ATTENTIE Eerst de kerk of eerst de school?

In onze kerkorde vonden wij vroeger een artikel dat de verhouding stelde tussen kerk en school.

In art. 21 lazen wij: „De kerkeraden zullen alom toezien, dat er goede schoolmeesters zijn, die niet alleen de kinderen leren lezen, schrijven, spreken en vrije kunsten, maar ook dezelve in de godzaligheid en in de catechismus onderwijzen”.

Dit artikel hebben wij thans niet meer, omdat de verhouding tussen kerk en overheid anders geworden is. Vroeger ging het stichten van scholen uit van de overheid, thans gaat het stichten van scholen uit van de ouders, die met elkander een schoolvereniging vormen, en door deze verzorgd worden met subsidie van de staat.

Dit betekent echter niet, dat de kerk geen taak zou hebben ten opzichte van de scholen. Ook hier heeft de kerk, via de ouders, de juiste leiding te geven, en dan geldt niet dat de kerk moet luisteren naar wat de school zegt, maar dat de school dient te luisteren naar wat de kerk zegt!

Niet eerst de school, maar wél eerst de kerk! De noodzakelijkheid hiervan te onderstrepen, is, dacht ik, wel van groot belang. Telkens immers komt het voor dat bij de bespreking van de nieuwe bijbelvertaling en de nieuwe psalmberijming de scholen, c.q. de kinderen, hier de leiding schijnen te geven. Het argument is dan: de kinderen leren de nieuwe bijbelvertaling, de kinderen zingen de nieuwe psalmberijming, dus moeten de kerken maar volgen. Hier geeft de kerk dus geen leiding meer, maar wel de scholen. Wat er dan van de kerk in de toekomst terecht zal moeten komen, dat leert de praktijk van vandaag.

Is de klacht dan niet algemeen, dat de leiding en onderwijzing op de scholen nog al wat verschilt van de leiding en onderwijzing van de ouders en de kerken? Denk aan de steeds verder opgevoerde vrije meningsuiting over dingen, die de eerbaarheid van het leven betreffen. Aan de zo gemakkelijke doorvoering van dans en toneel. En dan het onderwijs. Is dat niet, vooral op de hogere scholen, met het gif van de moderne theologie doordrenkt? Moet de kerk ook in dit verband dan maar zeggen: de jongeren leren dat op de scholen, dus moeten wij als kerken nu ook maar volgen?

Een zodanig argument getuigt alleen maar van slapheid en beginselloosheid! Slapheid en beginselloosheid van de ouders, en niet minder van de kerken.

Typerend is in dit verband, dat de vergaderingen van schoolverenigingen slechts door enkele ouders worden bezocht. Dat er geen getuigenis uitgaat van de kerken, maar dat de kerk zich laat leiden in plaats van zelf de leiding en onderwijzing in handen te houden! In onze kerkorde werd vroeger gewezen op de noodzakelijkheid van het onderwijs in de leer der godzaligheid, en werd heengewezen naar onze catechismus. Waar wordt de catechismus nu nog op de scholen geleerd? Zelfs op verschillende catechisaties is deze al min of meer afgeschaft. Men bazelt meer over moderne theologen, waarvan men „de klok heeft horen luiden”.... dan over de enige troost voor het leven en voor het sterven.

Een gunstig teken zou ik willen noemen, dat hier en daar schoolverenigingen worden opgericht, waarbij leden van verschillende kerken, die de oude reformatorische leer liefhebben, trachten iets te doen in het belang van onze jeugd.

Laten de ouders daar eens ernstig over nadenken.

De Heere heeft gezegd in Zijn Woord: „Zij (namelijk de ouders) zullen Mijn Woorden hun kinderen leren” (Deut. 4 : 10).

„Gij zult ze uw kinderen inscherpen” (Deut. 6 : 7).

„Gij vaders voedt uw kinderen op in de lering en de vermaning des Heeren” (Efeze 6 : 4). Reeds in 1565 heeft de kerk uitgesproken: „De ouders zullen als herders van hun gezinnen om hun kinderen in de vreze des Heeren te vormen, vermaand worden om hen niet te zenden naar scholen of welke andere inrichtingen ook, waarin zij zouden kunnen worden bedorven of gedrenkt met slechtheid van leven of leer”. (Antwerpen 1565)

In 1875 kwam de volgende verklaring: „De synode het ten zeerste betreurende, dat zo-

wel het openbaar hoger en middelbaar als het lager onderwijs in ons land met een geest doortrokken is, die het gebruik maken ervan door de kinderen der christenen hoogst bedenkelijk maakt, spreekt als haar vurige wens uit dat: de leden onzer kerk zich ten sterkste gedrongen mogen gevoelen, om met alle kracht de oprichting van inrichtingen zowel voor hoger, middelbaar en lager onderwijs te bevorderen”, (’s Hertogenbosch 1875)

Zo heeft de kerk der Reformatie een open oog gehad voor de gevaren, die dreigden via de scholen voor het kind. Zij heeft een krachtig getuigenis gegeven. Zou dit getuigenis, nu wij zoveel „christelijke scholen” hebben, waarbij de naam van Christus tot een bespotting wordt gemaakt, niet ekstra onderstreept dienen te worden? En dan niet eerst de school, maar eerst de kerk! Niet de kerk gaan luisteren naar wat de school zegt, maar de school opwekken om te luisteren naar wat de kerk zegt!

Helaas heeft de kerk, mede door haar verdeeldheid, al zózeer de leiding verloren, dat de ouders vaak niet meer weten waarheen. Een goede toerusting van huis uit en van de kerk uit zal het kind dan alleen kunnen sterken, en in de vreze Gods kunnen bewaren voor een algehele ondergang.

De vreze des Heeren blijft dan het beginsel der wijsheid, allen die ze doen hebben goed verstand. Zijn lof bestaat tot in der eeuwigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen