Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Leven met angst

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Leven met angst

12 minuten leestijd Arcering uitzetten

Hij kan je metgezel zijn. Niet zomaar eten. maar uur na uur, dag na dag, week na week, maanden en jaren. Ongevraagd. Overrompelend. Je merkt zijn aanwezigheid op momenten dat je niet wilt dat hij e is. Steeds opnieuw maakt hij jc machteloos, laat hij je totaal verslagen achter. Hij is een metgezel die jc haat, maar die jc slechts zelden kwijtraakt. Je leeft met ANGST.

Ontstaan van angst

Angst is er niet altijd geweest. Als we lezen hoe de Heere de hemel en de aarde schiep, straalt alles de sfeer van harmonie uit. Alles krijgt zijn eigen plaats en zijn eigen taak. Alles ademt rust en vrede. ..En ziet. het was zeer goed." Ook de verhouding van Adam cn Eva staat in dit teken. Ze ontmoeten elkaar, herkennen elkaar, vullen elkaar aan en nemen samen de taak op zich om in toewijding aan God de aarde te beheren. Evenals de hele schepping zeer goed is. is ook het kontakt tussen hen volmaakt. Ze staan open voor elkaar, zonder schaamte. Ze verheugen zich in de Heere cn met Hem genieten zc van Zijn schone schepping. Over de volmaakte harmonie in het paradijs valt de schaduw van de zonde.

Hoogmoed, eerzucht cn ongehoorzaamheid krijgen de overhand. Daarmee treedt ook de angst de wereld binnen. Adam en Eva durven zich niet meer bloot te geven, maar kleden zich met vijgebladeren. Het tegemoet treden van de Heere verandert in ccn zich verbergen voor Hem. Angst voor ontdekking, angst voor straf, angst voor God Zelf. Adam en Eva kennen nu ook het kwade.

Het niet luisteren naar dc Heere heeft de vrede en de harmonie uit ons menselijke bestaan weggenomen. In plaats van naast elkaar te staan, stellen we ons nu tegenover elkaar op. In plaats van met de Heere te leven. gaan we steeds wegen zonder Hem. Hier ligt dc diepste r oorzaak van het ontstaan van angst.

In ieders leven krijgt angst zijn eigen gestalte. Op allerlei manieren kan hij jc metgezel worden.

Het kan zijn. dat de angst een onderdeel is van jc karakter. Je hebt de neiging om gauw bang te zijn of snel in paniek te raken. In een nieuwe situatie zie je eerst alleen het bedreigende, hel angstige. Het kan zijn dat jc leeft vol vrees voor de Heere. omdat je alleen over Hem hebt horen vertellen als een wrekende God. Je leest in de Bijbel juist die gedeelten, die dit beeld van God bevestigen en die je daardoor nog banger maken. Het kan ook zijn. dat allerlei situaties gemaakt hebben dat jc nu regelmatig tot de konklusie moet komen, dat de angst bezit van je heeft genomen. Situaties, waardoor je hebt leren wantrouwen in plaats van vertrouwen. Situaties, die zo traumatisch zijn geweest, dat je het leven

niet meer ontspannen tegemoet kunt zien.

Op allerlei manieren en in allerlei gradaties kan angst als metgezel ons leven binnentreden.

Funktie van angst

Hoewel angst op zich een gevolg is van de zonde, heeft het niet alleen een bangmakende funktie.

Angst, in de vorm van (lichte) spanning, kan je tot dingen in staat stellen, die je anders niet zou volbrengen. Dit wordt wel positieve faalangst genoemd. Omdat jc eigenlijk bang bent dat iets je niet zal lukken, zet je je des te meer in. Jc blijkt dan dingen te kunnen, die je van jezelf niet gedacht had.

Angst kan ons ook beschermen. Jc merkt dit bijvoorbeeld als je bij vuur in de buurt komt. Omdat dc vlammen jc afschrikken. blijf jc bij het vuur vandaan en verbrand jc jezelf niet. Zoals angst heel lichamelijk een beschermende rol kan spelen, zo geldt dat ook op het psychische vlak. Angst houdt jc uiteindelijk bij die dingen vandaan of van die dingen af, die je zouden kwetsen of waardoor je angst loc zou nemen.

Soms kan deze beschermende funktie te ver gaan. Doordat jc wilt voorkomen dal je angstig wordt, durf je steeds minder en ga je jc steeds meer isoleren. Zo wordt iets. dat eerst beschermend werkt, uiteindelijk iets dat je nog meer achterop helpt. Je angst verdwijnt niet meer. maar vergroot zich.

Leven met angst

In ieders leven behoort angst tot ccn van de gevoelens, die deel uitmaken van ons menszijn. Naarmate de angst regelmatiger onze metgezel is, wordt het belangrijker dat wc leren leven met angst.

Zolang angst ongevraagd en steeds opnieuw overrompelend. deel uitmaakt van ons leven, hebben wc eigenlijk geen leven. Dan merken we dat het er meer op lijkt dat we als het ware sterven van angst, zoals dc uitspraak zegt. Angst legt jc dan zo lam, dat je op geen enkele manier meer jezelf kunt zijn.

Angst kan in het leven vele gezichten krijgen. Ik wil hier enkele voorbeelden van geven.

- Je angst kan vooral tc maken hebben met een gebrek aan zelfvertrouwen. Je twijfelt er voortdurend aan ofje wel goed overkomt. Jc bent bang dat je er niet goed uitziet, dat je de verkeerde dingen zegt. Je denkt dat mensen jc niet mogen, zeker niet als ze weten, hoe je in werkelijkheid bent. Kortom, je durft jezelf niet tc zijn.

- Jc angst kan te maken hebben met het hele wereldgebeuren. Jc bent bang voor rampen, voor oorlog, voor een overval, voor een ongeluk, voor de dood en de wederkomst.

-Je bent bang voor emoties. Jc durft je gevoelens niet te tonen of tc verwoorden. Je blijft het liefst zoveel mogelijk op de vlakte. Ofje bent bang om je gevoelens tc tonen, door dc angst dat je jezelf niet meer kunt beheersen; dat je niet meer voor jezelf in kunt staan. Of je bent bang dal je jezelf iets aan zult doen.

- Jc bent bang om alleen tc zijn, alleen gelaten te worden. Je angst is dat je er niet bij zult horen, dat jc in de steek gelaten wordt.

- Jc angst speelt vooral in het kontakt met mensen, soms mensen die jc heel na staan, omdat je ze niet vertrouwt. Jc bent bang dat zc je weer niet begrijpen, weer niet met rust zullen laten. Dat zc je weer zullen beledigen, uit zullen schelden. zullen treiteren.

- Je bent bang voor de toekomst, voor wat je tc wachten staat. Je vraagt je af of je wel een baan zult vinden, of je wel zult trouwen, of je het leven wel aan zult kunnen.

Dc verschillende soorten angst, die hierboven beschreven zijn, kunnen heel zichtbaar cn merkbaar aanwezig zijn. Het kan ook. dat jc angst heel subtiel deel uitmaakt van je leven. Soms heb je zelf amper in de gaten dat wat je doet. gestuurd wordt door ccn onderliggende angst.

Iedereen zoekt naar een manier om met zijn angst om te gaan. Het kan zijn. dat je je angst wegstopt. Jc doet net alsof je niet bang bent. Vaak kun je dat heel lang volhouden. Je hebt dan niet in de gaten dat jc heel krampachtig leeft om jc vooral alle nare dingen niet tc hoeven herinneren.

Het kan zijn dat je jc angst verstopt hebt achter iets anders. Je maakt je bijvoorbeeld heel druk over een lichamelijke kwaal. Niet dat je echt iets hebt. maar zo krijg je aandacht zonder dat je de werkelijke (veel pijnlijkere) reden van het jc niet goed voelen hoeft te noemen.

Of je maakt je er heel druk over of dingen wel perfekt in orde zijn. Doordat je daar al je energie in steekt, blijft er weinig tijd meer over om aan je angsten te kunnen denken. Hen andere manier om dc angst in je leven minder te hoeven ervaren, kan zijn dat je dc situaties, waarin deze angst met name naar voren komt. gaat vermijden. Je gaat niet meer naar verjaardagen, omdat je het gevoel hebt dat iedereen daar naar je kijkl. Jc stopt je studie, omdat je het lunktioneren in ccn groep heel moeilijk vindt. Je koopt je boodschappen altijd in je eigen, bekende winkel, omdat je allerlei angstgedachten krijgt rond het idee dat je in een andere winkel niet kunt vinden, wat je zoekt. Je haalt geen geld met behulp van je pinkodc, omdat jc bang bent dat je het nummer niet meer weel als je bij de geldautomaat staat.

Een andere manier om je angst tc ontvluchten, is het bedenken van allerlei afleidingsmanoeuvres. Op het

moment dat je een vraag krijgt over je werkelijke gevoelens, maak je een grapje, dat de aandacht van de vraag afleidt. Als iedereen uitgelachen is. hoefje tenminste geen antwoord meer te geven. Het kan ook zijn dat je hel idee hebt dat je je angst teniet kunt doen. door jezelf iets aan te doen.

Overwinnen van angst

De bovenstaande manieren om met angst om te gaan. kunnen je voor een bepaalde tijd rustiger maken. Je angst vermindert door de oplossing, die je hebt gezocht. Toch brengen deze manieren geen werkelijke oplossing. Je angst is niet overgegaan, maar verstopt. Na kortere of langere tijd kan de angst toch weer tevoorschijn komen. Er zijn manieren om met angst om te gaan. die ook op de langere duur voor rust zorgen.

