Vechten, vluchten of verstijven

Wij maken allemaal af en toe angstige ogenblikken of perioden door. Wie is er niet bang voor zijn rij-examen? Wie bibbert er niet als hij denkt dat het misgaat met de opvoeding van zijn kinderen? Als je terechtkomt in een horde dronken voetbalsupporters in de trein, knijp je 'm ook. Welke zieke, die geopereerd moet worden, doet dat met een vrolijk gemoed? Niet één. Angst is normaal.

Mensen kunnen verschillend reageren op hun angst. Uiteindelijk zijn alle reacties op angst terug te brengen tot drie. In het Engels zeggen ze dat zo: 'to fight', 'to flight', 'to freeze'. U leest drie keer een 'f. In het Nederlands wordt dat drie maal een 'v'. Sommige mensen vechten van angst, anderen vluchten van angst en weer anderen verstijven (of bevriezen) van angst. De een gaat dapper door als hij bang is, de ander wil zich terugtrekken en weer een ander durft noch vooruit noch achteruit te gaan. Neem dat maar even letterlijk. Een jongen rent een drukke verkeersweg over. Halverwege blijft hij staan. Hij durft niet verder. Wat nu? Hij kan zijn angst proberen te overwinnen door toch door te hollen. Dan vecht hij. Of hij keert haastig op zijn schreden terug. Hij geeft zijn doel op. Dan maar niet oversteken. Hij vlucht dus. Of hij blijft staan waar hij staat en er is geen beweging meer in hem te krijgen. Hij verstijft van angst. Deze drieslag kunnen we op allerlei terreinen toepassen. Wie bang is voor slechte examenresultaten kan harder gaan werken (vechten), plotseling van school afgaan (vluchten) of depressief worden en zich elke keer ziek melden bij schoolonderzoeken (in de angst blijven steken). Als iemand vreest dat zijn huwelijk mislukt, kan hij vechten om zijn relatie uit het slop te halen. Hij wil zelfs therapeutische gesprekken hebben. Of hij trekt steeds minder tijd uit voor (gesprek met) zijn vrouw of papt zelfs met een andere vrouw aan. Dat is het ontvluchten van de problemen. Of hij raakt bevangen door innerlijke paniek. Hij doet niets, hij praat nergens over. Hij ziet met lede ogen aan dat zijn geliefde steeds meer haar eigen leven gaat leiden, los van hem. Wat is de beste reactie op angst? Vechten, vluchten of verstijven? Hoe wreed het voorbeeld ook is, u kunt het antwoord geven als u denkt aan een soldaat aan het front. Die soldaat is bang.
Als hij verstijft van schrik, niets doet als de kogels om hem heen fluiten, gaat het mis. Vroeg of laat wordt hij onder de voet gelopen. In paniek uit de loopgraaf springen en weghoUen, lost ook niets op. De kans is groot dat hij daarmee zijn leven verspeelt. Hij kan maar één verstandig ding doen: vechten. Met vechten vergroot hij zijn kansen. Als de overmacht van de vijand te groot is, moet hij zijn verstand gebruiken en zich zo omzichtig mogelijk terugtrekken. Dat noemen we dan ook wel vluchten, maar dat is iets anders dan de paniekvlucht. Als wij bang zijn, kunnen we het beste vechten om ons doel te bereiken. Angst maakt ons dan voorzichtig, dapper en creatief Wat we niet linksom voor elkaar krijgen, proberen we rechtsom te bereiken. We zijn geen helden. We kunnen erg bang zijn. Toch zetten we door. Dat vechten mag geen vorm van eigenwijsheid zijn. Het is voor een christen als het goed is werken en bidden tegelijk. Vechten èn afhankelijk zijn van Gods goedheid. Als we dat niet beseffen, worden we krampachtig. We moeten ook op tijd kunnen inzien dat we ons doel mogelijk niet halen. Als het bij mijn baas maar niet wil lukken, mag ik ook ander werk gaan zoeken. Het moet echter geen paniekvlucht zijn, want dan kan ik van de regen in de drup komen. Op tijd iets stopzetten, kan een teken van realisme zijn. Dat realisme moeten we bewaren, ook als we vechten.
Als we vechten en het gaat goed, wordt onze angst vanzelf minder. (Als het niet goed gaat, gaan we aan andere mogelijkheden denken.) De paniekvlucht lijkt tijdelijk opluchting te geven, maar vergroot onze angst uiteindelijk toch. Wie innerlijk verstijft van angst, kent de zwaarste benauwdheden. Hij kan behoorlijk depressief worden van zijn angst. Hij heeft het gevoel dat hij klem zit en machteloos is om er iets aan te doen. Hij is bang voor zijn eigen angsten. Pas als hij ontdekt dat hij helemaal niet machteloos is, kan er een keerpunt komen. (Daarbij is dan soms wel een therapeut nodig.) Bent u weleens bang? Dat is niet erg. Wat doet u echter met uw angstige gevoelens? Probeer niet de gevangene te worden van uw eigen paniek, vlucht niet weg voor de problemen, maar vecht realistisch, in afhankelijkheid van God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen