Onderwijs vraagt leiderschap

Het boek is opgebouwd volgens een vast stramien. Er worden in de inleiding acht aspecten gedefinieerd die onderdeel zijn van persoonlijk leiderschap. Deze aspecten worden vervolgens in acht hoofdstukken uitgewerkt waarbij steeds wordt gekeken hoe dat specifieke aspect terugkomt op drie interactieniveaus: leraar – leerling, leidinggevende – leraar en bestuurder – leidinggevende. Dit maakt dat het een overzichtelijk en gemakkelijk leesbaar boek is dat snel ter hand kan worden genomen.

Over alle hoofdstukken zou veel te zeggen zijn, want er staat veel informatie in dit boek. De auteurs hebben er alles aan gedaan om het toegankelijk te maken voor het onderwijsveld.
En dat is gelukt. Een directeur uit het primair onderwijs of een teamleider uit het voortgezet onderwijs die met vragen zit rond zijn eigen functioneren of dat van zijn docenten kan met dit boek uitstekend uit de voeten.

In de inleiding van de bundel wordt beschreven dat er in Nederland heel veel aandacht voor de structuur van het onderwijs en de scholen is geweest. Dit boek wil proberen de aandacht meer naar de leraar te verleggen. Als er goede leraren voor de klas staan, dan is het onderwijs goed, zo stellen de auteurs op basis van wetenschappelijk onderzoek. Alles in de school moet erop gericht zijn om leerlingen tot bloei te brengen. Vervolgens wordt beschreven op welke wijze leiderschap daarin van cruciaal belang is.

Eén aspect valt in het bijzonder op en komt in alle hoofdstukken in meer of mindere mate terug. Zonder het expliciet te benoemen lijkt het boek toch enigszins een moderne mensvisie te ademen. Het is iets dat je bij veel boeken over leiderschap leest en helaas lijkt het ook een beetje in deze bundel geslopen. Laten we enkele voorbeelden noemen: als mensen de juiste prikkels krijgen, zullen ze positief gedrag vertonen; zorg dat je als leider authentiek bent; werk vanuit je hart; benoem je gevoelens en neem ze serieus. Het volgende citaat maakt dat verder concreet: ‘Bewustwording van onze drijfveren brengt je bij jezelf. Bij wie je bent en wie je wil zijn. Bij je authenticiteit. Bij je diepste zijn’ (blz. 62).

Het boek is geschreven door mensen die allemaal in het reformatorisch onderwijs werkzaam zijn. Was het niet verstandig geweest om dat in het boek expliciet te maken? Er zijn verschillende hoofdstukken die zich daar goed voor zouden lenen. Bijvoorbeeld het hoofdstuk over collectieve ambitie – wat is het doel van ons onderwijs? Of in het hoofdstuk over inspireren – waardoor raken docenten en leidinggevende geïnspireerd?
Ik neem aan dat het een weloverwogen keuze is geweest van de auteurs om het christelijk geloof niet expliciet te noemen. Wellicht hadden de motieven van die keuze in de inleiding benoemd en uitgelegd kunnen worden. Een boek dat zo dichtbij komt als het om de persoonlijkheid van een leider gaat, en zijn handelen daarin, moet duidelijk zijn over de bronnen waaruit wordt geput. Nu blijft de lezer op dat punt met vraagtekens achter.

Het taalgebruik in het boek is her en der wat abstract. Wat te denken van een zin als: ‘Een collectieve ambitie is immers een verzameling individuele visies die door interactie, uitwisseling en dialoog samensmelten tot een collectieve ambitie.’ Voor een geoefende lezer van managementboeken zal dit geen probleem zijn. Een ander klein puntje is dat de voorbeelden op de bladzijden 134 en 146 identiek zijn. Verder ziet het boek – uitgegeven door uitgeverij Scriptum uit Schiedam - er keurig verzorgd uit.

Dit boek is niet alleen bruikbaar voor hen die conceptueel willen nadenken over leiderschap, maar ook voor scholen die met leidinggeven aan de slag willen. De auteurs hebben de theorieën bruikbaar gemaakt voor de praktijk van het schoolleven. Er staan vragen en stellingen bij ieder hoofdstuk en ook zijn er scans in opgenomen die kunnen worden gebruikt in leiderschapstrajecten en zo de lezer helpen om zijn weg door dit boek te vinden.

Titel: Onderwijs vraagt leiderschap
Auteur: Drs. Dick Both en Alex de Bruijn (red.)
Uitgeverij: Scriptum Schiedam
ISBN : 18 57 88 56 94
Pagina’s: 349 pagina's
Prijs: € 29,50

Gijsbert Vonk
Redactielid DRS Magazine

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen