Maakbare samenleving?

Een van de zaken die politici veel bezig houden (zelfs in de meest letterlijke zin) onttrekt zich voor een groot deel aan de ogen van hen die bestuurd worden, ü dus. We doelen op de zogenaamde "bestuurlijke vernieuwing". Veel wordt gedicussieerd over onderwerpen op dit terrein zonder dat het grote publiek daar direct bij betrokken is. Daarbij streven de gangmakers van deze vernieuwingsprocessen naar een efficiëntere en kwalitatief sterkere vorm van bestuur. Daaruit blijkt dat zij de huidige vorm onvolkomen of onvoldoende werkbaar vinden. Steeds sterker ervaren de bestuurders een kloof tussen hen en de bestuurden. Ondanks dit gevoelen blijven politici spreken van en geloven in een "maakbare samenleving".

Tegenstellingen
Niet alles onttrekt zich aan de ogen van de kiezer, als het gaat over de vernieuwing in het bestuurlijke. Velen in den lande hebben recent of al wat langer geleden te maken gekregen met een van de zaken die voortkomen uit de vernieuwingsdrang van de politici, te weten de gemeentelijke herindeling. Gemeenten zouden niet meer berekend zijn op de zich vermeerderende overheidstaken en zouden daarom groter moeten worden. Nu gaat het mij in deze bijdrage geenszins om de vraag of dit wel nodig of verstandig is, maar graag willen we u bij dit aspect van de vernieuwingsgedachte bepalen om aan te geven hoe tegenstrijdig vaak gedacht wordt. De politiek wil de kloof tussen haar en de burger verkleinen, is enerzijds de stelling. Anderzijds negeert men in zulke processen vaak geheel de wens van de burger en zet men juist wederzijdse vervreemding in. Het vertrouwen van de burger neemt af en onverschilligheid ten opzichte van het bestuur wordt gevoed. Ook de lagere overheden komen door de schaalvergrotingen immers op meer afstand van de lokale bestuurders, en dat vice versa. Dat in tegenstelling tot de met de mond beleden verkleining van de afstand bestuurder-bestuurde. Daardoor voedt men de vraag hoe men het openbaar bestuur beter kan inrichten opnieuw. Meer en meer horen we nu de slogan "sturen op afstand" als blijk van het feit dat weer een nieuwe formule is gevonden waarmee de samenleving maakbaar wordt geacht. Eerst moest de afstand kiezer-gekozene kleiner en nu (omdat dat blijkbaar niet gelukte) zet men zichzelf weer op afstand. Blijkt uit deze tegenstellingen niet dat men zonder fundamentele normen denkt en werkt?!

Waan van de dag
Wordt niet veeleer de waan van de dag gevolgd? Zelfs "neutrale" critici concluderen steeds vaker de onmaakbaarheid van de samenleving (ofwel het mislukken van allerlei vernieuwingsoperaties) en voorspellen na de huidige golf van decentralisatie (het meer verantwoordelijkheden leggen bij lagere overheden) een neiging om weer te centraUseren. Zulke golfbewegingen zullen het vertrouwen van het volk zeker niet vergroten en zijn dan ook beslist geen medicijn tegen de kwaal van de erachter verborgen gezagscrisis. De poUticus volgt de ongenormeerde publieke opinie óf wordt zichzelf tot norm. En hoe kan het anders in een samenleving die haar Maker en Onderhouder vergeet, ja uitbant uit het openbaar bestuur. In de meest letterlijke zin kan ervaren worden dat de gevolgen van het loslaten van de bijbelse normen zich tegen ons keren!

Leerschool
Geeft de Bijbel dan richtlijnen voor bestuur in de huidige samenleving? zult u zich wellicht afvragen. Is onze maatschappij niet zo complex geworden en zo ver van de eenvoud van de oude tijden afgeraakt, dat er geen pasklare antwoorden zijn? Omdat de HEERE weet wat maaksel wij zijn, gedachtig zijnde dat wij stof zijn, wil Hij Zich over hen die Hem vrezen ontfermen. Zijn Woord wijst ook daarin de weg. De HEERE vernietigt de raad der heidenen, Hij breekt de gedachten der volken, maar de raad des Heeren bestaat in der eeuwigheid. Die raad treedt ons tegemoet met: „Vermeng u niet met hen, die naar verandering staan" (Spr. 24:21). Men mag dus niet zo maar breken met het verleden. Daarom is de gedachte dat onze samenleving "maakbaar" is verwerpelijk. Men bedoelt dan immers dat het te vermaken, beter te maken is.
De lessen uit de leeschool van de geschiedenis worden niet getrokken, evenmin die van de heilshistorie. Groen van Prinsterer besluit zijn "Handboek der geschiedenis van het vaderland" met: „Van waar dat het Nederland van weleer, in verval en ten val geraakt..., telkens tot lagere trap afgedaald is? Laat anderen naar oorzaken rondtasten, de oorzaak is u, Christenen, bekend. Gij weet en komt er voor uit(!): het is omdat het waarachtig Evangelie uit staat en kerk, uit school en huis... is gebannen. Het is omdat men... naar de eis der omstandigheden en der staatsvormen en der zich opvolgende wanbegrippen in godsdienst en politiek, liet plooien en rekken en verzachten; het is omdat de Christenen zich gevoegd hebben naar hetgeen zij hadden behoren te weerstaan..." Hoe treffend zijn zijn woorden na 150 jaar. Ligt de schuld niet bij ons?! Zijn wij het niet die handelen als Groen beschreef? Hebben wij het voorgeleefd: „Die de ordinantie Gods weerstaan, zullen over zichzelven een oordeel halen?" Moeten we niet vrezen dat ons volk en haar leiders geldt: „De wijsheid zijner wijzen zal vergaan en het verstand zijner verstandigen zal zich verbergen. Wee degenen die zich diep versteken willen voor de HEERE, hun raad verbergende; en welker werken in duisternis geschieden; en zijn zeggen: Wie ziet ons en wie kent ons" (Jes. 29:14, 15).Is het wanordelijke van onze dagen niet zulk een oordeel?

Goddelijk bestek
Regeerders, maar ook wij, zijn vergeten dat de altoos wijze raad des HEEREN eeuwig stand houdt, altoos kracht heeft en dat niets Zijn hoog besluit ooit kan keren. Deze Beurtehngs zou dan ook onvolledig zijn als we bij het denken over de maakbaarheid van onze samenleving niet wezen op het goddelijk bestek. Hij deed onderdaan en overheid (!) prediken dat zij Gods dienares is, ons ten goede, en dat er geen macht is dan van God, en dat de machten die er zijn van God geordineerd zijn. Wie God verlaat heeft smart op smart te vrezen, ook in dezen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen