Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Pastoraat en middenstand

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Pastoraat en middenstand

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Vooropmerking

Wanneer het gaat over het pastoraat en de middenstand ofte wel het midden- en klein¬bedrijf (MKB), dan is het niet de bedoeling de gemeente op te delen in groepen die een speciale - misschien zelfs wel een gespecialiseerde - pastorale bearbeiding nodig zouden hebben. Pastoraal bezien vergt immers ieder lid van de gemeente een volstrekt unieke aanpak, omdat er in feite geen tweede persoon rondloopt gelijk aan dat lid. Van wie pastoraal werkzaam is, mag echter verwacht worden dat hij interesse heeft voor het dagelijks leven van dat lid, dus ook voor het werk waarmee de betrokkene zijn dagelijks brood verdient, in casu in het MKB. Dit artikel moge enige informatie verstrekken.

Omschrijving

Het gaat dus om een groep mensen die in een brede scaia van bedrijven werkzaam zijn. De overeenkomst tussen al die bedrijven is dat ze vaak kleinschalig zijn en over vele sectoren verdeeld. We hebben het dan over de kruidenier bij u in de buurt. Over de smid, die tegenwoordig geen paarden meer beslaat, maar zich toelegt bijv. op het in serie vervaardigen van aanhangwagentjes. Over de schoenmaker die zich bij zijn leest moet houden en over de jonge ondernemer die softwareprogramma’s maakt voor personal computers. Zo zijn er nog veel meer variaties te noemen op het brede veld van het midden- en kleinbedrijf.

Vergelijking agrarische sector

Er is een zekere vergelijking mogelijk met het agrarische bedrijfsleven, waarover ds. J.M. Aarnoudse in het meinummer van Ambtelijk Contact een artikel schreef. Er zijn ook daar vele kleine bedrijven. Ook in die sector zijn gunstige ontwikkelingen te con¬stateren, althans in bepaalde delen van deze sector. Maar er zijn ook onderdelen waar men zich afvraagt hoe het bedrijf nog is voort te zetten.

Er zijn meer overeenkomsten tussen het MKB en de agrarische sector, bijv. ten op¬zichte van de grootte van het bedrijf en het vaak verweven zijn van het bedrijf met het gezin, niet in de laatste plaats ook betreffende het familievermogen dat vaak ge¬heel in dat ene bedrijf geïnvesteerd is.

Gang van zaken in het MKB

Ter informatie eerst enige algemene gegevens. Tot het MKB worden alle bedrijven ge¬rekend met 0-100 werknemers. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn dat - exclusief de landbouw-345.000 ondernemingen. De ontwikkelingen in de maatschappij en in het economische leven zijn aan vele van deze ondernemingen niet zonder kleerscheuren voorbijgegaan. De vader van de smid - zo juist bedoeld - zag met lede ogen het bestand aan paarden slinken. Nu loopt hij met genoegen om de vrachtauto heen, waarop de aanhangwagentjes staan, die zijn zoon naar Italië enz. exporteert. De zoon zelf laat zich voorlichten over de mogelijke gevolgen die de openstelling van de Europese grenzen zal hebben voor zijn exportbeleid. En de schoenmaker zag zijn de¬biet in de wegwerpmaatschappij beangstigend teruglopen. Maar toen bedacht zijn or¬ganisatie een reklameslogan: „Gun uw schoenen een tweede kans!” en het tij keerde; de daling van het aantal schoenherstellers kwam tot staan. Intussen kon de jonge on¬dernemer in de softwarebranche een aantal jaren bijna net zoveel geld verdienen als hij wilde, omdat er een schier onlesbare dorst naar zijn programma’s was.

Verschil in ontwikkeling

De ontwikkeling in de verschillende ondernemingen is uiteraard niet over de hele linie gelijk. Zoals ook elders het geval is, is ook in het MKB de indeling minimaal, modaal en bovenmodaal herkenbaar. Dat deze driedeling bijna overal te vinden is, ligt aan de va¬riatie die er onder de mensen is, aan de omstandigheden en aan de branche. Vaak is het zo dat de winstmogelijkheden in de oudere branches meer onder druk staan dan in de nieuwe branches. Ook is er het feit dat de nieuwe „goudvinken” snel slijten en onder druk van concurrentie komen te staan. Maar ook andere bedrijven hebben met toena¬me van concurrentie te maken, terwijl ze ook met andere concurrentieëlementen ge¬confronteerd worden (latere openingstijden, zondagsopenstelling enz.). Dat maakt het leven moeilijker. Heel belangrijk is natuurlijk in alle sectoren of men bewust wil overle¬ven als ondernemer. Dat zal dan op alle terreinen heel veel inspanning vragen en span¬ning betekenen, vooral als het gezin sterk bij het bedrijf betrokken is (hoevaak wordt de communicatie met de consumenten aan de echtgenote overgelaten en heeft de echt¬genoot een hekel aan boekhouden!).

Vaak heeft men het over bedrijven in de MKB-sfeer en men bedoelt dan de detailhan¬del. In de detailhandel - een heel belangrijke tak van het MKB - wordt per jaar 96 mil¬jard omgezet door 95.000 detailhandelaren. Hier is de opmars van het grootwinkelbe¬drijf groot. In dit verband is een redelijk nieuwe vorm van winkelier-zijn het zaken doen in een franchiseketen. Dan onderneemt men voor eigen rekening en risico, maar onder de naam en de formule van een landelijk bekende „keten”. Er wordt op deze wijze geprofiteerd van de gezamenlijke kennis en techniek, gepaard gaande met een zeer persoonlijke inzet van de ondernemer en zijn echtgenote. Vlag en lading passen dan op een bijzondere manier bij elkaar.

Het is duidelijk dat een eenmanszaak van een handige importeur die exclusief een zeer gewild artikel verkoopt en dus ook zelf de prijs vaststelt, een ander inkomensplaatje oplevert dan het bedrijf van zijn kerkelijke broeder die ook een eenmansbedrijf bijv. als rijdende winkelier beheert en met zeer veel moeite en heel veel arbeidsuren net boven het minimuminkomen balanceert.

Terwijl in het agrarisch bedrijfsleven nu pas aan de bestaansbodem wordt gemorreld, is dat in allerlei MKB-sectoren reeds lang het geval.

En nu het pastoraat

Als ambtsdrager kom ik in mijn wijk of gemeente in aanraking met allerlei mensen die op velerlei manieren aan de kost komen. Onder hen zijn misschien ook middenstanders die dat in het MKB doen. Zij hebben hun specifieke bestaansomstandigheden met hun moeiten en uitkomsten, hun zorgen en zegeningen. Het is goed dat een ambtsdrager hiervoor een goede antenne heeft.

Er zijn moeiten die aan de betrokkene(n) zelf liggen of aan beïnvloedbare omstandig¬heden. Vaak zijn het echter niet te voorziene ontwikkelingen of ontwikkelingen die onontkoombaar zijn, maar die geweldige gevolgen hebben in de persoonlijke bestaans¬mogelijkheden, waarvan het geestelijke leven de invloed ondergaat. Natuurlijk, binnen de bedrijfsgroep worden hier vaak gezamenlijk afweermogelijkheden gezocht en gevon¬den. Offensief door scholing in vakspecialisatie en management of defensief door het maken van afspraken die de toestroom beperken van nieuwe deelnemers aan het ge¬vecht om de consumentengulden, waarbij de overheid zich al gauw laat gelden omdat deze dit strijdig acht met het algemeen belang. De vraag bij dit alles is: wat is ethisch verantwoord?

Een andere moeilijkheid: bij velen in het MKB zijn geen of onvoldoende middelen voor handen om verantwoord te consumeren en redelijk te investeren en te reserveren. In¬dien het goed is, moet een ondernemer bij de opbouw en de ontwikkeling vanuit zijn inkomen toch daarin kunnen voorzien. Als dat niet goed mogelijk is, dan zien we zo’n bedrijf langzaam aan verschrompelen - vaak is de echtgenote ingeschakeld zonder dat er sprake is van een dubbel inkomen -, terwijl anderen, werkzaam in ontwikkelende groeimarkten, actief de uitdagingen kunnen oppakken, een goed inkomen hebben en in hun eentje voldoende verdienen voor het hele gezin. Ook dat heeft zijn geestelijke en soms kerkelijke (financiële bijdragen!) repercussies.

Zo zouden er nog heel wat grote en kleine problemen te noemen zijn, bijvoorbeeld met betrekking tot de ontwikkelingen rond 1992, het wegvallen van de Europese grenzen. Voor de slager in Amsterdam zal dat minder ingrijpend zijn dan voor de meubelhandelaar in Utrecht die last gaat krijgen van het aanbod van even achter Arnhem, indien voor dezelfde meubelen een aanmerkelijk lager BTW-tarief geldt dan in Nederland. U komt die problemen apart of in samenhang tegen als u in de krant de verslagen leest van de besprekingen van de Europese ministers van verkeer, financiën of landbouw. Af¬hankelijk van ieders positie in deze op gang komende gigantische ontwikkeling, beziet men dat als boeiend, als een uitdaging òf als een enorme bedreiging. En weer: er zijn veel organisaties van werkgevers, werknemers, zelfstandigen, die onderzoekingen ver¬richten om hun achterban van dienst te zijn met voorlichting over de mogelijke gevol¬gen van de ene „open” Europese markt. Maar voor de doorsnee ambtsdrager is het bij een bezoek aan een gemeentelid dat bij het MKB betrokken is, zaak zich te verdiepen in de omstandigheden waarin dat gezin, die broeder, die zuster leeft.

Als we mede daardoor enigermate een vertrouwensrelatie opgebouwd hebben met die broeder en/of zuster in moeilijkheden, door welke oorzaak ook ontstaan, dan wil men best wel eens een blik naar binnen toestaan. Zo’n vertrouwensrelatie wordt niet opge¬bouwd, althans veel moeilijker opgebouwd, als de ambtsbroeder blijkt geeft geheel we¬reldvreemd tegen de maatschappelijke omstandigheden van de betrokkene(n) aan te kijken. En dan kan het bezoek een bezoeking worden voor beide partijen.

Nu - en ook na 1992 - geldt dat we in het zweet van ons aanschijn ons brood hebben te verdienen (Gen. 3:19). Alleen via Golgotha verkeert dat oordeel in een zegen. In het - geestelijke - proces om dat te zien en te beleven hebben we als ambtsdragers de hel¬pende, leidende hand te bieden, een taak die alleen maar boeiender, leerzamer wordt èn onder de zegen van de Here meer vrucht zal dragen naar mate we concreet meeleven. Deze stelling geldt niet alleen het MKB!

(Met veel dank aan P.M.H. QUIST voor informatie, concept enz. van dit artikel).

Dit artikel werd u aangeboden door: Christelijk Gereformeerde Kerken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 november 1989

Ambtelijk Contact | 16 Pagina's

Pastoraat en middenstand

Bekijk de hele uitgave van woensdag 1 november 1989

Ambtelijk Contact | 16 Pagina's