HET ENE LIED EN DE VELE STEMMEN

Met het verschijnen van deze verzamelbundel is een lijvig boekwerk toegevoegd aan de bibliografe van dr. Verboom. En ook aan de lange lijst uitgaven die verschenen ter gelegenheid van de 450e ‘verjaardag’ van de Heidelbergse Catechismus. Een boek dat zijn eigen plaats verdient tussen al die andere boeken, omdat het ditmaal geen kerkhistorisch of dogmatisch werk betreft. In 52 hoofdstukken ontvangen we namelijk een dwarsdoorsnede van datgene wat de Catechismus onder ons zo’n grote en ook geliefde plaats heeft gegeven: de praktisch-geestelijke verklaring van en prediking over het Troostboek.

Een blik in de inhoudsopgave leert, dat de samensteller van deze bloemlezing veel voorwerk gehad moet hebben in het bijeensprokkelen van de bijdragen die hier uit ruim vierhonderd jaar zijn samengebracht. Van een verklaring van Jeremias Bastingius van Zondag 11 (1594) tot en met een preek van ds. Reinier van Kooten over Zondag 41 (1981). Vele verklaarders van de Catechismus die onze voorouders kenden én lazen, passeren de revue, zoals Smytegelt, Petrus van der Hagen en Justus Vermeer. Daarnaast komen vermaarde theologen aan het woord: van Comrie tot Kuyper en van Coccejus tot Kohlbrügge en Noordmans. Daartussen minder bekende of (voor mij althans) geheel onbekende namen uit de Nadere Reformatie, de kringen van Afgescheidenen, Ledeboerianen en Kruisgezinden én hun nazaten. Ook Ursinus zelf ontbreekt trouwens niet, zij het dan dat wat hij naar voren brengt over Zondag 20 uit ‘zijn’ Schatboek afkomstig is. Wel van Ursinus, maar dan opgetekend door de pen van wie bij hem college liepen.

Men begrijpt dat een boek met deze inhoud en omvang geen lectuur is voor op het nachtkastje. Toch is het de moeite waard om van deze unieke bundel – ik ken tenminste geen Catechismusverklaring die zo breed georiënteerd is en toch door en door gereformeerd – kennis te nemen.

Om te beginnen kom je al lezend weer en meer onder de indruk van het bijzondere van dat Troostboek uit Heidelberg dat nu al vier eeuwen getrotseerd heeft. Wat is de diepste verklaring voor het feit dat er in ons land nog elke zondag honderden preken over gehouden worden? Dat geheim moeten we zoeken in de bijzondere genade die de Heilige Geest de schrijvers gegeven heeft om de kernzaken van Gods Woord zo treffend en pastoraal samen te vatten.

Vervolgens kan het lezen van dit boek een (hernieuwde) kennismaking zijn met schrijvers, die vaak meer geprezen dan gelezen worden. En als je je bedenkt dat van verschillenden de complete catechismusverklaringen nog (nieuw of antiquarisch) te verkrijgen zijn, kan deze uitgave aanstekelijk werken. Ik kan me tenminste voorstellen dat wie die mooie Zondag 10 van ds. Veldkamp (weer eens) leest, zin krijgt om met zijn andere ‘Zondagskinderen’ kennis te maken. Iets dergelijks zou zo maar kunnen gebeuren onder het lezen van Kohlbrügge’s preek over Zondag 28 uit ‘De eenvoudige Heidelberger’.

Zoals dr. Verboom in zijn lezenswaardige inleiding aangeeft, kun je dit boek ook nog gebruiken om van bepaalde auteurs en hun theologische opvattingen nader kennis te nemen. Niet toevallig komt bij de behandeling van Zondag 7 dr. Alexander Comrie aan het woord en bij Zondag 27 dr. Abraham Kuyper.

Voor de prijs hoeft u het niet te laten. Welk boek van bijna 900 pagina’s verwisselt tegenwoordig voor nog geen 30 euro van eigenaar?

Tenslotte: laat deze bloemlezing niets te wensen over? Uiteraard wel. Zo komt er geen enkele christelijke gereformeerde prediker van na 1892 aan bod. Misschien iets voor ‘Deel 2’?

N.a.v. Dr. W. Verboom, het ene lied en de vele stemmen. 52 catechismuspreken en –verklaringen door de eeuwen heen, Uitg. Groen, Heerenveen 2013, 880 blz., € 29,95.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen