BOEKENNIEUWS

"Willem Teellinck. Leven, geschriften en invloed'/door prof. dr. WJ. op 't Hof; uitg. De Groot Goudriaan, Kampen; ISBN 978 90 8865 048 2; 667 blz.; € 49, 90.

Al vele jaren Is dr. WJ. Op 't Hof, hoogleraar aan de VU te Amsterdam en predikant op Urk, in hoge mate geboeid door de predikant Willem Teellinck (1579- 1629). Hij heeft zich lange tijd intensief met het leven en werk van deze uit Zierikzee afkomstige Zeeuw beziggehouden. Dit resulteerde in een voortreffelijk boek, dat in september 2008 in de Middelburgse Nieuwe Kerk gepresenteerd werd, in aanwezigheid van tal van geïnteresseerden in de Nadere Reformatie. Daarvan was Teellinck een belangrijk initiator, zoals blijkt.

Abonnees op het tijdschrift "De Nadere Reformatie" hebben in de afgelopen jaren het boek als het ware zien groeien. Met de regelmaat van de klok verschenen artikelen waarin dr. Op 't Hof weer nieuwe gegevens verwerkte over een (onbekende) publicatie van de hand van Teellinck. In korte tijd kwam deze uitgave tot stand; in stilistisch opzicht wordt men dat soms gewaar. In ieder geval betekent dit boek een aansporing om avonden met Teellinck door te brengen. Enkele malen staat vermeld hoe belangrijk familiebetrekkingen en relaties in Teellincks tijd waren. Men dacht gewestelijk en Teellinck was een echte Zeeuw, behorend tot de 'upper ten' van de Oranjegezinde, vurig contraremonstrantse factie. Naaste familieleden konden zich tot de hoogste sociale, bestuurlijke en politieke kringen rekenen. Duidelijk is dat Teellinck, die aanvankelijk rechten studeerde om een bestuurlijke carrière te maken, in Engeland voor de leer en levenswijze der puriteinen is ingewonnen. Overigens weten wij van zijn bekeringsweg weinig.

De auteur is er in geslaagd om Teellinck te plaatsen in de lijst van zijn tijd. Veel feiten uit de geschiedenis passeren de revue. De relaties van de man, die als predikant Haamstede-Burgh en Middelburg diende, leert men goed kennen. Biografische vondsten weet de auteur schrander en boeiend te analyseren. Hij heeft zich grondig in de vele publicaties van Teellinck verdiept en kan diens invloed overtuigend aantonen.

Op biz. 144 stelt Op 't Hof dat de beweging van de Nadere Reformatie haar ontstaan en eerste bloei op Schouwen-Duiveland heeft gekend, onder Teellinck.

Betwijfelden sommigen in de herfst van 2008 openlijk het bestaan van een Nadere Reformatie, daarbij kan men zich in het geheel niet beroepen op dr. Op 't Hof! Voor hem is Teellinck één der eerste en voornaamste vertegenwoordigers. Ik zou de invloed van de beweging enerzijds en Teellinck anderzijds niet willen ontkennen, maar meen dat bijvoorbeeld een man als Taffin, de hofprediker van Willem van Oranje, in dit opzicht niet vergeten mag worden. Het zullen geen 7000 collega's geweest zijn, doch ook deze "Elia" stond niet alleen! Volgens mij verdient deze studie, die na de publicatie van Engelbert uit 1898 hét standaardwerk over Teellinck is, een harde band. Ik vind dat een vereiste voor zo'n boek.

De foto's zijn matig (onder meer op bIz. 20, 92 en 149) en weergegeven titelpagina's van Teellincks boeken zijn vaak te klein (bijvoorbeeld op bIz. 216). Men ziet op bIz. 152 een foto van een predikantenbord waarop niet één naam leesbaar is. Daaraan had de uitgever meer zorg mogen besteden.

Zwijndrecht, dr. CR. van den Berg

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen