«Collegiaal Stelsel.» (III)

Met het oog op den strijd, die in de eerste tijden der «afscheiding» op tal van plaatsen, door «zeer kleine groepjes» moest uitgevochten, «moet men er zich zelfs over verbazen,» schrijft de Heraut-Redacteur, «dat het separatistisch beginsel aanvankelijk nog zoo weinig vorderingen maakte.» Zeker, zoo beweert ieder, die òf eene oppervlakkige òf eene eenzijdige vergelijking tracht te maken tusschen de betrekkelijk geringe vorderingen van het werk Gods in die dagen en de betrekkelijk snelle en groote uitbreiding dor Doleantie na ‘86. Doch na nauwkeurig onderzoek en onbevooroordeeld naspeuren der geschiedenis, maakt die «verbazing» weldra plaats voor iets wat zeer gewoon en natuurlijk is. Immers, wie weet niet, welke verregaande vervolgingen, martelingen en knevelarijen die «Afgescheidenen» hebben uitgestaan? Hoeveel boete is niet betaald, en hoe menig braaf en eerlijk burger werd meedoogenloos naar de gevangenis gesleurd. Wie te arm was om boete te betalen, werd (de voorbeelden bewijzen het) soms op de openbare straat één of meer kleedingstukken van het lijf gerukt. Aan de grootste smaad en verachting was men ten prijs gegeven. In zulke tijden en onder zulke omstandigheden wordt men inderdaad geen openbaar en vrijmoedig belijder van Christus uit modezucht of omdat men nu eens van «methode» en vorm veranderen wil. En ook al niet omdat anderen het doen. Allerminst om uiterlijk gewin. Doch hoe geheel anders was dit na 1886. Wat vroeger schande heette, deed nu veeleer een eeretitel verwerven; gelijk vroeger schier niemand u met rust kon laten, wanneer men maar wist, dat men een «fijne» voor had, denkt er nu niemand aan, om een doleerende te vervolgen omdat hij doleert. Op zichzelf genomen, noemen we dat gelukkig. Doch de groote verandering van tijden en omstandigheden is, naar wij vermeenen, oorzaak, dat niemand zich over deze dingen verbazen kan. En wat hierbij ook moet worden opgemerkt, is de strenge tucht, die onder die eerste «Afgescheidenen» heerschte, terwijl het algemeen bekend is, dat van tucht in dien zin bij Doleerenden geen sprake is. En is er al nog sprake van, dan zijn er bewijzen te over, dat de tucht zelve volstrekt gemist wordt. Men wil Gereformeerde prediking, maar overigens alles in de Kerk op- en aannemen, dulden en toelaten. En dit laatste is juist iets, wat door zoo velen wordt gewild, maar wat door de mannen der «scheiding» theoretisch en praktisch steeds bestreden is en nog trouw bestreden wordt, omdat de Heere ons in zijn heilig Woord nadrukkelijk leert, dat we geen gemeenschap moeten hebben, met de onvruchtbare werken der duisternis. Hoe krachtig evenwel beginselen kunnen werken, ook al openbaren deze zich eerst onder «kleine» en meestal onaanzienlijke «groepjes,» is door de geschiedenis geleerd. God heeft zijn werk gekroond. Alleen door Zijne genade is da Christ. Geref. Kerk geworden wat zij is. Trots allen smaad heeft de Heere haar gebouwd en al hare haters beschaamd.
Vergete zij de goedertierenheden des Heeren niet!

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen