Onpartijdigheid in het gedrang

De bespreking van een omvangrijk boek over het leven en doen van een machtige, misschien wel de machtigste Nederlandse dame die in ‘Brussel’ zetelt, had als voorlaatste zin: “Wie eerbied wil houden voor hen die in hoogheid zijn gezeten, moet dit boek dus niet lezen.”
Het boek brengt, volgens die bespreking kortgeleden in een bekend dagblad, naar voren hoe een “kundige vrouw onder het mom van de publieke zaak haar eigen belang dient.” Dat is dus bepaald niet vleiend voor deze mevrouw. Helaas is dit beeld van een bestuurder geen uitzondering. Dat blijkt keer op keer. Kennelijk is de verleiding groot om als bestuurder het algemeen en persoonlijk belang doelbewust te verwarren, zijn of haar positie in overheidsdienst te gebruiken voor eigen, meest financiële voordelen.
Het lijkt wel dat integriteit bij bestuurders nog al eens vergeefs wordt gezocht. Het ontbreken daarvan is een symptoom van een cultuur in verval. Dit verschijnsel is niet nieuw en zet zich ondanks allerlei maatregelen voort. Zo is de registratie van nevenfuncties in openbare registers en op een website niet afdoende. Evenmin het openbaar maken van declaraties. Herhaaldelijk komt immers in het nieuws hoe burgemeesters, wethouders, hoge ambtenaren of een commissaris van de koningin ‘het ervan nemen’. Soms doet zich de vraag voor of leden van de rechterlijke macht deze verleiding wel kunnen weerstaan. Belangenverstrengeling van rechters brengt de onpartijdigheid, de objectiviteit van de rechtsspraak in gevaar. Dan is het de vraag of de blinddoek van vrouwe Iustitia nog wel stevig genoeg om haar ogen is geknoopt.
Het was in 1991 dat de toen bekende prof. mr. J. Remmelink (1922 – 2003) als procureur-generaal bij de Hoge Raad, verklaarde nevenfuncties van rechters volstrekt ongewenst te achten. Dat was in een reactie op de commotie die was ontstaan over benoemingsprocedures van leden van de Hoge Raad.
Niet alleen keurde hij commerciële, betaalde bijbaantjes van rechters af, ook dat zij zich actief met de politiek zouden bezig houden. Hij wilde waken over het zuiver houden van de ‘trias politica’. En over de volstrekte onpartijdigheid van de rechterlijke macht.
Een eigenaardig, onzuiver verschijnsel is in dit verband te noemen. Een advocaat kan als plaatsvervangend rechter optreden. Het ‘Wetenschappelijk Onderzoek Rechterlijke Macht’ (WORM) heeft al in 1996 de onwenselijkheid hiervan uitgesproken.
Optredend als plaatsvervangend rechter kan die advocaat immers te maken krijgen met een zaak die door het kantoor waaraan hij verbonden is behandeld wordt!
Daarmee komt de onpartijdigheid stevig in het gedrang.
In november 1997 verklaarde de toenmalige minister mevrouw mr. Winnie Sorgdrager dat aan die situatie beslist een einde moest komen. Maar 15 jaar later moet worden gesignaleerd dat dit einde er nog steeds niet is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen