Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Gereformeerde Gezindte op haar smalst

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Gereformeerde Gezindte op haar smalst

9 minuten leestijd Arcering uitzetten

Toen wij in een artikel in Woord-en Dienst door drs. S. Gersen werden uitgedaagd te zeggen of Barth, Miskotte, Van Ruler en Noordmans ook tot onze Hervormde vaderen mochten worden gerekend, hebben wij daar wat Barth en Miskotte betreft in het laatste artikel van de vorige jaargang een ontkennend antwoord op gec; ? .ven, en gezegd dat onze gereformeerde vaderen anderen zijn dan zij, die de vaders van de midden-orthodoxie zijn.

Nu pikte De Wachter Sions het orgaan van de Geref. Gemeenten in Nederland, de vraagstelling uit Woord en Dienst ook op om er in een artikel van de heer Boeder te Ede de Gereformeerde Bond behoorlijk mee te bestrijden, als zou het Barthianisme ook onder ons behoorlijk wortel hebben geschoten.

We hebben toen voor de goede orde aan de heer Boeder ons oudejaarsartikel gezonden en gewezen op de noodzaak van evenwichtige voorlichting. Onder het hoofd Recht doen komt de heer Boeder nu wel niet terug op zijn beweringen, maar citeert hij wel een gedeelte uit ons artikel, met weglating overigens van de door ons instemmend aangehaalde passage van ds. G. Boer, waarin hij jaren geleden tegenover prof. Berkhof zei, dat en waaróm Calvijn, Luther, Kohlbrugge en anderen onze gereformeerde vaderen zijn, en wat wij van hen leerden.

De heer Boeder komt nu, in overigens correcte bewoordingen, vertellen dat hem een onaangenaam gevoel bekroop bij het lezen in ons antwoord van alleen maar de namen van Barth en Miskotte en niet van de naam van Van . Ruler. En - aldus de heer Boeder-'Van Ruler is teveel Barthiaan om nog tot de gerefor^ meerde vaderen gerekend te worden.' 'Wat afwijkt van Gods Woord, zo betoogt hij, moet vallen. De leer van Barth, Miskotte en Van Ruler wijzen wij af, omdat zij afwijken van Gods Woord en op uiterst geraffineerde wijze de vastheid van de Hervormde belijdenis on-' dergraven.' De heer Boeder kan dan tenslotte niet nalaten te zeggen, dat hij bij alle wil om de Bond recht te doen, gelooft dat het kwaad verder is voortgeschreden dan uit zijn vorige artikel kon blijken.

Barthiaans?

We zouden al deze dingen liever laten rusten en ootmoedig kunnen zeggen dat zelfkritiek dan onze beste reactie is. We zullen het niet mogen schuwen, ter wille van de eerlijkheid voor God en de mensen, afwijkingen van het Gereformeerd Belijden in eigen kring aan te wijzen en af te wijzen. Daar waar b.v. het Barthianisme zich ook onder ons zou verbreiden-maar daarvan zien we bepaald niet veelzouden we zeker stellig positie kiezen. Maar we mogen ons daarbij intussen wel afvragen wie het is die de feilen toont. Me dunkt dat als men zó ongenuanceerd Van Ruler een Barthiaan noemt men nog niet de eerste trede heeft bereikt van de ladder, die reikt tot aan de teen van deze theoloog. Dan is het maar beter over hem te zwijgen. Wij hebben óók Van Ruler niet bijgezet in het lijstje van onze Hervormde vaderen, maar we realiseren ons wél, dat men deze waarlijk niet kleine theoloog wel kennen mag alvorens men over hem oordeelt zoals De Wachter Sions deed, te meer daar notabene Van Ruler eerder een contrabarthiaan dan een barthiaan was. We beseffen, dat er heel wat kritisch materiaal tegen Van Rulers ideeën is aan te dragen, die nu juist ook bepalend zijn voor het feit dat Van Ruler en de Gereformeerde Bond bij alle verwantschap toch ook uiteen gingen op beslissende momenten. Maar onderscheiden oordeel is wel gewenst.

Maar ik stel ook om andere reden, dat het nodig is de vraag te stellen wie het is die de feilen toont. Wie wekelijks, als ondergetekende. De Wachter Sions leest, zoals zovele andere bladen, vraagt zich namelijk'telkens ' wél af welke gereformeerde vaderen daar nu inderdaad aan de wieg staan. Wie met name de toch v(e[ curieuze rubriek van ds. F. Mallan leest onder het hoofd 'Antwoord per brief ontwaart daarin een telkens zó onbarmhartig oordelen over anderer kerkelijk en geestelijk leven, (onuitgesproken) gericht op de Gereformeerde Gemeenten en ook de Hervormd Gereformeerden, dat, de vraag klemt welke opbouwende waarde in reformatorisch opzicht dit heeft. Zinsneden als de volgende, die wij ui.t een van de laatste nummers plukten, zijn schering en inslag: 'Het land wordt overstroomd van mensen met bevinding en een roeping om Gods Woord uit te dragen, zonder ^chter iets te weten van een scherpe doorn in het vlees. Bidden kunnen ze wel een half uur lang. Ze zijn net vliegmachines die bij de aanvang van hun gebed een hele tijd met groot geraas over de startbaan gaan met een hele reeks van namen en deugden Gods op te noemen en eindelijk stijgen ze omhoog, maar dan is het niet anders dan lucht, lucht, lucht, wat men ziet'.

Nu valt overal wel een kern van waarheid in te ontdekken, maar als week aan week zo vraagtekens worden gezet bij al wat nog naar geestelijk leven zweemt, dan is de vraag gewettigd of dit alles gereformeerd mag heten in de klassieke zin van het woord. Welke gereformeerde vaderen mogen wel aan de wieg hebben gestaan van zulk een godsdienst, waarin men nauwelijks nog ruimte laat voor geestelijk leven bij anderen en ook bij zichzelf? Is^ hier beroep mogelijk op Calvijn, Luther, Kohlbrugge, of zijn die alleen te noemen bij de gratie van onbekendheid. Eenmaal op dat spoor zittend blijft over een uiterste verbizondering als alleen zahgmakend(ds. H. G. Abma). Dan kunnen we ons indenken, dat voor de rechtbank van deze rede niet zoveel meer overblijft, dat aanspraak op de naam gereformeerd mag maken. We hebben hier toch wel te maken met Gereformeerde Gezindte op versmald spoor.

Ook op andere wijze

We werden dezer dagen ook op andere wijze herinnerd op welk een versmald spoor zich de richting beweegt die we noemden. De post bezorgde de redacteuren van dag, week en kerkbladen een uitgebreid stencil, waarin een nieuwe politieke groepering werd aangekondigd, omdat in de S. G. P. de oude palen keniiciijk worden verzet. De groep vormde een Stichting (waarom een stichting zonder leden? ) met de naam Landelijke stichting tot handhaving van de staatkundig gereformeerde beginselen. In de toelichting heet het de aloude staatkundig gereformeerde beginselen, waarbij het mij ten enenmale ontgaat welke extra waarde er in het woord aloude boven oude ligt en welke meerwaarde er in oude beginselen ligt boven de gewone (in dit geval staatkundig gereformeerde) beginselen. Maar hoe het zij, ds. H. G. Abma en al die personen uit Ger. Gemeenten, Chr. Geref. Kerken en Herv. Geref. richting, die het beleid van zijn partij bepalen, hebben het óók niet goed gedaan. Bij de in het stencil genoemde misstanden, die reeds gesignaleerd werden, (een oppervlakkig partijorgaan, een progressief studieblad, een in het leven geroepen studie en voorlichtingscentrum etc.) kunnen nog gevoegd worden 'de meerdere inlichtingen' die desgewenst bij de secretaris wat betreft de veranderingen in de partij, verkrijgbaar zijn. Een van de hoofdgrieven van deze groep is dat er een steeds duidelijker streven openbaar komt 'om het getuigenis en vermaan tot terugkeer naar de oude paden te vervangen door het bedrijven van practische politiek'. Wat moeten we toch met zulk soort bewegingen en beweringen? Alsof het in de politiek niet gaan zou - tenvoUé gaan zou - om praktische politiek gebaseerd op het beginsel. Wat voor politiek moet het wel heten dat schamper doet over praktische politiek. In een tijd, waarin gewaardeerde mensen van gereformeerd beginsel al zulke uiteenlopende wegen gaan in politiek opzicht, komt een nieuwe groep zich melden, die vindt dat het nóg allemaal niets is. Er zijn respectabele mensen, die ondanks de verbinding van protestant en rooms katholiek menen in het CDA hun weg te moeten gaan. Er zijn respectabele mensen in SGP, RPF en GPV bezig, terwijl men overigens slechts moeizaam erin is geslaagd een lijstverbinding van deze drie strictconfessionele groepen te krijgen. En dan komt er nu - na jarenlange kritische artikelen overigens over het beleid van ds. Abma c. s. van dezelfde als bovengenoemde heer Boeder in dezelfde Wachter Sions, de roep om een nieuwe groep. De splijtzwam werkt opnieuw door in de toch al zo hopeloos verdeelde Gereformeerde Gezindte. Maar ziet men slechts een Gereformeerde Gezindte op smal spoor dan kan het niet anders of men pretendeert als enkelen 4e nog echt gereformeerde beginselen voor te staan.

Waarom

Hoewel node hebben we toch deze dingen een keer willen signaleren. Niet in het minst omdat dit versnhijnsel van versmalde Gereformeerde Gezindte in onze tijd, die rijk is aan communicatieve mogelijkheden, ook de kans heeft zich te presenteren. Het is de zwakte van een overigens in vele opzichten te waarderen krant als het Reformatorisch Dagblad, dat deze krant alle groeperingen, die er achter heten te kunnen staan, moet bevredigen. De rubriek Uit de kerkelijke pers citeert de bladen uit de rechterflank te kust en te keur. Vandaar dat de uitingen van de heer Boeder, en zovele . kritische artikelen meer, ook naar de kant van de Gereformeerde Bond, ook een ruime plaats ontvangen in het R.D.; wat niet wegneemt dat ds. F. Mallan ook meerdere malen lichtelijk cynisch over dit orgaan spreekt, zoals laatst toen hij schreef over 'de meest verantwoorde krant'. Met name het Reformatorisch Dagblad heeft daarom een grote verantwoordehjkheid als het gaat om het nieuws en het commentaar dat zij doorgeeft. Ongewild kan zij anders het doorgeefluik worden voor de producten van onbehagen, d'c de onderscheiden groepen in de Gereformeerde Gezindte jegens elkaar koesteren en daardoor de polarisatie bevor bevorderen of, wanneer de selectiekriteria ondeugelijk zijn, kan zelfs de Gereformeerde Gezindte in versmalde zin erdoor bevorderd worden. Ieder voelt hier het zijne.

Wij begonnen met het artikel van de heer Boeder en eindigen met hem te verzekeren, dat wij van meer gereformeerde vaderen hebben geleerd dan die De Wachter Sions helaas nog slechts meent te kunnen ontdekken. En dan zien wij toch gelukkig ook nog méér nazaten van de Gereformeerde Vaderen dan de heer Boeder c. s.

Zonder aan partij politiek te doen - maar het gaat nu om het beginsel - zeggen we daarom (want hij is er toch ook één van' ons' ? ): sterkte jds. Abma!

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 17 maart 1977

De Waarheidsvriend | 14 Pagina's

Gereformeerde Gezindte op haar smalst

Bekijk de hele uitgave van donderdag 17 maart 1977

De Waarheidsvriend | 14 Pagina's