Andries Knevel, Avonduren, dagboek van een bewogen jaar. Uitg. Ten Have, 2007, ISBN 978 90 259 5838 1,352 pag. € 19,90

Een boek over dilemma's en ontwikkelingen in overtuigingen" zo wordt het dagboek Avonduren van Andries Knevel op de achterflap gepresenteerd. Voor velen is

Knevel, naast ds. A. van der Veer, het gezicht van de EO. In dit dagboek geeft hij de lezer een inkijkje in zijn overpeinzingen en belevenissen van het afgelopen jaar Hij is inmiddels uitgegroeid tot een bekende Nederlander en heeft ongetwijfeld een boeiend leven. Het boek eindigt op 13 oktober, zodat het in december in de winkel kon liggen. Met het oog op de verkoop was dat kennelijk het handigste. Een en andermaal heb ik me bij het doorlezen afgevraagd of dit boek nu wel zo geschikt was voor een recensie in De Saambinder. Zoals te verwachten is, wordt de lezer voortdurend op de hoogte gehouden van de gang van zaken in de omroepwereld waarin Knevel zich beweegt. Een wereld waar wij betrekkelijk ver vanaf staan.Toch heb ik maar doorgezet.

In dit dagboek geeft de schrijver ons immers een duidelijk inzicht in de ontwikkeling die hij tijdens zijn EO-periode heeft doorgemaakt. Andries Knevel groeide op in de christelijke gereformeerde kerk van Bussum. Rechts christelijk gereformeerd zogezegd. Inmiddels is hij een heel stuk opgeschoven. Officieel behoort hij tot de christelijke gereformeerde kerk van Huizen, die zich in het kerkverband ter linkerzijde bevindt, maar zondagsmorgens bezoekt hij met zijn vrouw de diensten van de evangelische Crossroadsgemeente in Amstelveen. Eventueel woont hij dan 's middags nog een dienst bij in zijn eigen kerk. Hij gaat echter regelmatig voor in evangelische gemeenten. Maar hij preekt ook, hoewel hij in geen van beide kerken preekconsent heeft, in een gemeenschappelijke dienst van de christelijke gereformeerde kerk van Dordrecht-Zuid en de vrijgemaakten. Of in de PKN. Hij blijkt zich vooral thuis te voelen bij gemeenten in een gemengde evangelisch-reformatorische setting. Reformatorisch staat hier dan voor oppervlakkig gereformeerd. Met de kinderdoop, zo vertelt hij, heeft hij steeds meer moeite gekregen. Voor de evolutiegedachte groeide echter steeds meer begrip. Het probleem is alleen dat de EO zich in het verleden vastgebeten heeft in het creationisme en het nu moeilijk is om publiekelijk een ommezwaai te maken. In de huidige kritiek op het gewelddadige karakter van het Oude Testament kan hij een heel eind meegaan.Als ze aan tafel Psalm 139 lezen, worden de "zeer bloeddorstige teksten" aan het eind weggelaten. "Het Woord zult gij laten staan" zei Luther, maar onder hen die zich bijbelgetrouw noemen, wordt daar tegenwoordig kennelijk anders over geoordeeld. Het bijbelse spreken over Gods toorn over de zonde en Zijn oordelen laat zich ook moeilijk verenigen met het in EO-kringen dominerende beeld van een God, Die voor alles liefde is. Een paar jaar geleden liet Andries Knevel in Koers weten dat hij niet meer kon leven met de afschuwelijke werkelijkheid van de hel. Hij vroeg zich af hoe hij dat vroeger wel gekund had.

Veel opwekkingsliederen in de kerkdienst, een muziekband en een losse liturgie, daar kan hij zich goed in vinden. Daarentegen reageert hij kritisch op een artikel in De Waarheidsvriend waarin een pleidooi gevoerd wordt voor het gebruik van psalmen in de eredienst.Zelden is hij het met een artikel zo oneens geweest, zo schrijft hij, al heeft hij dat standpunt vroeger ook verdedigd. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. De zondag staat bij hem eveneens ter discussie. Hij vindt het triest als de indruk gewekt wordt dat christenen iets tegen homo's hebben. Geen wonder dat Knevel zich geestelijk verwant voelt met een brede kring van christenen: van een Doopsgezind predikant tot minister Eurlings, die in Rome een diepe geestelijke ervaring had. In theologisch opzicht laat hij zich inspireren door mensen als McGrath, Van de Beek en Ouweneel.

Op politiek terrein is hij in de loop der jaren opgeschoven van de SGP via de RPF naar het grensgebied tussen het CDA en de ChristenUnie. Overigens signaleert hij niet ten onrechte dat de Christenunie rond de jongste kabinetsformatie haar identiteit ingrijpend heeft bijgesteld. Verschillende malen legt hij daar de vinger bij. Het vroegere uitgangspunt dat de overheid haar beleid moet afstemmen op bijbelse waarden, heeft men laten vallen. Anders hadden Rouvoet en de zijnen ook nooit tot dit kabinet kunnen toetreden. Knevel noemt het een wonder dat de achterban daar zo gemakkelijk in meegegaan is.

Alles bij elkaar geeft dit dagboek een droevig beeld. In de geschetste ontwikkeling staat de schrijver helaas niet alleen. In grote lijnen gaat de Evangelische Omroep dezelfde weg. De oude antithetische standpunten zijn al lang begraven. Waar men vroeger de nadruk legde op het gezag van de Bijbel (vandaar de afwijzing van de evolutie en homoseksuele relaties) en afwijzend stond tegen Rome en de oecumenische beweging, is dat nu anders komen te liggen. Ook hier een voorbeeld van een organisatie met een sterke missionaire drang, die een woord voor de wereld had en het zout der aarde wilde zijn, maar in de loop der jaren alleen maar verder is afgegleden. En die bovendien door de aanvaarding van drama en het gebruik van televisie de verwereldlijking van de gereformeerde gezindte bevorderd heeft. Dat heel deze trieste ontwikkeling nu van binnenuit bloot gelegd wordt is, paradoxaal gezegd, de waarde van Knevels dagboek. Al rijst dan altijd wel de vraag wat wij daar tegenover kunnen stellen.

Apeldoorn,

C.S.LJanse

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen