Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Enige opmerkingen over verantwoord pastoraat rond overlijden en begraven (2)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Enige opmerkingen over verantwoord pastoraat rond overlijden en begraven (2)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

door W.Chr. Hovius, Apeldoorn

Tussen overlijden en begraven

Zodra een geliefde is heengegaan komt de vraag op waar hij of zij opgebaard moet worden. Woonde iemand in een verzorgingshuis of verpleeghuis dan is daarin vaak mogelijkheid tot opbaring. Meestal is er ook een zaal waar de rouwdienst kan worden gehouden. Soms wordt voor een rouwcentrum gekozen als de behuizing te klein is, maar vaak staat de overledene nog thuis opgebaard. Er zijn altijd twee kanten aan. Staat de overledene thuis dan hebben de gezinsleden het gevoel dat hij of zij in zekere zin nog een beetje bij hen is. Bovendien kan men steeds nog even naar het rouwvertrek toe. Maar het kan ook vermoeiend zijn om de gehele dag met mensen over de vloer te zitten al zijn er vaste tijden om te condoleren. Ik hoorde een man of vrouw weleens verzuchten „altijd die anderen om je heen, lieten ze mij maar eens even met rust, ik wil zo graag alleen met en bij de dode zijn".

Te begrijpen toch? Opbaring in een rouwcentrum is wat meer onpersoonlijk, wel is er vaak een koelingsinstallatie, belangrijk voor het lichaam vooral op hete dagen en er zijn vaste tijden waarop zij die achterblijven terecht kunnen voor bezoek. Maar er is ook meer rust om het te verwerken, en thuis alleen of met gezinsleden samen bij elkaar te zijn en het gemis te delen.

Overleg rouwdienst

Stellig heeft de predikant voor de begrafenis overleg met het gezin of met de familie over de te houden rouwdienst. Men zal het vaak op prijs stellen als er een gedrukte liturgie is. Voor hen die achterblijven is deze soms een goede herinnering die vaak in de Bijbel wordt bewaard. En voor hen die niet zo kerkelijk meelevend zijn is de dienst gemakkelijker te volgen. Zoveel mogelijk zal met wensen wat betreft Schriftlezing en te zingen verzen rekening worden gehouden al kunnen die wensen weleens vreemd zijn, maar bij inleidend en uitleidend orgelspel kunnen ook melodieën van geliefde verzen klinken.

Echt begraven

In toenemende mate gebeurt het dat de kist met het lichaam van de overledene daarin boven de geopende groeve blijft staan en niet neerdaalt in het graf. Men zegt dat laatste emotioneel niet aan te kunnen. Kinderen zeggen soms „we vinden dat zo eng". Het is goed als pastor daarbij betrokken te zijn en voorzichtig de familie te moeten aanraden de overledene echt te begraven. En voor de verwerking van het gemis van hem of haar is het beter om tot op de bodem van het verdriet te gaan. Ik heb het zelf meegemaakt dat ik na de begrafenis, die bij heel regenachtige weersgesteldheid plaatsvond, bij een weduwe op bezoek kwam die me onder tranen vertelde „ik heb me door de kinderen en de begrafenisondernemer laten ompraten maar ik heb mijn man in de regen en in de kou laten staan boven het graf en ik heb hem niet eens begraven, ik heb er zo'n spijt van!" Daarom is het goed in het vooroverleg ook deze dingen te bespreken. Het mag toch niet voorkomen dat de predikant, met de rouwstoet aangekomen bij het graf, door de begrafenisbedienaar zich hoort toefluisteren „de kistblijft staan!".

Condoleantiebezoek

De pastor zal mogelijk meer dan één keer in het sterfhuis zijn, de omstandigheden verschillen vaak. Ook de wijkouderling zal zijn meeleven betonen. In Katwijk kwam het voor dat de rouwende familie graag elke avond voor de begrafenis rouwbezoek van de kerkenraad ontving. „Dan wordt er tenminste niet over koetjes en kalfjes gesproken, maar dan gaat het Woord tenminste open."

Het is goed dat de predikant en de ouderling(en) overleg hebben ook over wat gelezen wordt uit de Schrift. Soms staat een tekst bovenaan de rouwkaart. Daarover kan een ouderling aan huis spreken of als er maar één avond is voor condoleren in een rouwcentrum en wanneer deze tekst ook door de predikant in de rouwdienst wordt gebruikt kan zich een hinderlijke overlapping voordoen. De Schrift bevat een ruim veld, de Psalmen kunnen soms heel bijzonder ter vermaning en tot vertroosting worden gebruikt.

Laten we als ouderlingen ook bescheiden zijn en geen lange toespraken houden, rekening houdend met een gezin of familie in verdriet, waarbij niet allen bij de kerk zijn betrokken of meeleven, zonder natuurlijk aan de inhoud van de boodschap tekort te doen. Afgesloten wordt met een hartelijk, warm gebed en soms met het zingen van een vers. Dat kan een lievelingsvers van de overledene zijn.

Afscheid

Voordat we vertrekken zal soms gevraagd worden „wilt u hem of haar nog even zien? " Of we vragen het zelf om van hem of haar die heenging afscheid te nemen. Dat doet de nabestaanden vaak erg goed. Ook dan moeten we oppassen voor wat we zeggen. De dood is nooit mooi maar er kan een trek van diepe vrede of een bijkans hemelse glans op het gezicht liggen. Ooit maakte ik het mee dat anderen die meteen ook afscheid namen zeiden „wat is ze toch mager geworden" waarop vinnig een nabestaande zei „ze heeft anders genoeg te eten gehad" als was het een verdediging tegenover een verwijt, dat niet werd gemaakt. Maar het was wel pijnlijk. In de volgende bijdrage denken we na over verantwoord pastoraat bij en rond de begrafenis.

Dit artikel werd u aangeboden door: https://www.hertog.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 december 2002

Gereformeerd Weekblad | 32 Pagina's

Enige opmerkingen over verantwoord pastoraat rond overlijden en begraven (2)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 december 2002

Gereformeerd Weekblad | 32 Pagina's