Zie (de oorzaak van) je angst onder ogen

Door je angst en de oorzaak ervan onder ogen te durven zien. kan je angst (op den duur) verminderen. Als je bijvoorbeeld durft tc zeggen dat je je ergens zenuwachtig voor voelt, neemt dat al een stukje spanning weg. Praten over angst, waarvan de oorzaak heel diep zit. zal in het begin misschien nog meer angst oproepen. Toch is dat de weg om de verborgen bron van je angst te zuiveren. Zoek hierbij (professionele) hulp als je er zelf niet uitkomt. Het verwerken van je ervaringen kan veel angst wegnemen. Ook in situaties die zo vastgelopen zijn. dat je er zelf geen raad meer mee weet. is het vragen van hulp een belangrijke stap.

Bedenk dat het niet hoeft tc blijven zoals het was. Er is verandering mogelijk. Misschien niet in de situatie zelf. maar wel in de manier waarop jij met de situatie omgaat. Geef jezelf dc kans op nieuwe, positievere ervaringen. Zeg wat je bezighoudt. Laat toe dat anderen je (irreële) gedachten korrigeren of dal zc jc kunnen troosten.

Leer jezelf en anderen te vertrouwen

Dc Hccrc heeft ieder van ons geschapen als een unieke persoon. In die zin mag je zijn wie jc bent. Je hoeft niet te zijn als een ander. Probeer tc ontdekken wie je bent. wat je wel en niet fijn vindt, waar je wel en niet goed in bent. Durf jezelf le zijn. zonder krampachtig te proberen om te zijn als een ander, of tc doen wat je denkt dat een ander van je wil. Dit is wel een heel moeilijk proces als je altijd gedacht hebt dat je alleen maar goed bcni als je doet wat een ander van je verwacht.

Sla jezelf niet toe om alleen te kijken naar wat je niet bevalt van jezelf. Zie ook jc positieve kanten.

Let ook in situaties niet in de eerste plaats op wat er niet goed gaat. maar kijk vooral naar wat cr wel is gelukt. Geef jezelf eens een komplimentje als je iets moeilijks gedurfd of gedaan hebt. En als je wel iets verkeerds hebt gedaan, maak hem dan niel groter dan hij is. maar bedenk dat er bij iedereen wel eens iets mis gaat. Durf ook anderen te vertrouwen. Zoek iemand op die je sympathiek vindt en probeer eens iets van jezelf te laten zien. Hoe teleurgesteld je bent in mensen, bedenk dat er ook mensen zijn die wel te vertrouwen zijn. die geen misbruik van je maken, die niet je woorden verdraaien. die je niet uit moedwil kwetsen.

Vertrouwen op God

In dit leven weten we nooit wat ons te wachten staat. Elke dag kan ons nieuwe, onverwachte en verdrietige ervaringen brengen. Het leven is altijd risiko's nemen. Telkens maken we keuzes, waarvan de toekomst pas zal leren of zc juist waren.

Daar zit geen noodlotsgedachte achter, maar het is de beperktheid van ons menselijk weten. We belijden dat God ons leven leidt. Als we door genade ons leven in Gods hand mogen weten en vertrouwen op Zijn leiding in ons leven, als we mogen leven vanuit de overgave dat Hij voor ons zorgen wil. elke dag opnieuw, dan hoeven wc ons niet krampachtig bezig te houden met vragen over onze toekomst. We hoeven ons dan niet te verliezen in allerlei ernstige gedachten daarover.

Angst overwonnen

In dc dagelijkse praktijk komen wij steeds opnieuw lot de ontdekking dat angst deel uitmaakt van ons leven. Hoewel we er iéts aan kunnen doen. zodat we er niet telkens door overrompeld worden, zijn we niet in staat om de angst totaal uil ons leven weg te bannen. Het is een onderdeel van ons leven geworden, toen wij in hel paradijs niet luisterden naar de Heere cn bij Hem vandaan gingen. Wij zijn niel in staat tot dc Heere terug te keren. Alleen door de Heere Jezus kunnen wc die weg gaan. Hij. Die helse angsten geleden heeft, heeft door Zijn lijden en sterven de weg vrij gemaakt tot God. Alleen door het geloof in Hem kan vrede weer ons deel worden. Voor wie door genade op Hem mag zien. krijgt het leven er ccn dimensie bij. Ondanks dc angst, die terug zal (proberen te) komen, zijn er dan momenten dat de angst niet meer alles te zeggen heeft. Dan is er het blijde ve rwa c h t i ngs vo 11 e u i t z i e n naar ccn toekomst, waarin cr geen zonde en dus geen angst meer zijn zal. Het oude. ook de angst met al zijn moeite en verdriet, zal dan voorbij gaan en alles zal nieuw zijn. Nu jaagt de dood geen angst meer aan.

want alles, alles is voldaan; Wie in geloof op Jezus ziel. die vreest voor dood en helle niel. Want int de Heer' is opgestaan, int vangt het nieuwe leven aan. Een leven door Zijn dood bereid. Een leven in Zijn heerlijkheid.

Dit artikel werd u aangeboden door: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 februari 1993

Daniel | 32 Pagina's

Leven met angst

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 februari 1993

Daniel | 32 Pagina's