verschijnt. De kerkelijke bevestiging van het vorstelijk huwelijk was echter indrukwekkend en de geestdrift, waarmee het jonge paar op de rondrit van 9 km door honderdduizenden werd toegejuicht, was overweldigend. Ingevolge de wens van de Prinses fungeerde haar leermeester en promotor dr. J. Huizinga als getuige.

Het prinselijk paar maakte een huwelijksreis naar Krynsca in Polen. In april riep de plicht naar huis. Prins Bernhard aanvaardde zijn taak als lid van de Raad van State. Vele representatieve taken stonden op het programma, teveel om op te noemen.

VRAGEN EN OPDRACHTEN

1. Met wie verloofde Prinses Juliana zich in 1936? 2. Waar kwam haar verloofde vandaan? Zoek het op in je atlas. 3. Wanneer werd het prinselijk huwelijk gesloten?

Nieuwe loten aan de Oranje-stam

Op 31 januari 1938 werd het prinselijk paar gezegend met de geboorte van de eerste dochter, Beatrix, Wilhelmina, Armgard. Beatrix betekent 'de geluk brengende". De doopplechtigheid was eenvoudig, niet te vergelijken met de pracht en praal van vroeger tijden, maar de geestdrift was er niet minder om.

Op 5 augustus 1939 werd Irene geboren. Dit prinsesje is echter niet op vaderlandse bodem gedoopt. Dat gebeurde in de kapel van het Buckingham paleis in Londen. Want op 12 mei 1940 had Prins Bernhard opdracht gekregen zijn vrouw en kinderen in Engeland in veiligheid te brengen, omdat uit op parachutisten gevonden papieren was gebleken, dat de Duitsers, die op 10 mei 1940onsland warenbinnengevallen, hetspeciaalop de koninklijke familie en de regering hadden gemunt. Koningin Wilhelmina vestigde zich in Londen, maar Prinses Juliana en de kinderen vertrokken op uitnodiging van de gouverneur-generaal van Canada de graaf van Athlone, naar Canada.

Prinses Juliana schonk in Canada het leven aan haar derde dochter, Margriet, Francisca op 19 januari 1943. Prinses Margriet werd echter toch op Nederlands grondgebied geboren. Het grondgebied van het Civil Hospital in de Carling Avenue te Ottawa werd bij besluit tijdelijk tot Hollands grondgebied verklaard. Het prinsesje werd gedoopt in de St. Andrewskerk in Ottawa.

Spoedig na de bevrijding van ons land keerde de koninklijke familie naar het vaderland terug. Op 18 februari 1947 schonk Prinses Juliana het leven aan haar vierde dochter Maria Christina.

1. Prinses Juliana en Prins Bernhard kregen vier dochters. Noem ze in volgorde! 2. Waar werden ze geboren en in welk j aar? 3. Wie werd er in Londen gedoopt? 4. Hoe kwam het dat dit niet in Nederland gebeurde? Schrijf het uitvoerig op. 5. Waarom werd het Civil Hospital in Ottawa tot tijdelijk Hollands grondgebied verklaard?

Regentes

Het doorstane leed van de Tweede Wereldoorlog en ook het ouder worden begonnen Koningin Wilhelmina te drukken. Haar gezondheid liet eveneens te wensen over.

Eind 1947 besloot zij dan ook haar koninklijke gezag tijdelijk neer te leggen. Prinses Juliana nam 14 oktober 1947 het regentschap op zich. Op 1 december was Koningin Wilhelmina zover hersteld dat zij de regering weer kon overnemen. Dit duurde echter niet lang, want op 14 mei 1948 was zij genoodzaakt haar taak opnieuw aan haar dochter over te dragen. Groot was de ontroering in hetland toen de oude Koningin aankondigde dat zij zou aftreden na de viering van haar 50-jarig regeringsjubileum. Koningin Wilhelmina had de woorden waar gemaakt, die zij bij haar inhuldiging had gesproken: 'Oranje kan nooit, ja nooit genoeg voor het Nederlandse volk doen'.

VRAGEN EN OPDRACHTEN

1. Wat is een regentes? 2. Waarom werd Prinses Juliana regentes en wanneer? 3. De grootmoeder van Prinses Juliana was ook een bepaalde periode regentes. Weet je ook waarom? 4. Wie was de grootmoeder van de Prinses? Waar kwam zij vandaan? Zoek het op in je atlas.

Een prinses wordt koningin

De troonafstand van Koningin Wilhelmina had plaats op 4 september 1948 in het Koninklijk Paleis te Amsterdam. Twee dagen later, op 6 september 1948, werd Koningin Juliana in de Nieuwe Kerk te Amsterdam ingehuldigd.

Het waren vooral de verwikkelingen rond de kwestie Indonesië die de aandacht van de nieuwe vorstin opeisten. De overdracht van de souvereiniteit over de voormalige Nederlandse koloniën aan Indonesië werd op 27 september 1949 getekend in het paleis te Amsterdam door Koningin Juliana namens Nederland en minister-president Mohammed Hatta namens Indonesië.

In februari 1953 werd ons land getroffen door een watersnoodramp, die meer dan 1700 slachtoffers eiste. Dagenlang doorkruiste de Koningin de rampgebieden om haar medeleven te betuigen en hulpacties te ondersteunen.

In 1955 bezochten Koningin en Prins Suriname en de Antillen, een bezoek, dat in 1965 werd herhaald. In de loop der jaren werden vele landen bezocht en werden er goede contacten gelegd.

Als staatshoofd verdiepte Koningin Juliana zich grondig in de regeringszaken. Zij onderhield daartoe regelmatig rechtstreeks contact met ministers, staatssecretarissen, de vice-voorzitter van de Raad van State, vooraanstaande parlementsleden, commissarissen van de Koningin in de provincies, burgemeesters van de grote steden, ambassadeurs van Nederland in het buitenland enz. Een belangrijk deel van haar werkzaamheden werd in beslag genomen door het kennisnemen en tekenen van staatsstukken. Verder was de Koningin ten nauwste betrokken bij de vorming van nieuwe kabinetten.

Aan alle dingen komt een einde. Ook aan de regeringsperiode van een vorst of vorstin. Alles heeft een bestemde tijd. Br is een tijd van komen en een tijd van gaan. Zo ook voor Koningin Juliana. Op 30 april 1980, op haar verjaardag, neemt zij afscheid, om plaats te maken voor haar dochter Beatrix... God gedenke onze oude Koningin ook bij het ouder worden, opdat zij ontkroond in zichzelf, de kroon eens voor de voeten zou mogen leggen van Hem, Wiens Koninkrijk niet van de wereld is. Dan zal het uit haar mond worden gehoord: Beminlijk Vorst, Uw schoonheid hoog te loven. Gaat al het schoon der mensen ver te boven. Gena is op Uw lippen uitgestort. Dies G'eeuwiglijk van God gezegend wordt.

VRAGEN EN OPDRACHTEN

1. Op ... werd Koningin Juliana ingehuldigd. 2. Welke belangrijke zaken vroegen allereerst de aandacht van de nieuwe Koningin? 3. Wie tekenden de overdracht van de souvereiniteit over de Nederlandse koloniën aan Indonesië? 4. Wat gebeurde er in 1953? Leefde de Koningin met het volk mee? 5. De Koningin en de Prins bezochten vele landen. Kun jeer een paar opnoemen? 6. Wat deed Koningin Juliana als staatshoofd? 7. Met wie had zij regelmatig contact? 8. Wat doet de Koningin bij het vormen van een nieuw kabinet? 9. Hoe vind je het dat de oude Koningin weggaat? 10. In de tekst worden een paar regels van een Psalm genoemd. Zoek de Psalm in je Bijbeltje op en schrijf het hele vers op.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Reformatorische School

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 april 1980

De Reformatorische School | 48 Pagina's

Lesbrief 'TWEE KONINGINNEN UIT HET HUIS VAN ORANJE'

Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 april 1980

De Reformatorische School | 48 Pagina's