Ter overweging

C. H. Spurgeon, De gelijkenissen van de Heiland en De wonderen van de Heiland, verklaard en toegepast in leerredenen, beiden gebonden, in vierde druk, resp. 633 en 514 blz. Prijs f 34,50 en f 32,50. Wever, Franeker.

We willen deze boeken in enen aankondigen. Het is een voorname uitgave van dit waardevolle werk van Spurgeon. Deze prins onder de predikers had de gave om nauwgezette uitleg van het Woord te verbinden met praktischgeestelijke lessen. Hij kent de mensenziel en weet van strijd en overwinning. Het is een voorrecht in zulk een prachtige uitgave Spurgeons preken over de wonderen en de gelijkenissen van de Here Jezus bijeen te hebben. Men kan er zeit menig goed uur aan beleven en, als ambtsdrager anderen er attent op maken.

Zonder het altijd met de exegese van Spurgeon eens te zijn durf ik toch te zeggen dat deze boeken blijvende waarde hebben voor christenen van deze eeuw.

Wat een Schriftinzicht, wijsheid en kennis van het leven van gelovigen vindt men in deze boeken samengebracht. Het is geen verkeerde zaak om zich er toe te zetten minstens één hoofdstuk per week te lezen. Men kan er andere lektuur voor laten staan.

W. H. VELEMA

Dr. G. Puchinger, De Toekomst van het Christendom, 322 blz., f 19,75. Meinema, Delft 1974.

Dit is de tiende bundel interviews welke Puchinger publiceert. De voorgaande hebben reeds een zekere vermaardheid gekregen. Hij is over het onderwerp met ds ondervraagden in gesprek. Tegelijk weet hij heel wat over hun levensloop en ervaring te weten te komen. Men luistert met het gesprek mee, terwijl men het boek leest. Zo boeiend is het alles op schritt gekomen.

In deze bundel komen aan het woord Ds. Spijkerboer, de ministers Gruijters en Van Agt, de rooms-katholieke hoogleraren Schillebeeckx en (mevrouw) De Vogel, en verder de protestantse Professoren Bakker (Kampen), Mulder en P. J. Bouman. De dichter-dominee Barnard neemt een plaats tussen hen in.

Ik werd het meest geboeid door de visies van Gruijters en Bouman. De laatste werd rooms-katholiek opgevoed en raakte aile geloof kwijt. De eerste kwam vanuit een ongelovig milieu op rijpere leeftijd tot het doen van geloofsbelijdenis. Merkwaardig dat deze beide diskussianten, vanuit een tegenovergesteld standpunt, wezen op de noodzaak om essentiële zaken vast te houden. Ook mevrouw De Vogel komt daarvoor op. Zij is eveneens van onkerkelijke afkomst. De trouw aan het Woord zoals de Reformatie die gezocht en betracht heeft, speelt in de verschillende beschouwingen geen of een uiterst geringe rol. Dan vraag je je onwillekeurig af: Welk soort Christendom zal het zijn, dat hier voor overleving wordt voorgedragen.

Een uitgebreid register vermeldt de namen van allen die in deze gesprekken ter sprake kwamen. Als dokument van onze tijd vind ik dit een waardevol boek.

W. H. VELEMA

Ben van Kaam en Anne van der Meiden. De dominee gaat voorbij. Familiealbum van driekwarteeuw protestants leven in Nederland, 238 blz., f 17,50, Amboboeken, Bilthoven 1974.

Dit boek is een pendant van het fotoalbum over het rooms-katholieke leven in Nederland, versehenen onder de titel:

De Kerk gaat uit.

De eerste schrijver, of beter: verzamelaar van de in dit boek bijeen gebrachte foto’s, is de auteur van ”Parade der mannenbroeders”. De ander schreef het meer dan eens herdrukte boek ”De, zwartekousenkerk”. Beiden zijn uit protestantse kring afkomstig. De laatste heeft zelfs aan onze Hogeschool gestudeerd.

Wat van de inhoud te zeggen? Voorop sta dat men dit boek in zijn boekenkast moet hebben, als men werkelijk geïnteresseerd is in het protestantse leven van de laatste driekwart eeuw. Ik schrijf dit, ondanks de vele gebreken die ik in het boek aantref.

Het gebrek begint al met de titel. De foto’s verteilen van veel meer dan van de domine die voorbij gaat. Zij verteilen juist van de kerkmensen en hun aktiviteiten, ook op politiek gebied. Dat had op zijn minst in de titel tot uitdrukking gebracht moeten zijn.

Of zit er in de titel iets dubbelzinnigs? Bijvoorbeeld deze notie, dat de periode waarin de dominee een dominerende figuur is, voorbij is? En dat daarom ook de manier van leven, die we in deze foto’s tegenkomen met de dominee voorbij is?

Een tweede gebrek is dat de schrijvers niet met innerlijke affiniteit over deze periode schrijven. Ze schrijven de periode juist van zich af. Ze rekenen ermee af. Mij trof als meer dan een toevalligheid dat op de laatste bladzijde een foto te vinden is van biddende mensen met het bijschrift: een bron van geloven. De bladzijde daarvoor laat ons zien voor welke uiterst linkse politieke partijen er in het studentencentrum van de VU, Uilenstede, propaganda werd gemaakt. In de derde plaats: De foto’s zijn tamelijk willekeurig bij elkaar geplaatst. Er staan veel te veel foto’s in van vrouwen-, mannen-, jongens- en meisjesverenigingen. Niemand had iets gemist, wanneer het aantal tot de helft was teruggebracht. Andere figuren worden wel gemist. Ik denk aan H. Bavinck en K. Dijk, L. H. van der Meiden (men kan hem ergens in de rug gefotografeerd vinden) en J. Severijn, die waard geweest was apart gefotografeerd te zijn geworden.

In dit boek ontbreekt de systematiek. Hangt dat ermee samen dat het samengesteld is mede aan de hand van ingezonden foto’s? Er zijn er die niet meer dan plaatselijke betekenis hebben.

Er komen tal van slordigheden in dit boek voor. Prof. Hovius heeft in ”De Wekker” al attent gemaakt op de formulering in verband met het neerleggen van het ambt door Ds. A. M. Berkhoff. Laat mij op slechts twee dingen mogen wijzen. Ds. H. Janssen, de veldprediker, is wel docent geweest, mar niet in Apeldoorn (blz. 32). In de jaren 1909-1914 was de school nog in Den Haag. Op blz. 50 lezen we dat in 1924 de vijfentwintigjarige ds. J. E. Vonkenberg, die de Bond van Geref. JV’s in 1888 had gesticht, werde ”uitgezuiverd”.

Naar mijn smaak is dit boek met te grote haast samengesteld. Misschien omdat er ook uit protestantse kring iets moest verschijnen, nu er een roomskatholieke voorloper was?

De slotzin van ae inleiding typeert de instelling van de verzamelaars: ”Met een knipoog van familiaire verstandhouding nodigen wij u uit binnen te gaan in de geestelijke snoepwinkel met zelfbediening, die protestants Nederland heet”. Nergens vindt men voor een prijs van f 17,50 zoveel fotomatriaal bijeen over protestants Nederland als in dit boek.

Daarom vind ik het onmisbaar voor elke geinteresseerde, al betreuren we het dat de samenstellers er niet iets veel beters van gemaakt hebben.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen