Wij ontvingen....

„AANGEPASTE THEOLOGIE", door dr. W. H. Velema, 180 blz. gebr. ƒ 10,—. Buy ten & Schipperheyn, Amsterdam 1971.

De theologie van Kuitert, die aan de mens van nü het Evangelie wil vertellen, wordt druk besproken (7) en boeit veel mensen (9). Nu kan men ook respect hebben voor deze theologie vanwege de consequente doorwerking van de conceptie van God als de Bondgenoot- God in elk onderdeel van het geheel (161). Toen prof. Herman Ridderbos opmerkte, dat er bij Kuitert een hele theologie achter steekt, prikkelde dit de Apeldoornse Chr. Geref. hoogleraar dr. Velema om een poging te wagen de theologie van Kuitert te beschrijven in haar innerlijke samenhang en in de konsekwentie van haar ontwikkeling. Het resultaat vindt de lezer in dit boek (7), waarvoor we dankbaar zijn, want het is een knap stuk werk, dat we gaarne ter bestudering aanbevelen.

God als de Bondgenooot is de ware God. Zó alleen kennen wij Hem. Er is geen zijn van God afgedacht van Zijn woorden en daden als Israëls Bondgenoot (26 e.v.). Het wezen en de openbaring van God worden dus gelijkgesteld. Het aandeel van de mens (zijn subjectiviteit) is via deze constructie veilig gesteld. Ondanks Kuiterts critiek op het existentialisme blijkt hij toch door deze wijsgerige stroming te zijn beïnvloed.

Gods souvereiniteit wordt aangetast, want de Bondgenoot- God staat niet vrij en onafhankelijk tegenover zijn schepsel. Hij is zelfs zonder zijn schepsel niet denkbaar (125). „Dit is wat wij als fundamenteel bezwaar tegen het uitgangspunt van zijn theologie hebben. Het tragische is, dat hij een oer-gereformeerde categorie als die van het verbond gebruikt als de wissel waarover zijn denken ontspoort" (48).

In hoofdstuk 7 wordt samengevat wat in de voorafgaande capita opgemerkt is over de leer over God, de H. Schrift (zaak en verpakking!), de H. Geest (de Schrift op doperse wijze gedegradeerd ten gunste van de Geest (79), de herinterpretatie (opstanding; dood) en de mens en zijn wereld (historiciteit van de mens en van God!); in de historische verschuivingen in onze wereld hebben we een gebod van God op te merken; sociaal utilisme; het humane valt samen met het christelijke (105); revolutie wordt, met voorbijzien van de ontketende demonische krachten, positief gewaardeerd; abortus is toelaatbaar. . . . ). Kuitert wil in de Geref. traditie staan. In het slothoofdstuk, dat zijn opvattingen confronteert met de Gereformeerde theologie, wordt evenwel aangetoond, dat deze hoogleraar aan de V.U. zich bij iedere volgende publicatie verder van deze theologie verwijdert (176).

Op blz. 125 lezen wij: „Wie Gods zijn tot Bondgenoot- zijn beperkt, kan aan de vrijheid van God als Schepper geen recht doen — Hij doet tekort aan het bijbels getuigenis — Als we Kuitert devaluatie van het Schriftgezag verwijten, vindt dat hier zijn oorsprong. Het gaat niet maar om een formele kwestie. Inhoudelijk blijkt Hij Zich aan het gezag van de Schrift te onttrekken". Hier zag de correctie een lelijke zetfout over het hoofd: omdat Kuitert zich onttrekt, moet hier staan: hij zich; dus: zónder hoofdletters.

P. A. A. Klusener

„DE SCHOK DER HERKENNING" door dr. W. Aalders. Brochure, 11 blz. prijs ƒ 1,50, overdruk uit „Ec-Clesia". Uitg. Buijten & Schipperheijn te Amsterdam.

De bekende auteur van boeken als „In verzet tegen de tijd", „Theologie der verontrusting" e.a. handelt in dit artikel over de ontmoeting van Christus met de wereld, in het N.T. aang'eduid door het woord „elenchos", welk woord in Nederlandse vertalingen wordt omschreven als vermaning, bestraffing, oordeel, overtuiging enz. (bl. 1). De Gemeente ontstaat uit deze ontmoeting ( = elenchos) met de wereld, hetgeen tot gevolg heeft dat zij evenzeer in tegenspraak komt met de wereld als de Here Christus Zelf. (bl. 2). Dit wordt in onze tijd te weinig beseft. Opnieuw zal men moeten ontdekken, dat wat eertijds in de naam „Protestant" werd uitgedrukt, niet anders was dan het elenchoskarakater van de Kerk: tegenover de wereld en haar wijsheid getuigenis geven van de waarheid Gods in Christus, (bl. 5). De Gemeente evenwel verkeert in een geestelijke malaise. „Het enige, wat werkelijk een belofte van vernieuwing in zich zou dragen, zou de geestelijke doorbraak zijn van een levend besef van de brandende actualiteit van het reformatorisch belijden in deze moderne wereld. Zulk een doorbraak kan alleen geschieden wanneer zich onder de druk en benauwdheid van deze tijd binnen de Gemeente ten opzichte van haar Confessie de schok der herkenning zou voltrekken". - En ligt niet een belofte van deze doorbraak in de verontrusting die men overal in de kerken waarneemt? (bl. 10). Men bestelle deze brochure bij de boekhandel of rechtstreeks bij uitgevers: Valkenburgerstraat 106 te Amsterdam.

L.H.

„VERGETEN VRIJHEID", door Jacques Peters. Uitg. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam, Geïll., 160 blz., prijs ƒ 8,—.

De free-lance journalist J. P. de Klerk, schrijver van diverse boeken, geeft ons hierin onder zijn pseudoniem Jacques Peters een instructief verhaal uit het tegenwoordige Letland, waar christenen zich in een vrijwel uitzichtloze strijd verzetten tegen het hun opgedrongen communistisch regiem. Uit de op de „flap" afgedrukte recensie citeren wij: „Vergeten schijnt de vrijheid van de vertrapte en merendeels gedeporteerde Letten, maar de bezetter wordt er gevoelig aan herinnerd dat ze nog bestaan. Het verhaal geeft een indruk van de praktische actualiteit van hun geloof, hun ijver ondanks armoe en nood, hun vindingrijkheid." En verder: „De lezer zal merken dat dit boek méér biedt dan een verhaal. Dat mag de schrijver In onze tijd als een verdienste worden aangerekend." - Het is een, wat men in dit genre wel noemt „hard-boiled" verhaal geworden. Juist deze hard-gekooktheld brengt met zich, dat hier en daar bedenkingen kunnen worden geopperd, die wij echter, gezien de waardering voor de boodschap die schrijver en uitgever willen brengen, niet al te zwaar willen aanrekenen.

L.H.

„IS HET ATHEÏSME DE GODSDIENST VAN DE TOEKOMST?". Een debat tussen dr. Carl Mcintire en mevrouw Madalyn Murray O'Hair. Uitg.: Intern. Raad van Christelijke Kerken, Frederiksplein 24, Amsterdam-2, 28 blz., prijs ƒ 2,50 (franco).

Het betreft hier de weergave van een televisie-debat tussen de bekende I.C.C.C.-voorman en een befaamd Amerikaans atheïste, naar aanleiding van een door de Iptste bij het gerecht Ingediende eis, om het (openbaar) bijbellezen en bidden door astronauten onwettig te verklaren. Ofschoon niet bijster gelukkig met deze moderne amerikaanse vorm van godsdienst-gesprek (beter: twistgesprek), achten we het toch niet zonder belang om van de verschillende argumenten kennis te nemen. Ijzer scherpt men met ijzer! Aan de lezer het antwoord op de vraag wie het debat gewonnen heeft...

L.H.

Dit artikel werd u aangeboden door: Protestants Nederland

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen