De week van Nixon en Tsjoe!

BUITENLANDS OVERZICHT

Do reis naar Peking, waarnaai-president Nixon lange tijd heeft uitgezien en waarop hij zich intensief voorbereid heeft, is geëindigd. We moeten thans afwachten wat de resultaten zullen zijn van dit opzienbarende bezoek, dat door de gehele wereld met grote spanning is gevolgd.

Nixon heeft China bezocht met een gezelschap van 37 personen, waaronder zijn vrouw.

Vanzelfsprekend reisde ook Nixons topadviseur voor buitenlandse zaken, Henry Kissinger, mee. Hij was het, die van 9 tot 11 juli van het vorige jaar in Peking een geheime ontmoeting had met premier Tsjoe En Lai. Als gevolg van dit bezoek werd enige dagen later volkomen onverwacht bekend gemaakt, dat Nixon China zou bezoeken. Daarna is Kissinger nog enkele malen naar Peking gereisd, om de details van het bezoek van Nixon te regelen. Het is wellicht interessant, deze op één na machtigste man in Amerika bij deze gelegenheid voor hel voetlicht te halen.

De Metternich van de twintigste eeuw

Henry Kissinger, 48 jaar oud en ongehuwd, is van afkomst een Duitser. Hoewel hij al op z'n vijftiende jaar naar Amerika geëmigreerd is, spreekt hij nog steeds met een opvallend Duits accent. Zijn ouders hebben in 1938 hun woonplaats in Beieren verlaten, daar zij joden waren en gevaar liepen in de concentratiekampen van Hitler te worden opgesloten. De jonge Henry had het in het begin in Amerika niet gemakkelijk. Hij ging er studeren op een avond-hbs en verdiende overdag wat geld in een fabriekje, waar scheerkwasten gefabriceerd worden.

Op z'n negentiende jaar gmg hij in het leger, waar hij opviel door zijn intelligentie; enige tijd was hij er tolk.

Zijn gi'ote wens was een studie op het hoogste niveau te volgen. Dit gelukte hem: in 1946 werd hij ingeschreven als student aan de beroemde Harvard-universiteit. Hij promoveerde daar op een dissertatie, die handelde over het Congres van Weenen van 1815.

Dit congres, dat geleid werd door de Oostenrijkse staatsman Von Metternich, moest trachten na de val van Napoleon aan het zwaar geteisterde Europa opnieuw evenwicht te geven. Ook Nixon en Kissinger trachten in de wereld van de twintigste eeuw, waarin de spanningen gi-oot zijn. een evenwicht te vinden.

Aanvankelijk was Kissinger adviseur van gouverneur Rockefeller van New York, de man die bij de vorige verkiezingen Republikeins kandidaat had willen worden, maar het moest afleggen tegen Nixon. Ook is Kissinger enige tijd hoogleraar aan de universiteit van Harvard geweest.

Kissinger bekleedt geen ministersfunctie; in naam is hij dan ook ondergeschikt aan de minister van Buitenlandse Zaken, William Rogers. In werkelijkheid leidt hij de gehele buitenlandse politiek, uitgezonderd die in het Midden-Oo.sten, waar hij als jood voor de Arabieren niet de geschikte onderhandelaar is. Bij het onderhoud dat Nixon deze week met Mao heeft gehad, was de president niet vergezeld van Rogers, maar van KLssinger. Hij heeft een enorme verantwoordelijkheid. Natuurlijk neemt Nixon dé eindbeslissing, maar de manier, waarop Kissinger hem de problemen voorlegt, is zeer belangrijk.

Koe is de toenadering Washington - Peking te verklaren?

Er bestaat reeds een jaar of tien een scherpe controverse tussen Moskou en Peking. Moskou vreest Peking wegens zijn onuitputtelijk mensenreservoir; Peking heeft ontzag voor Rusland, daar het met zijn geduchte atoommacht in China grote schade zou kunnen aanrichten. Tussen beide landen loopt de langste grens ter wereld, die niet minder dan 7.000 km telt. In 1969 stonden de twee giganten aan de rand van de oorlog, toen bij grensincidenten aan beide kanten tientallen doden vielen.

In Vietnam is de strijd de laatste lueken weer in hevigheid toegenomen; Amerikaanse vliegtuigen voeren zware bombardementen uit. Het grote offensief van de Noordvietnamezen dat had moeten samen, vallen met de aankomst van president Nixon in Peking, is niet gekomen. Op onderstaande foto zien we dat Amerikaanse mariniers wapens verzamelen van gedode Vletcongstrijders. Inmiddels is in Parijs de 145ste vredesbespreking door Hanoi en de Vietcong geboycot. Er gaan geruchten dat president Nixon in Peking de leiders van Noord-Vietnam ontmoet heeft.

China voelt zich steeds meer door de Sowjet-Unie omsingeld. Aan zijn noordgrens staat een grote Russische strijdmacht, in de Indische Oceaan kruist een steeds sterker wordende Russische vloot; met de zuiderbuur van China, India, heeft Rusland een verdrag gesloten. Bovendien is het bozig om toenadering te zoeken tot Japan, v> 'iens economische macht en herlevend militairisme China beangstigen.

Dit alles maakt voor China een betere verstandhouding mel_ Amerika aantrekkelijk.

Ook Washington heeft zijn motieven om met China tot een akkoord te komen: het is de Amerikanen namelijk niet gelukt met Moskou tot overeenstemming te komen over de grote lijnen van de wereldpolitiek. Het gesprek met de Russen over beperking van de gevaarlijkste wapens, het zg. Salt-overleg, heeft niet het geweViste resultaat opgeleverd.

Behalve uit de groei yan het Russische raket-arsenaal blijkt ook uit het ambitieuze vlootprogram dat het Kremlin streeft naar een absolute bewapeningsovermacht. In de vloot worden veel onderzeeboten opgenomen, die voortgestuwd worden rnet kernenergie.

Verder zal een rol gespeeld hebben het feit, dat de Sowjet-Unie niet bereid was daadwerkelijk mee te werken aan pacificatie van het MidJer.-Oosten, door bv. een regeling voor de horopening van het Suez-kanaal te holpen afdwingen. Kortom, omdat Washington er niet in slaagde een bevredigende verstandhouding met Moskou te bereiken, besloot het te proberen, China in het politieke spe) te betrekken.

Nixons verblijf in China

De politieke dooi tussen Ainerika en China werd ingezet, toen op 10 april 1971 een Amerikaans tafeltennisteam van 15 man, dat een bezoek bracht aan China, op voorkomende wijze werd behandeld. De spelers werden zelfs ontvangen door premier Tsjoe En-lai, die van zijn verzoeningsgezindheid blijk gaf met de woorden: „Wij hebben een "nieuwe bladzijde opengeslagen in de historie van de betrekkingen tussen de Amerikaanse en Chinese volken".

Nixon reageerde met een verzachting van de handelsbeperkingen op China en een verruiming van de mogelijkheden voor Amerikanen om naar China te reizen.

Peking liet op zijn beurt Amerikaanse krijgsgevangenen vrij en zette de deur open voor Westerse zakenlieden. Washington opende hierop de deur voor het toetreden van China tot de

Verenigde Naties. 21 februari was het de grote dag, dat Nixon in Peking arriveerde. De stemming was in het begin niet bemoedigend: de officiële ontvangst op het vliegveld was uitermate koel; ook toonde de bevolking van Peking geen enkele belangstelling voor de presidentiële stoet. Later op de dag verbeterde de situatie reeds, terwijl in de loop van de week de sfeer steeds hartelijker werd. Nixon heeft zijn besprekingen gevoerd met de 73jarige Tsjoe En-Lai, de man die reeds meer dan 22 jaar de eerste en de enige minister-president van de Chinese volksrepubliek is. Deze gewiekste staatsman heeft alle politieke crises in zijn land overleefd; hij is het, die in 1967 een einde maakte aan de Culturele Revolutie, die geheel uit de hand gelopen wat en ontaard was in bloedbaden en een complete chaos.

Direct na aankomst in Peking is Nixon onverwacht ontboden door de Chinese leider, de 78-jarige Mao Tsetoeng, een gebeurtenis, die door velen werd gezien als een veelbetekenend positief gebaar. Behalve dat een groot aantal anti-Amerikaanse leuzen van gebouwen en straten was verwijderd werd in de loop van de week ook de pers steeds vriendelijker voor Nixon. Er werden veel foto's van hem gepubliceerd, terwijl ook de woorden „Amerikaans imperiali.sme" geheel verdwenen uit de berichtgeving.

Het resu'taat van Nixons bezoek

Hoewel er nog een gj-oot stilzwijgen heerst over de besprekingen tussen Nixon en Tsjoe En-lai, wordt verwacht, dat Amerika en China hun betrekkingen tot op zekere hoogte zullen normaliseren en dat men zal besluiten tot een politiek van vreedzame coëxistentie. Van grote betekenis zal zijn, wat besproken is over het Formosa van Tsjang Kai-.sjek, waar China meent rechten op te hebben. Ook is van belang welke eisen Tsjoe gesteld heeft ten aanzien van Zuidoost Azië. Weliswaar hekelde China de jongste vredesvooi-stellen van Nixon als een , , lompe ti'uc", maar Amerikaanse waarnemers menen, dat deze Chinese tirades vooral ten doel hadden, de Noordvietnamezen duidelijk te maken dat de onderhandelingen met Nixon niet zullen gaan ten koste van Noord-Vietnam. Wellicht is het voor China juist aantrekkelijk wanneer Amerika zijn vloot in Zuidoost-Azië handhaaft, temeer daar het zelf geen marine van betekenis heeft. De kans bestaat dat Nixon door zijn reis het hoofdstramien van de grote internationale politiek fundamenteel veranderd heeft. De besprekingen zouden heel goed kunnen leiden tot het aanknopen van onderlinge diplomatieke betrekkingen, tot uitbreiding van de handel en tot het verlenen van economische hulp aan China, waardoor het proces van industrialisatie zou kunnen worden versneld. In de internationale politiek kan een situatie ontstaan, waarin China en Rusland gedwongen worden meer rekening te houden met de Amerikaanse politiek, daar Amerika zowel banden onderhoudt met China als met Rusland, twee mogendheden die elkaar naar het leven staan. Voorlopig zal Nixon al zijn staatsmanskunst moeten aanwenden om te voorkomen dat Japan en Rusland door de eventuele gewijzigde situatie in elkaars armen gedreven worden.

De loop der gebeurtenissen op deze wereld schijnt bestuurd te worden door de groten der aarde. Zij volvoeren echter het raadsplan van Hem, Die temidden van het rumoer der volken Zijn Kerk door een nacht, zwart en dicht, leidt naar het eeuwig, zalig licht. Behoren wij tot die Kerk?

Rijsoord

B. Stolk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen