Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Een kwestie van vertrouwen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Een kwestie van vertrouwen

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het vertrouwen in de kerk was onder de Nederlanders nooit heel hoog, maar als we het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) mogen geloven, hebben de Nederlanders nog nooit eerder zo weinig vertrouwen in de kerk gehad als nu. Dit vrij zakelijk gepresenteerde gegeven stemt toch wel tot nadenken. Hoe komt het dat het vertrouwen in de kerk in vijf jaar tijd zo’n neergang laat zien?

Als we het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) mogen geloven, hebben de Nederlanders nog nooit eerder zo weinig vertrouwen in de kerk gehad. Net als ik zult u het een verontrustend bericht vinden. Uit onderzoek van het SCP is gebleken dat iets meer dan een derde van de bevolking nog vertrouwen heeft in de kerk, terwijl dat in 2006 nog voor bijna de helft van de Nederlanders gold. Het vertrouwen in de kerk was onder de Nederlanders nooit heel hoog, maar nu is de kerk naar de laagste plaats gezakt op de lijst van instituties. Uiteraard heeft men ook nagedacht over de oorzaak van deze ontwikkeling. Volgens het SCP heeft het te maken met het nieuws over seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk.

Nederlanders hebben volgens het onderzoek merkwaardigerwijze het meeste vertrouwen in de radio. Driekwart van onze landgenoten gelooft de radiozenders op hun woord. Ook de politie, het leger en de geschreven pers kunnen op veel vertrouwen rekenen. De politiek blijft achter; zij geniet het vertrouwen van ongeveer de helft van de Nederlanders. Dat is overigens lager dan in de afgelopen jaren. Uitschieters naar boven waren er in 2007 en 2008 onder het vierde kabinet-Balkenende. Dit is volgens het SCP te verklaren uit het daadkrachtige optreden van het toenmalige kabinet tegen de bankencrisis.

Dit vrij zakelijk gepresenteerde gegeven stemt toch wel tot nadenken. Hoe komt het dat het vertrouwen in de kerk in vijf jaar tijd zo’n neergang laat zien? We moeten dan zeker als kerken eerst naar onszelf kijken. Kennelijk maken we niet de indruk zeer betrouwbaar te zijn. Het zal inderdaad te maken hebben met schandalen zoals die in de Rooms-Katholieke Kerk openbaar zijn gekomen. Het is wel heel aangrijpend wanneer op zo grote schaal dergelijke misstanden openbaar komen, terwijl toch zeker in de kerk het Woord en gebod van de Heere heerschappij hebben te voeren.

Deze vaststelling betekent echter niet dat wij, laten we zeggen als protestanten, daar verder geen boodschap aan hebben. Zijn wij geweest wie we zijn moesten? En zijn wij wie we zijn moeten? Liggen er ook geen aanklachten aan ons adres? Ik herinner in dit verband nu alleen maar aan de Bijbelse roeping dat de kerk ‘een pilaar en vastigheid der waarheid’ (1 Tim. 3:15) heeft te zijn. Hoe betrouwbaar ben je als je die roeping minder of meer openlijk verzaakt en als de kerk het oor laat hangen naar de politieke of publieke opinie?
Verder, hoe staat het voorts met ons getuigenis in het politieke, maatschappelijke en wetenschappelijke debat? Hoe is het gesteld met het gebed van de kerk, waarbij ik in dit verband met name denk aan de voorbede die wij verschuldigd zijn jegens hen die over ons gesteld zijn? Hoe staat het met de bewogenheid met het Nederlandse volk dat in zoveel opzichten afwijkt van de Heere en Zijn wegen?

Toch denk ik niet dat we alleen naar de kerk moeten kijken. Al moeten we daar beginnen en erkennen dat zij veel aanleiding heeft gegeven voor dat verminderde vertrouwen. Aan de andere kant kun je je afvragen of het ook niet samenhangt met een groeiende achterdocht jegens de kerk in het algemeen. Een achterdocht die gevoed wordt vanuit negatieve sentimenten die niet te verklaren zijn uit de wijze waarop de kerk haar plaats in de samenleving inneemt. Naar ik meen, uit de volkomen liberale geest die vandaag de dag de toon zet zich meer en meer in uitgesproken vijandigheid jegens de kerk.

“Het vertrouwen in de kerk was onder de Nederlanders nooit heel hoog, maar nu is de kerk naar de laagste plaats gezakt op de lijst van instituties”

Zonder uitvoerig op de zaak in te gaan, daar zal mijn Katwijkse collega na alle ophef ook wel geen behoefte aan hebben, mag de manier waarop de pers en de politiek gereageerd hebben op een door hem opgenomen citaat wel typerend heten. Ik heb mij zeer verbaasd over alle commotie. Hoe dan ook: het laat wel iets zien van de geweldige kritische zin waarmee wordt toegezien. En dan gaat het in het concrete geval om een stukje in een gemeentelijke periodiek! De suggesties die gedaan zijn ten aanzien van de mogelijke gevolgen van de gewraakte passage waren soms meer dan overdreven.

Persoonlijk heb ik dat gezien als een signaal van de eerder genoemde achterdochtigheid. Een achterdochtigheid die niet alleen samenhangt met het soms beschamende gebrek aan betrouwbaarheid van de kerk in de meest algemene zin van het woord. Schuilt hier ook niet een uitgesproken antipathie jegens de kerk achter? Zijn dit niet uitingen die toenemende onverdraagzaamheid en vijandigheid verraden? Zouden de stukken van de radioprogramma’s, waarin de Nederlander per slot van rekening het meeste vertrouwen heeft, met dezelfde argusogen bekeken worden? Ik houd het erop van niet. In elk geval hoor ik, gedurende de korte tijd dat ik de radio aan heb, heel wat dingen langskomen die nadrukkelijk om kritische tegenspraak vragen.

Het belangrijkste is dat de kerk staande voor de Koning der kerk haar roeping verstaat. Dat zal verlegen maken om de Heilige Geest. Immers wij zijn op allerlei manieren ten hoogste ontrouw! Van dag tot dag zal ‘getrouwmakende’ genade nodig zijn. Dat kon wel eens betekenen dat de seculiere samenleving waarin de kerk ten onzent haar plaats heeft, haar volkomen onbetrouwbaar zal vinden! Het Evangelie van het kruis is immers wel voor de mens maar niet naar de mens? Toch is alleen in die weg zegen in te wachten. Voor de kerk én voor de samenleving. Het is toch door dat Evangelie dat de Heilige Geest de wereld overtuigt? En voor wat betreft het onderzoek waar we deze bijdrage mee begonnen? Misschien moet we in het verlengde dáárvan dan maar verder nadenken over de toepassingsmogelijkheden van de ‘kerkradio’ …

Dit artikel werd u aangeboden door: Hersteld Hervormde Kerk

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 25 november 2011

Kerkblad | 16 Pagina's

Een kwestie van vertrouwen

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 25 november 2011

Kerkblad | 16 Pagina's