Schelden, schoppen, slaan

Wanneer een kind, van welke leeftijd ook, zich agressief gedraagt, heeft dit een oorzaak. Ten diepste is de neiging het kwade te doen, andere mensen te benadelen in ieder mens aanwezig. De wijze waarop ouders zélf hun gevoelens van boosheid, woede en onvrede uiten, speelt echter ook een rol. Als ouders geneigd zijn eerst te schelden ofte slaan, is de kans groot dat het kind dit gedrag overneemt. Hij (of zij) heeft deze manier van reageren toch zo geleerd? Daarnaast kunnen de regels en de structuur binnen het gezin een belangrijke rol spelen. Niet alles kan en mag nu eenmaal. Regels zijn noodzakelijk. Maar regels belemmeren ook. Alles wat een kind wil en niet mag, kan frustraties opleveren. Nu zal een kind niet bij elke kleine frustratie agressief reageren, maar als frustraties zich opstapelen, wordt de kans op een ongecontroleerde uitbarsting groter. Het karakter van het kind speelt ook mee. Een kind met een driftig, impulsief karakter zal eerder geneigd zijn zich agressief te uiten dan kinderen die wat rustiger zijn. Anderzijds kunnen zich in de omgeving van het kind dingen voordoen die agressief verstoring van het spel door anderen.

Geen uitzondering
Agressief gedrag, op welke manier dit zich ook uit, is iets wat in een bepaalde mate hoort bij de ontwikkeling van kinderen. Het omgaan met regels, ervaren dat niet alles in één keer lukt, geplaagd worden, zijn dingen die alle kinderen meemaken als ze groter worden. Bij peuters zijn driftbuien beslist geen uitzondering. Peuters onderzoeken de wereld om hen heen. Hierbij lopen ze tegen de grenzen aan die ouders stellen. Ze kunnen gedrag oproepen, zoals herhaaldelijk treiteren, het afpakken van speelgoed of doelbewuste „De laatste tijd is het steeds mis met Arjan. Zo gauw hij merkt dat zijn 2 jaar jongere zusje speelt met speelgoed dat van hem is, wordt hij woedend en begint hij te schoppen en te slaan. Zelfs al is het speelgoed waar hij allang niet meer mee speelt." dan verschrikkelijk boos worden, maar ze kunnen dit nog  niet goed met woorden uiten.
En een driftbui kan het gevolg zijn. Bij kinderen tussen de 8 en 12 jaar worden de contacten met andere kinderen steeds belangrijker. Ze trekken meer met elkaar op, spelen samen, maar maken ook samen ruzie. Toch hoort ook dit bij hun ontwikkeling. Ze leren rekening te houden met elkaar, met hun verlies om te gaan, ruzies op te lossen maar ook inzien dat het pijn doet als je geslagen of uitgescholden wordt. +% Aanleidingen '^ Om met agressief gedrag van ? kinderen te kunnen omgaan, ^ kan het nuttig zijn om na te Q gaan wat de aanleiding tot het .ï gedrag was. 2 Het kan voorkomen dat een 3 kind uit boosheid gaat schop— pen, slaan of schelden. Deze boosheid kan veroorzaakt worden doordat u bepaalde regels hanteert en het kind iets niet mag. Soms worden kinderen agressief uit onmacht. Het kan zijn dat het kind aan eisen moet voldoen die u als ouders stelt of die het kind zichzelf stelt. Een kind dat bij voorbeeld steeds van de fiets valt, kan herhaaldelijk tegen zijn fiets schoppen of deze keihard op de grond gooien. Gebrek aan lichaamskracht, vaardigheid of het omgaan met weerbarstig materiaal kunnen bij kinderen leiden tot gevoelens van machteloosheid. Ook wanneer kinderen niet mee mogen spelen of buiten een groep gezet worden, kan machteloosheid leiden tot een flinke scheld- of vechtpartij. Tegenovergesteld kan ook de strijd om macht agressie uitlokken. Hierbij valt te denken aan het uitvechten wie de baas is of het doordrijven van eigen zin. Een voor de hand liggende oorzaak is agressie als reactie op een aanval: een klap, kleinerende opmerkingen, straf die als onrechtvaardig ervaren wordt, plagen of treiteren. Ook jaloersheid vormt een belangrijke bron voor agressiviteit. Dit kan betrekking hebben op aandacht die andere kinderen krijgen, maar ook op cijfers, prestaties met gymnastiek of speelgoed van andere kinderen. Naast het jaloers zijn op kan ook het vragen om aandacht leiden tot agressie. Wanneer een kind in de gaten krijgt dat het (vaak negatieve) aandacht krijgt als het ruziet of stampvoet, kan het dit gedrag gaan herhalen om een reactie van de ouders te bewerkstelligen. Agressief gedrag komt ook veelvuldig voor bij kinderen die zich vervelen. Angst is een niet voor de hand liggende oorzaak. Agressie kan dan dienen als middel om angst en onzekerheid onder controle te krijgen ofte verbergen. Wanneer u de aanleiding tot agressief gedrag bij uw kind kunt achterhalen, kunt u de reacties van uw kind beter leren begrijpen. U kunt misschien, samen met uw kind, proberen wat aan de oorzaak te doen. Natuurlijk is het niet zo dat alle bovengenoemde aanleidingen automatisch leiden tot agressief gedrag. Er zullen ook kinderen zijn die weglopen, zich terugtrekken of iets anders gaan doen.

Agressief en wat dan?
„Jolanda neem ik niet meer mee als ik ga winkelen. Zijn we in de supermarkt, dan vraagt ze om snoep. Als ze dit niet krijgt, zet ze het op een krijsen. En ze houdt niet eerder op dan wanneer we thuis zijn. Ik schaam me naar. Meestal geef ik dan ook maar toe, of ik neem haar niet meer mee." Wanneer u iets meer over de mogelijke oorzaken van agressief gedrag weet, kunt u proberen met uw kind over het gedrag te praten. Veel kinderen hebben moeite om hun gevoelens te verwoorden. Het is vaak een opluchting als ouders in een gesprek of door het stellen van vragen deze gevoelens kunnen verwoorden. Het kind voelt zich meer begrepen en dit is al een eerste stap op weg naar verandering van het gedrag. U kunt nu met uw kind bespreken hoe het op een andere manier kan reageren op gevoelens van boosheid, jaloezie, onmacht, angst en dergelijke. Praten over het gedrag betekent niet het gedrag goedpraten! Wanneer er geen verbetering optreedt, zal straf nodig zijn. Leg het kind, wanneer het zich agressief gedraagt en straf krijgt, wèl uit op welke manier het had kunnen reageren. U kunt ook proberen het accent te leggen op de momenten waarop het kind zich juist niet agressief gedraagt. U kunt dit gedrag belonen met complimenten en eventueel met een klein cadeautje. Uw kind zal na enige tijd merken dat nietagressieve reacties positieve reacties van anderen veroorzaken. Hierdoor gaat het kind zich beter voelen en de neiging om agressief te reageren zal verminderen. Joost (9) vecht vrijwel alle dagen met zijn 2 jaar jongere broertje. U kunt met Joost afspreken dat hij elk dagdeel dat hij niet vecht een punt kan verdienen. Als hij drie punten per dag verzamelt, kunt u hem belonen met een kaart, een sticker of iets leuks doen, bijvoorbeeld samen een spelletje doen of mee boodschappen doen. Wanneer dit goed verloopt, kunt u afspreken het nu eens drie dagen achter elkaar te proberen. U bouwt dit zo langzaam op, waarbij de tijd tot de beloning steeds langer wordt. Blijf als het goed gaat, complimenten geven, zodat na verloop van tijd de beloning kan verdwijnen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen