Ringbeurten

HOOFDARTIKEL

door W. van Gorsel

S INDS onheuglijke tijden is het in onze kerk gebruikelijk dat, wanneer een gemeente vakant wordt, de ring zorg draagt dat alle werk doorgang vindt. Dat betekent dat de ring - het breed ministerie - een consulent aanwijst, die de kerkenraad voorzit en het nodigste pastorale werk doet. Daarnaast gaan alle ringpredikanten voor in de zondagse erediensten en op de Eerste Kerstdag. In het grijze verleden, toen de predikanten nog niet mobiel waren, werden praktisch alle diensten in een vakante gemeente door de ring vervuld. Dat hield soms in dat in een vakante gemeente maar één dienst per zondag werd gehouden, en dat de dienst in de gemeente waar de predikant een vakaturebeurt vervulde, gewoon kwam te vervallen! In het gunstigste geval werd er in die gemeente leesdienst gehouden. Men vond dat normaal, de eigen dominee preekte die morgen in een naburige gemeente...

Naarmate de reisgelegenheid beter werd en predikanten zich gemakkelijker konden verplaatsen, naar die mate nodigde de kerkenraad ook dominees „van elders" uit. Het gebeurde dan wel dat er de ene zondag twee keer een gastpredikant was, en de andere zondag deden twee predikanten uit de ring dienst. Maar de scriba - of de preekbeurtenregelaar - mocht (en mag) geen afspraken maken met predikanten buiten de ring, zolang de ring zelf de beurten nog niet heeft ingevuld. De ring had, en heeft, de eerste rechten.

Moeilijkheden gingen zich voordoen, toen de richtingen in de kerk zich profileerden. Er zijn talloze verhalen in omloop van predikanten die een ringbeurt moesten vervullen in een buurgemeente die van een andere „kleur" was. Maar van links tot rechts in de kerk was bekend dat aan vakaturebeurten niet viel te ontkomen. En dikwijls was ook de dominee niet bereid - hoewel het hem soms gevraagd werd - om van zijn recht afstand te doen.

Het is nogal eens gebeurd dat een kerkenraad op een ander uur een „alternatieve" dienst belegde. Dan ging op het gewone tijdstip - bijvoorbeeld om half 7 - de vrijzinnige predikant voor, maar was er om 5 uur al een dienst geweest waarin een dominee van de eigen ricliting het Woord liad bediend. De gemeente kwam dan om 5 uur massaal op, en anderhalf uur later stond de ringpredikant voor bijna lege banken.

Men kan kerkelijk denken en ook in ringverband eraan vasthouden dat „eikaars lasten" moeten worden gedragen. Maar praktisch is het de laatste tijd steeds moeilijker geworden. Tot pakweg een halve eeuw geleden was in grote lijnen overal dezelfde liturgie in gebruik. Maar de invoering van het Liedboek en de opkomst van de vrouw in het ambt hebben de verschillen tussen de modaliteiten geaccentueerd. Begrijpelijk dat hier en daar pogingen werden gedaan om onder de verplichte ringbeurten uit te komen.

In de laatste ring waarvan ik deel uitmaakte - de ring Schoonhoven - werkt men al geruime tijd volgens een twee-sporenbeleid. Bonders preken bij vakatures in Bondsgemeenten, en de „anderen" ook uitsluitend bij elkaar. Dit om alle problemen te voorkómen.

Of dat kerkordelijk ook te verantwoorden is? In de Kerkorde staat dat vakaturebeurten kunnen worden vervuld door een aantal ringpredikanten, die daarvoor in het bijzonder in aanmerking komen, „door de ligging of de omvang van de gemeenten". Deze bepaling dateert uit de tijd dat men in de winter met de koets over modderige wegen moest rijden. „Ligging" had dan te maken met afstand. Wanneer een vakante gemeente moeilijk bereikbaar was, dan moesten de dichtstbij wonende predikanten daar maar dienst doen...

Men kan uiteraard „liggmg" ook een theologische invulling geven. Maar dat is dan - volgens Dr P. van den Heuvel - een oneigenlijk gebruik! (De Hervormde Kerkorde, Een praktische toelichting, pag. 237).

Zonder bezwaren uit het oog te verliezen wil ik toch graag opmerken dat er de eeuwen door uit het vervullen van ringbeurten een stuk zorg blijkt voor elkaar. We zijn geen losse, op zichzelf staande gemeenten, we zijn samen een kerk, waarin we geroepen zijn eikaars lasten te dragen. En wanneer kerkenraden, afgezien van modaliteit of richting, proberen van de vakaturebeurten af te komen, dan zie ik daarin toch een symptoom van het individualisme, dat vandaag om zich heen grijpt. Zeker wanneer een gemeente, die tot de Gereformeerde sektor in de kerk behoort, liever geen ringpredikanten van dezelfde modaliteit op de kansel ziet, dan is dat mijns inziens niet te rechtvaardigen en ook niet te tolereren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen